Vendimet e Këshillit ministror të OSBE-së 2023: Malta zyrtarisht kryesuese e re e OSBE-së për vitin 2024

By N. D. On 01/12/2023 15:39

Këshilli minnistror i OSBE-së në Shkup. Foto: Portalb.mk

Në ditën e dytë të takimit ministror të OSBE-së në Shkup janë marrë Vendimet e Këshillit Ministror të OSBE-së 2023: Malta është zyrtarisht Kryesuesja e re e OSBE-së për vitin 2024. Sekretares së Përgjithshme të OSBE-së, Helga Schmid, i është vazhduar mandati. Mateo Macacchi u rizgjodh në krye të ODIHR-it. Është vazhduar mandati i Komisionerit të Lartë për Pakicat Nacionale, Kairat Abdrakhmanov. Është vazhduar mandati i përfaqësueses së OSBE-së për lirinë e medias, Teresa Ribeiro, transmeton Portalb.mk.

Në konferencën përfundimtare, ministri Bujar Osmani deklaroi se agresioni rus kundër Ukrainës ka shkelur hapur parimet dhe angazhimet themeluese të organizatës së OSBE-së, të arkitekturës evropiane të sigurisë dhe ka shkaktuar vuajtje të jashtëzakonshme në Ukrainë, por gjithashtu ka sfiduar vetë ekzistencën e organizatës.

“Të gjitha shtetet pjesëmarrëse janë pajtuar që Malta të jetë kryesuesja e re për vitin e ardhshëm dhe po ashtu është realizuar plani i Kryesisë së Maqedonisë së Veriut. Kemi arritur të zgjasim mandatet e 4 posteve drejtuese të OSBE-së, Sekretarit të Përgjithshëm dhe Drejtuesve të 3 institucioneve autonome. Dua që në fillim të përgëzoj Maltën dhe ministrin Borg dhe të shpreh mirënjohjen tonë të thellë për marrjen e barrës së përgjegjësisë për vazhdimin e misionit të rëndësishëm të OSBE-së në këto kohë sfiduese. Ata mund të mbështeten tek ne. Iu uroj atyre një vit më pak sfidues se ne. Gjithashtu dua të përgëzoj dhe falënderoj Sekretaren e Përgjithshme Helga Schmid dhe Matteo Mecacci, Teresa Ribeiro dhe Kairat Abdurakhmanov për shërbimin e tyre të përkushtuar, duke i uruar të vazhdojnë punën e tyre të mirë”, deklaroi Osmani gjatë konferencës përfundimtare, ku u morën vendimet e Këshillit.

Krysuesi i ardhshëm i OSBE-së, ministri i Jashtëm i Maltës, Ian Borg falenderoi shtetet anëtare për besimin e dhënë Maltës, si kryesuse e ardhëshme e OSBE-së.

“Si kryesues, pres me padurim të punoj krah për krah së bashku me të gjithë partnerët tanë dhe të angazhohem për të punuar drejt nxitjes së dialogut të zgjeruar përmes të cilit multilateralizmi mund të bëjë ndryshimin që na nevojitet. Ne duhet të fokusohemi në përfundimin e luftës dhe konfliktit. Lufta e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës duhet të ndalet. Teksa e nisim këtë rrugëtim së bashku, ne jemi të përkushtuar të përmbushim detyrat dhe përgjegjësitë tona në të ardhmen sipas parimeve të Aktit Final të Helsinkit”, tha Borg.

Nga ana tjetër, sekretarja gjenerale e OSBE-së Helga Schmid, tha se të 57 shtetet pjesëmarrëse vendosën të zgjedhin Maltën si Kryesues për vitin e ardhshëm, e cila do të sigurojë vazhdimësinë e nevojshme për të mbajtur këtë organizatë në përmbushjen e mandatit të saj. “Unë dhe krerët e institucioneve jemi të gatshëm të mbështesim”, tha ajo.

