RMV, deponi moderne fillimisht do të ndërtohet në Pollog dhe në dy rajone të tjera nga viti 2024

By N. D. On 21/08/2023 11:29

Deponi - mbeturina. Foto: Fisnik Xhelili/Portalb.mk

Në tetor të vitit 2024 pritet të fillojë ndërtimi i deponive moderne rajonale për rajonin e Pollogut, i cili duhet të ndërtohet në afërsi të Rusino-s, Gostivarit dhe për rajonin Jugperëndimor dhe Pellagoninë, të cilat do të vendosen në një pjesë të sipërfaqes së minierës së deritanishme të qymyrit “Suvodol” në Nivaci të Manastirit, shkruan Meta.mk, transmeton Portalb.mk.

Aktualisht, dokumentacioni i tenderit është duke u përgatitur për katër tenderët e ardhshëm ndërkombëtarë – dy procedura për prokurim dhe dy për ndërtim. Njësia për zbatimin e projektit për deponitë rajonale në kuadër të Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, së bashku me ekspertët e asistencës teknike të ofruar nga Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), janë duke punuar në dokumentacionin e nevojshëm.

“Thirrja për prokurim pritet të shpallet deri në fund të vitit 2023, ndërsa thirrja për ndërtim deri në gjysmën e parë të vitit 2024”, njoftojnë për Meta.mk nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor.

Ndërtimi i dy deponive moderne rajonale sipas standardeve të BE-së do të bëhet paralelisht për rajonin e Pollogut dhe për rajonin Jugperëndimor-Pellagonia. Përveç faktit se fillimi i ndërtimit është planifikuar për në tetor 2024, Ministria e Mjedisit bën me dije se këto objekte kapitale infrastrukturore do të jenë gati deri në janar të vitit 2027.

Njëkohësisht, deponia e tretë rajonale, e cila duhet të ndërtohet në Komunën e Vasilevës, do të fillojë me implementimin e saj më vonë, sepse fillimisht duhet të përgatitet dokumentacioni i nevojshëm planor për rajonin juglindor dhe atë të Vardarit. Vetëm pas kësaj do të përgatiteshin tenderët për blerjen dhe ndërtimin e kësaj deponie.

Realizimi i projektit të ardhshëm duhet t’i japë fund ndotjes ekzistuese të ajrit, tokës dhe ujit nga deponitë komunale jo standarde. Shembulli më drastik i ndotjes, gjendja e së cilës monitorohet nga afër nga UNESCO, është deponia e Ohrit “Bukovo”, e cila u dogj vetëm pak ditë më parë dhe shkaktoi problem me ndotjen e ajrit në rajonin e Ohrit dhe Prespës. Problem tjetër serioz është edhe deponia “Meglenci” në Manastir, e cila në të kaluarën ishte në ballinat e mediave botërore se si ushqehen derrat me mbeturinat nga kjo deponi. Në periudhën e kaluar ka pasur probleme të mëdha me deponinë e Strugës, si dhe me deponinë “Rusino” në Gostivar.

LEXO: UNESKO: Autoritetet në RMV për tre vite ta zgjidhin problemin me deponitë e egra në rajonin jugperëndimor

Për vite me radhë, Bashkimi Evropian reagon ndaj autoriteteve maqedonase për vonimin e zbatimit të sistemeve rajonale të menaxhimit të mbeturinave. Për vite me radhë, Komisioni Evropian ka bërë vërejtje identike për problemin e mbeturinave dhe deponive në raportet e tij për progresin e integrimit evropian të Maqedonisë së Veriut.

“U bëjmë thirrje urgjentisht institucioneve që të punojnë në implementim, në mënyrë që projektet të realizohen me sukses në terren për të pasur efekt të dukshëm në trajtimin e problemit serioz të menaxhimit të mbetjeve”, tha shefi për bashkëpunim i Delegacionit BE-së në vend, Stefan Hudolin, në fillim të qershorit të këtij viti.

Qeveria e Maqedonisë ka marrë hua 55.3 milionë euro nga BERZH, të cilat duhet të përdoren për të ndërtuar deponitë e reja në pesë rajonet. Bëhet fjalë për objekte kapitale që duhet të rrethohen plotësisht, të ndërtuara sipas teknologjisë që do të parandalojë kontaktin e mbetjeve të depozituara me tokën dhe ujërat përreth dhe për menaxhimin e të cilave do të duhet të kujdeset një ndërmarrje e posaçme publike ndërrajonale e krijuar nga të gjitha komunat brenda një rajoni.

LEXO: BERZh me kredi prej 55 milionë eurosh do të financojë ndërtimin e deponive rajonale, stacionet e transferimit dhe mbylljen e deponive ilegale në RMV

Përveç deponisë sipas standardeve të BE-së, me kredinë e BERZH-it do të ndërtohen stacione për transferimin e mbeturinave nëpër komunat në këto pesë rajone dhe do të sigurohen kontejnerë për seleksionimin e mbeturinave për të gjitha pushtetet lokale nga Pollogu, Pellagonia, rajoni Jugperëndor, Vardari dhe rajonet juglindore, automjetet për transportin e mbeturinave dhe pajisjet e përshtatshme për shërbimet publike.

Krahas kredisë së BERZH-it, për ngritjen e sistemeve rajonale të menaxhimit të mbetjeve në pesë rajonet, do të ketë mbështetje financiare nga Programi i Investimeve për Ballkanin Perëndimor (WBIF) të BE-së në shumën 22.3 milionë euro. Po ashtu, është ofruar mbështetje financiare zvicerane për rajonin e Pollogut dhe deponinë atje në “Rusino”, e cila do të ndahet për të finalizuar rehabilitimin e kësaj deponie dhe për zhvillimin e mëtejshëm të menaxhimit institucional në nivel rajonal dhe lokal në këtë sektor.

Përndryshe, me ndërtimin e tre deponive rajonale në këto pesë rajone, do të mundësohet menaxhimi modern i mbetjeve për rreth 1 milion banorë në vend, dhe Bashkimi Evropian e ka vlerësuar ngritjen e sistemeve rajonale të menaxhimit të mbetjeve si një nga prioritetet kombëtare në procesin negociator të Maqedonisë së Veriut për anëtarësim në BE.