Është rritur numri i ankesave, Trupi koordinues i sjelljes në hapësirën online nxori konkluzionet për zgjedhjet lokale 2025 në RMV

Trupi Koordinues për Kodin e Sjelljes në Hapësirën Online ka përmbyllur aktivitetet e tij për Zgjedhjet Vendore 2025, me një rritje të pjesëmarrjes së subjekteve që iu bashkuan Kodit dhe të numrit të ankesave të trajtuara. Gjatë këtij cikli zgjedhor, 33 subjekte u angazhuan për respektimin e komunikimit etik në hapësirën digjitale, ndërsa u ngrit edhe një fushatë informuese në rrjetet sociale për të nxitur raportimin e shkeljeve. Trupi shqyrtoi tetë ankesa që lidhen me saktësinë e informacionit, përfaqësimin e barabartë dhe gjuhën e përdorur nga mediat dhe aktorët politikë. Disa raste rezultuan me konstatim shkeljesh të Kodit, ndërsa të tjerat u mbyllën për mungesë juridiksioni, transmeton Portalb.mk.

“Në fillim të procesit zgjedhor, Trupi Koordinues i inkurajoi të gjitha subjektet e mbuluara nga Kodi të bashkohen dhe të angazhohen për të respektuar dispozitat e tij, duke ndihmuar kështu që zgjedhjet lokale të mbahen në atmosferë të drejtë dhe demokratike. Kodi iu dërgua të gjitha mediave, si dhe të gjitha partive dhe kandidatëve të pavarur që morën pjesë në procesin zgjedhor. Gjatë këtyre zgjedhjeve, subjektet e mëposhtme iu bashkuan Kodit: Komiteti i Helsinkit për të Drejtat e Njeriut, mediat PressOnline.mk dhe StrumicaNet.mk, dy parti politike (Desnica dhe Lidhja Demokratike) dhe 4 grupe votuesish (Keti Staleska, Enis Demirov, Strahil Gavritov dhe Marjan Kalevski nga Qyteti i gjelbër human). Me këtë, numri i përgjithshëm i subjekteve që iu bashkuan Kodit u rrit në 33”, thuhet në njoftim.

Përveç kësaj, me qëllim motivimin e publikut për të paraqitur ankesa, u krijuan profile për Kodin në rrjetet sociale Facebook dhe Instagram, në të cilat u postuan mesazhe dhe video në maqedonisht dhe shqip si pjesë e fushatës që promovonte rëndësinë e sjelljes etike dhe të përgjegjshme në hapësirën digjitale gjatë proceseve zgjedhore, mënyrën e paraqitjes së ankesave në Trupin Koordinues dhe mënyrën e veprimit të Trupit.

“Trupi Koordinues për Monitorimin e Pajtueshmërisë me Kodin, në këtë cikël të dytë zgjedhor në të cilin vepron, diskutoi dhe miratoi konkluzione për 8 ankesa (pesë më shumë se vitin e kaluar). Numri është ende i vogël, por rritja tregon se është rritur ndërgjegjësimi për rolin e Trupit si një mekanizëm reagimi i shpejtë në rastin e sjelljes joetike në hapësirën online – ku më shpesh përhapet gjuha e urrejtjes dhe komunikimi manipulues. Ankimuesit iu përgjigjën rasteve në të cilat, sipas tyre, ishin shkelur parimet e komunikimit të drejtë zgjedhor, saktësia e informacionit dhe respekti për privatësinë dhe dinjitetin e rivalëve politikë, ku katër nga ankesat kishin të bënin me mediat, tre me politikanët dhe një me mbështetësin e një kandidati”, thuhet në njoftim.

Në dy ankesa të paraqitura nga Koalicioni VLEN kundër Triling.mk dhe Fokus.mk, u konstatua shkelje e Nenit 1 dhe Nenit 13 të Kodit të Gazetarëve të Maqedonisë, të cilat kërkojnë që gazetarët të publikojnë informacione të sakta dhe të verifikuara, të përfshijnë të gjitha palët e interesuara dhe të bëjnë dallimin midis lajmeve dhe komenteve, pra midis fakteve dhe opinioneve. Organi i bazon konstatimet e tij në opinionet e paraqitura nga Komisioni i Ankesave i Këshillit për Etikën e Medias së Maqedonisë (KEMM), si një organ vetërregullues përgjegjës për median.

Lidhur me një ankesë të paraqitur nga një kandidat për kryetar të Koçanit nga Levica në Radion lokale Koçani për shkak të një debati të planifikuar në të cilin ishin të ftuar vetëm dy nga gjashtë kandidatët për kryetar të kësaj Komune, Organi mbështeti veprimet e Agjencisë për Shërbime Mediatike Audio dhe Audiovizuale, e cila, si organ rregullator përgjegjës për transmetuesit, i kujtoi medias se, sipas Kodit Zgjedhor, ajo ka detyrimin që gjatë një fushate zgjedhore të sigurojë kushte të barabarta përfaqësimi për të gjithë pjesëmarrësit.

Dy ankesa, njëra nga Apla.mk në lidhje me një kandidat për këshilltar në Komunën e Manastirit, dhe tjetra nga një qytetar në lidhje me kandidatin e VMRO-DPMNE-së për kryetar komune të Shkupit, kishin të bënin me gjuhën e përdorur nga politikanët në komunikimin e tyre me rivalët e tyre, median ose qytetarët. Në të dyja rastet, Trupi diskutoi dhe gjeti shkelje të Nenit 5 të Kodit të Sjelljes për Hapësirat Online gjatë Zgjedhjeve dhe Referendumeve, i cili, ndër të tjera, u bën thirrje politikanëve të mos promovojnë informacione të pasakta, të paplota ose keqdashëse, të mos zhvillojnë fushatë negative dhe të mos përhapin diskriminim mbi asnjë bazë.

Në ankesën në lidhje me kryetarin e Makedonska Kamenicës dhe kandidat për mandat të ri, një qytetare deklaroi se ai “ka fyer, përhapur gjuhë urrejtjeje dhe spekulime” kundër nënës së saj në një postim në rrjetet sociale. Trupi përcaktoi se nuk kishte një fjalim të tillë, por arriti në përfundimin se kryetari i komunës përdori faqen zyrtare të Komunës për të promovuar aktivitetet e tij në garën zgjedhore, duke lidhur profilin e tij personal në Facebook, të shënuar me simbole partie dhe numër fletëvotimi, me profilin e komunës, gjë që është në kundërshtim me Kodin dhe parimet e transparencës.

Për dy ankesa, një nga koalicioni VLEN për Tetovasot.mk, dhe tjetra nga Apla.mk për një mbështetës të iniciativës së pavarur Poinaku, Organi nuk veproi për shkak të mungesës së juridiksionit. Në rastin e parë, publikimi që ishte objekt i ankesës trajtonte tema me interes publik, por nuk lidhej me zgjedhjet, ndërsa në rastin e dytë kishte të bënte me një temë që nuk mbulohej nga Kodi, pra një qytetar – mbështetës i një opsioni politik.

Të gjitha ankesat e paraqitura, si dhe konkluzionet e Trupit Koordinues, janë të disponueshme publikisht në faqen e internetit www.izborenkodeksonline.mk.