“I nderuar Ministër Ian, Malta ka luajtur prej kohësh role të rëndësishme në mbështetje të paqes dhe sigurisë – dhe këtë e mbaj mend nga puna ime e mëparshme në Bashkimin Evropian dhe tani, si një vend jo i përhershëm anëtare e Këshillit të Sigurimit të OKB-së – dhe unë e di që ju do të aplikoni të njëjtin udhëheqje parimore si Kryesues i OSBE-së vitin e ardhshëm. Mezi pres të punoj me ju dhe ekipin tuaj. Në emër të të gjithë Stafit, mund të mbështeteni në mbështetjen tonë të plotë”, tha Schmid.

Në fillim të panelit të ditës së dytë të Kishillit ministror të OSBE-së, folën përfaqësues të Tajlandës, Australisë, Izraelit, Republikës së Koresë dhe Afrganistanit. Tajlanda, Australia dhe Republika e Koresë, dënuan luftën e Rusisë që po zhvillon në Ukrainë dhe thanë se do të vazhdojë mbështetja e tyre ndaj Ukrainës. Ndërsa Izraeli, përsëriti dhe njëherë se do ta shtypë Hamasin. Afganistani, u tha se përballet me situatë të vështirë ekonomike dhe varfëri të skajshme. Gjithashtu, dyzet e gjashtë nga gjithsej 57 vende anëtare të OSBE-së ranë dakord sot për një deklaratë të përbashkët për sigurinë e gazetareve femra, e cila thekson se do të ketë prioritet çështjen kryesore të sigurisë së gazetareve femra në internet dhe në skenën ndërkombëtare.

LEXO: Shkup, vendet anëtare të OSBE-së miratuan deklaratë të përbashkët për sigurinë e gazetareve

Në vijim ju sjellim pjesë nga fjalimi i përfaqësuesve të shteteve të sipërpërmendura:

Përfaqësuesi i Tajlandës, zëvëndësministër për punë të jashtme Sihasak Phuangketkeow:

Ne shohim një botë të rrethuar nga konfliktet dhe krizat. Paqja është e brishtë dhe se siguria është e pandashme dhe ajo që ka më shumë rëndësi është siguria njerëzore. Tajlanda, është plotësisht e përkushtuar ndaj detyrimeve tona humanitare. Situata e vazhdueshme në Mianmar është shqetësuese për shkak të efekteve të saj të përhapura. Ne duhet dhe duhet të ripërtërijmë angazhimin tonë ndaj multilateralizmit. Tajlanda mbështet reformën e OKB-së, përfshirë atë të OSBE-së, për ta bërë atë më përfaqësuese të realiteteve aktuale globale dhe më efikase dhe efektive në përmbushjen e mandatit të saj për paqen, sigurinë dhe zhvillimin global. Tajlanda është e gatshme të vazhdojë të punojë me kolegët e OE për të siguruar rëndësinë dhe rolin e organizatës si një platformë për arritjen e një multilateralizmi efektiv dhe të fuqishëm dhe avancimin e qëllimeve tona të sigurisë së përbashkët dhe gjithëpërfshirëse. Në 23 vjet si partner, Tajlanda ka avokuar që njeriun ta vendos në qendër të misionit të OSBE-së. Këto përfshijnë ndryshimet klimatike dhe përgjegjësitë njerëzore në Ukrainë dhe situata të tjera konfliktesh. Ajo që vlen më së shumti është siguria njerëzore.

Ambasadori i Australisë, Ian Biggs:

