Këshilli Ministror në Shkup: Dënime të ashpra për luftën në Ukrainë dhe bllokimin e OSBE-së

By S. B. On 30/11/2023 15:20

Mbledhja e Këshillit Ministror të OSBE-së në Shkup. Foto: Qeveria e RMV-së

Dënime të ashpra për agresionin ushtarak rus në Ukrainë dhe për bllokadën e funksionimi të OSBE-së nga ana e Rusisë janë dërguar nga folësit në fillim të Këshillit Ministror të OSBE-së. Ata dërguan porosi se me agresionin rus ndaj Ukrainës është shkelur akti Final i Konferencës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë nga Helsinki, i cili është dokument në bazë të të cilit është formuar OSBE në vitin 1975, njofton Portalb.mk.

Populli i Ukrainës meriton paqen dhe lufta duhet të ndalet. Arritja e një paqeje të drejtë dhe të qëndrueshme mbetet e domosdoshme. Kjo luftë vazhdon të minojë themelet e OSBE-së. Prandaj, si një çështje kyçe e sigurisë në rajonin tonë dhe më gjerë, një prioritet qendror për kryesimin tonë ishte dhe mbetet të ofrojmë mbështetje thelbësore për Ukrainën dhe popullin e saj në të gjithë dimensionet e OSBE-së. Kjo është porosia është e kryeministrit Dimitar Kovaçevski nga fjalimi hyrës, me të cilin shënoi hapjen e Këshillit të 30-të Ministror të OSBE-së, i cili sot dhe nesër mbahet në Qendrën Sportive “Boris Trajkovski” në Shkup, njofton Portalb.mk.

Në hapje folën ministri i Punëve të Jashtme dhe kryetar aktual i OSBE-së, Bujar Osmani, kryetarja e Asamblesë Parlamentare të OSBE-së, Pia Kauma, si dhe Sekretarja e Përgjithshme e OSBE-së, Helga Schmidt.

Dimitar Kovaçevski në Këshillin e 30-të Ministror të OSBE-së

Mbledhja e Këshillit Ministror të OSBE-së në Shkup. Foto: Qeveria e RMV-së

Dimitar Kovaçevski në Këshillin e 30-të Ministror të OSBE-së

Dita e parë e mbledhjes së Këshillit Ministror të OSBE-së në Shkup. Foto: Portalb.mk

Dita e parë e mbledhjes së Këshillit Ministror të OSBE-së në Shkup. Foto: OSBE

“Vizioni i OSBE-së si një platformë për siguri bashkëpunuese dhe gjithëpërfshirëse u testua seriozisht në realitet dhe u ndje më drejtpërdrejt nga qytetarët ukrainas. Agresioni ushtarak i Federatës Ruse kundër Ukrainës vazhdoi me intensitet të pandërprerë dhe me pasoja shkatërruese, duke konfirmuar pajustifikimin dhe padrejtësinë e tij”, tha Kovaçevski.

Kryeministri theksoi se në kuadër të presidencës sonë i është kushtuar vëmendje e duhur të gjitha konflikteve të ngrira dhe destabiliteteve rajonale në të gjithë rajonin e OSBE-së, siç janë procesi për zgjidhjen e Transnistrisë, situata në Kaukazin e Jugut dhe kriza në Nagorno-Karabakh, tensionet në veri të Kosovës.

“Për një moment le të lëmë mënjanë agjendat kombëtare, të cilat, ndër të tjera, besoj se mund të realizohen më së miri përmes bashkëpunimit paqësor në një sistem shumëpalësh të bazuar në rregulla dhe respektim të vlerave dhe parimeve bazë. Asnjë vend, pavarësisht nga madhësia dhe fuqia, në ditët e sotme, në planin afatgjatë, nuk mund të përparojë i izoluar, as të përballet i vetëm me sfidat komplekse të shekullit të 21-të”, shtoi Kovaçevski.

Sipas kryeministrit, kjo ngjarje është kulmi i kryesimit tonë të OSBE-së këtë vit, që nuk është një angazhim i lehtë edhe në rrethana të rregullta.