Ndërsa i afrohemi fundit të vitit 2023, pushtimi i paligjshëm dhe imoral i Ukrainës nga Rusia vazhdon. Veprimet e Rusisë vazhdojnë të imponojnë vuajtje të jashtëzakonshme njerëzore, shërbejnë si një kujtesë e fortë se veprimet e njëanshme të një personi mund të ndikojnë shumë. Angazhimi i Australisë në mbështetje të Ukrainës mbetet i palëkundur. Ne do të vazhdojmë të ofrojmë ndihmë me objektivin për të fuqizuar Ukrainën për t’i dhënë fund luftës së Rusisë sipas kushteve të saj. Le të jemi të qartë, një botë ku sovraniteti i dikujt mbetet i pacenueshëm dhe vendet janë të lira nga detyrimi, qofshin ato në përfitime ushtarake, politike apo ekonomike për të gjithë ne. Ata që kërkojnë të sfidojnë këto pritshmëri themelore duhet të presin një përgjigje kolektive dhe vendimtare, në të njëjtën mënyrë që veprimet e Rusisë kanë dërguar valë tronditëse në arkitekturën tonë globale. Në mënyrë të ngjashme, sfidat me të cilat përballemi në rajonin tonë, Indo-Paqësor, kanë pasoja të rëndësishme për sigurinë dhe prosperitetin në mbarë globin. Ne mbetemi të përkushtuar ndaj rendit të bazuar në rregulla ndërkombëtare dhe mbetemi po aq të përkushtuar për të mbështetur institucionet shumëkombëshe si OSBE-ja, në mënyrë që të përfitojnë të gjithë. Teksa i afrohemi fundit të një viti tjetër, është e qartë se sfidat me të cilat përballemi nuk mund të trajtohen të vetme. Të gjitha rajonet tona janë të lidhura, e gjithë siguria jonë është e ndërlidhur dhe për të tillë mbeten kritike si kurrë më parë. Australia mirëpret përpjekjet e vazhdueshme të OSBE-së dhe ne i njohim ata këtu që kanë punuar për të ndërtuar paqen dhe sigurinë.

Ambasadori i Izraelit, David Roet:

Me 7 nëntor 1.500 njerëz u vranë. Janë marrë peng shumë njerëz, fëmijë nën 1 vjeç. Kush e bën këtë. Pengjet tona janë mbajtur nga grupi terrorist Hamas, në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar. Ne do ta shkatërrojmë Hamasin nga Rripi i Gazës. Izraeli ka të drejtën të mbrojë qytetarët e tij, ky është ligji ndërkombëtar.

Ne e vlerësojmë shumë punën e OSBE-së dhe shpresojmë se do të merret vendimi i nevojshëm dhe do të zgjidhen çështjet e pazgjidhura, përfshirë katër parimet e organizatës. Duke qenë partner për bashkëpunim, Izraeli ka fituar nga OSBE-ja dhe ka kontribuar edhe me ekspertizën e saj. Është siguria që duan edhe civilët izraelitë dhe që ata kërkojnë nga lidershipi ynë më shumë se çdo gjë tjetër. Civilët që nga 7 tetori duhet të jetojnë nën granatimet e vazhdueshme. Duhet të jetë shumë e qartë. Izraeli do të ndërmarrë çdo përpjekje të nevojshme, çdo veprim të nevojshëm për të liruar të gjithë pengjet tanë. Ne do të veprojmë me vendosmëri për të asgjësuar regjimin e Hamasit, për të shkatërruar aftësitë e tij ushtarake dhe për të hequr kërcënimin terrorist. Izraeli ka të drejtën dhe detyrën të mbrojë qytetarët dhe kufijtë e tij. Kjo është e sanksionuar në të drejtën ndërkombëtare. Për të qenë i qartë, përgjegjësia e plotë për të gjitha ngjarjet, masakrën, luftën që rezultoi dhe vuajtjet e banorëve të Gazës bie tërësisht mbi Hamasin.Hamasi është armiku më i madh i vetë popullit palestinez dhe kushdo që dëshiron të ndihmojë palestinezët duhet të veprojë për të çliruar Rripin e Gazës nga sundimi i Hamasit. Për ata që kanë pasur një shqetësim të tillë, më lejoni t’ju siguroj, Izraeli nuk ka dëshirë të pushtojë Rripin e Gazës ose synon ta sundojë atë. Izraeli vepron për të çrrënjosur Hamasin dhe për të garantuar paqen dhe sigurinë e qytetarëve të tij. Dy gjëra janë të qarta. Izraeli nuk do ta kontrollojë Gazën dhe as Hamasi nuk do ta kontrollojë Gazën. Kundër mohuesve të masakrës duhet luftuar në të njëjtën mënyrë si mohuesit e Holokaustit, pasi është e njëjta ideologji që qëndron në fund të kësaj.

Ambasadori i Republikës së Koresë, Ham Sang Wook:

Republika e Koresë vlerëson shumë udhëheqjen e Kryesisë gjatë gjithë vitit, mes rrethanave sfiduese dhe përpjekjeve të saj të ndryshme për të rritur sigurinë gjithëpërfshirëse në rajon, duke përfshirë programin Mbështetje për Ukrainën. Përveç luftës së vazhdueshme në Ukrainë, ne jemi dëshmitarë të konfliktit të armatosur midis Izraelit dhe Hamasit dhe provokimeve të vazhdueshme nga Koreja e Veriut, duke përfshirë lëshimin e fundit të një të ashtuquajturi satelit të zbulimit ushtarak. Agresioni i vazhdueshëm i Rusisë kundër Ukrainës mbetet një nga sfidat më të rëndësishme që kërcënon paqen dhe sigurinë ndërkombëtare. Republika e Koresë dënon këtë shkelje të Kartës së OKB-së dhe ligjit ndërkombëtar dhe bën thirrje që të respektohet pavarësia, sovraniteti dhe integriteti territorial i Ukrainës. Qeveria jonë është e përkushtuar t’i zbatojë me besnikëri këto nisma. Masat përcjellëse në rajonin tonë Koreja e Veriut po kërcënon paqen dhe sigurinë e rajonit duke vazhduar zhvillimin e saj të paligjshëm bërthamor dhe raketor. Pavarësisht paralajmërimeve të përsëritura nga komuniteti ndërkombëtar, Koreja e Veriut lëshoi të ashtuquajturin Satelit të Zbulimit Ushtarak muajin e kaluar. Është një shkelje flagrante e rezolutave të shumta të Këshillit të Sigurimit të OKB-së që kërcënon jo vetëm Gadishullin Korean, por edhe paqen dhe stabilitetin global, duke përfshirë Evropën.

Afganistan

Afganistani ka qenë partner bashkëpunimI që nga viti 2003, dhe kjo do të thotë se këtë vit shënon 20 vjetorin e partneritetit. Megjithatë, në vazhdën e pushtimit të fundit nga Talibanët, tani është e dukshme se talebanët kanë shpërfillur plotësisht të gjitha angazhimet dhe vlerat e OSBE-së, duke shfaqur asgjë më pak se refuzim absolut të parimeve të bashkëpunimit të vendosura gjatë dy dekadave të fundit. Ndërsa po ju flas sot, situata në Afganistan vetëm sa është përkeqësuar. Kontrolli i talebanëve mbi Afganistanin ka shkaktuar një emergjencë të thellë ekonomike, sociale dhe humanitare. Afganistani po kalon një nga ushtritë më civile në botë në krizë, me 97% të popullsisë që jeton në varfëri, sipas shifrave të OKB-së. Gati 30 milionë njerëz, që përbëjnë më shumë se gjysmën e popullsisë së vendit, kanë nevojë për ndihmë humanitare për të mbijetuar, duke përfshirë 3.2 milionë fëmijë që janë të kequshqyer në mënyrë akute. Nivelet e larta të urisë në Afganistan janë kryesisht për shkak të betejave ekonomike të përkeqësuara nga çështje si goditjet e lidhura me klimën, tërmetet, mungesat e energjisë, duke e bërë jetën edhe më sfiduese për njerëzit. Kjo e lë Afganistanin gjithnjë e më të varur nga mbështetja ndërkombëtare. Megjithatë, mbështetja ndërkombëtare vazhdon të jetë një temë shqetësuese. Zyra e Çështjeve Humanitare të OKB-së raportoi kohët e fundit se Plani i Përgjigjes Humanitare të Manhatanit për vitin 2023 aktualisht po përballet me boshllëqe të rëndësishme financiare që arrijnë në rreth 1.3 miliardë për përgjigjen e tij humanitare. Kur marrim parasysh situatën e grave dhe vajzave në Afganistan, rrethanat janë edhe më të këqija. Persekutimi gjinor tashmë është njohur gjerësisht në Afganistan. Megjithatë, bashkësia ndërkombëtare dhe organizatat e të drejtave të njeriut kanë pranuar kohët e fundit se kjo shkelje sistematike e të drejtave të grave në Afganistan tani ka arritur në nivelin e aparteidit gjinor në Afganistan.

Ndryshe, sot mbahet dita e dytë e Këshillit të 30-të Ministror të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) në Shkup, si një ndër ngjarjet më të mëdha që janë zhvilluar ndonjëherë në vendin tonë. Sot priten të merren edhe vendime kyçe për çështje të rëndësishme globale.

LEXO: Vijon dita e dytë e Këshillit të 30-të Ministror të OSBE-së në Shkup, sot priten vendime kyçe

Dje janë dërguar dënime të ashpra për agresionin ushtarak rus në Ukrainë dhe për bllokadën e funksionimi të OSBE-së nga ana e Rusisë nga folësit në fillim të Këshillit Ministror të OSBE-së. Ata dërguan porosi se me agresionin rus ndaj Ukrainës është shkelur akti Final i Konferencës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë nga Helsinki, i cili është dokument në bazë të të cilit është formuar OSBE në vitin 1975.

Populli i Ukrainës meriton paqen dhe lufta duhet të ndalet. Arritja e një paqeje të drejtë dhe të qëndrueshme mbetet e domosdoshme. Kjo luftë vazhdon të minojë themelet e OSBE-së. Prandaj, si një çështje kyçe e sigurisë në rajonin tonë dhe më gjerë, një prioritet qendror për kryesimin tonë ishte dhe mbetet të ofrojmë mbështetje thelbësore për Ukrainën dhe popullin e saj në të gjithë dimensionet e OSBE-së. Kjo është porosia është e kryeministrit Dimitar Kovaçevski nga fjalimi hyrës, me të cilin shënoi hapjen e Këshillit të 30-të Ministror të OSBE-së, i cili sot dhe nesër mbahet në Qendrën Sportive “Boris Trajkovski” në Shkup.

Pas fjalimeve hyrëse të kryeministrit Dimitar Kovaçevski dhe përfaqësuesve të lartë të OSBE-së, të cilët së bashku dënuan me tone të ashpra agresionin e paligjshëm rus ndaj Ukrainës, kryesuesi i OSBE-së i cili po udhëheqë me mbledhjen Bujar Osmani, sipas protokollit ua ka dhënë fjalën përfaqësuesve të shteteve anëtare të OSBE-së, për të deklaruar qëndrimet e tyre.

Në hapje folën ministri i Punëve të Jashtme dhe kryetar aktual i OSBE-së, Bujar Osmani, kryetarja e Asamblesë Parlamentare të OSBE-së, Pia Kauma, si dhe Sekretarja e Përgjithshme e OSBE-së, Helga Schmidt.

Ministri i Punëve të Jashtme të Rusisë, Sergei Llavrov, derisa dje mbante fjalim para Këshillit Ministror të OSBE-së, disa prej ministrave dhe anëtarëve të delegacioneve u larguan nga salla, në shenjë proteste për shkak të agresionit rus në Ukrainë.

Mes delegacioneve që u larguan janë të Ukrainës, Estonisë dhe Çekisë.

Në ngjarjen anësore të Këshillit Ministror të OSBE-së në Shkup, dje u nënshkrua deklarata e përbashkët për luftë kundër korrupsionit në Evropën Juglindore nëpërmjet kthimit të pronës dhe shfrytëzim të digjitalizimit.

Këshilli Ministror është organi qendror vendimmarrës dhe drejtues i OSBE-së. Takimi vjetor është një mundësi për Ministrat e Jashtëm që të shqyrtojnë dhe vlerësojnë situatën e sigurisë në zonën euroatlantike dhe euroaziatike, si dhe punën e organizatës në të gjitha fushat e saj të veprimtarisë.

Takimi vjetor i ministrave të jashtëm të 57 shteteve pjesëmarrëse të OSBE-së do të mbahet me ftesë të kryesuesit të OSBE-së, Ministri i Punëve të Jashtme të Maqedonisë së Veriut Bujar Osmani.