“Kur në dhjetor 2020, me konsensus, na u dha nderi për të menaxhuar këtë organizatë më të madhe rajonale të sigurisë, vështirë se dikush mund të parashikonte se do të kishim turbulenca dhe sfida të tilla në rajonin e OSBE-së dhe më gjerë, si në funksion të përshkallëzimit të sigurisë. kërcënimet dhe në lidhje me funksionalitetin dhe të ardhmen e vetë organizatës”, theksoi Kovaçevski.

Në fjalimin e tij, Kovaçevski përfundoi se “të gjithë ne në OSBE kemi nevojë për paqe, stabilitet, besim të ri dhe bashkëpunim.

“Historia do të na gjykojë me veprat tona”, përfundoi Kovaçevski.

Ministri i Jashtëm i Maqedonisë së Veriut dhe kryesuesi i OSBE-së, Bujar Osmani, në fillim të fjalimit tha se shpreson që në Shkup të gjithë bashkë do të sigurojmë ardhmëri konstruktive për OSBE-në dhe se do ta formalizojmë udhëheqësinë me OSBE-në në Maltë në vitin 2024. Sikur Kovaçevski, edhe ai në fjalimin e tij e dënoi ashpër agresionin ushtarak ndaj Ukrainës.

Osmani potencoi se Rusia me luftën kundër Ukrainës e ka sulmuar Aktin Final të Organizatës nga Helsinki dhe dokumentet tjera ndaj të cilës është bazuar funksionimi i OSBE-së, ndërkaq e ka shkatërruar jetën e njerëzve në Ukrainë.

“Për të gjitha këto arsye, OSBE-ja duhet ta inkurajojë multilateralizmin dhe ta lehtësojë bashkëpunimin, në mënyrë që njerëzit të jetojnë të lirë. Duhet t’i përgjigjemi kësaj thirrje së bashku, sepse nuk vjen nga unë si kryesues aktual, por nga njerëzit e rajonit të OSBE-së – njerëzit dhe qytetarët e vendeve tona”, theksoi Osmani.

Duke folur për ndikimin e agresionit ushtarak rus, Osmani theksoi se krahas forcës shkatërruese, lufta, mbi të gjitha, shkatërroi jetët e mijëra qytetarëve dhe territorin sovran të Ukrainës dhe se ajo kishte ndikim negativ mbi OSBE-në, ku detyra e saj kryesore është të paraqesë platformë për dialog që ofron zgjidhje për sfidat e sigurisë.

“Pavarësisht realitetit të zymtë të luftës me të cilën ballafaqohet Ukraina dhe konflikteve të tjera të zgjatura në rajonin më të gjerë të OSBE-së, multilateralizmi mbetet mjeti më i mirë për parandalimin e konflikteve dhe tejkalimin e dallimeve dhe kontesteve. OSBE-ja, si organizata më e madhe rajonale e sigurisë në botë, është e njohur dhe vlerësohet si partner i domosdoshëm dhe i besueshëm për paqe dhe stabilitet”, tha Osmani.

Osmani përsëriti se si kryesues gjatë këtij viti pjesën më të madhe të kohës ia ka kushtuar njerëzve dhe se OSBE-ja ekziston dhe funksionon për të mirën e popullit.

“OSBE duhet të vazhdojë të shërbejë si një platformë aktive për llogaridhënie në një kohë kur tensionet dhe konfliktet janë në rritje. Nuk duhet të harrojmë se OSBE-ja është e angazhuar në të gjithë rajonin dhe po punon për zgjidhjen e nevojave të njerëzve. Na janë besuar mandate të rëndësishme për t’iu përmbajtur parimeve dhe angazhimeve të OSBE-së, përderisa përballemi me sfida të ndryshme në Evropën Lindore, Evropën Juglindore dhe Azinë Qendrore. OSBE-ja mbetet aktive në të gjitha nivelet në shoqëritë tona, duke koontribuar në sigurinë e gjithanshme për të gjithë, sepse veprat tona sot janë trashëgimi për të ardhmen tonë”, tha Osmani.

Në kuadër të Këshillit të Ministrave, një Deklaratë për luftën kundër korrupsionit në Evropën Juglindore përmes kthimit të pronës dhe përdorimit të digjitalizimit do të nënshkruhet nga Ministrat e Punëve të Jashtme të Maqedonisë së Veriut, Serbisë, Bosnje-Hercegovinës, Malit të Zi dhe Shqipëria, Bujar Osmani, Ivica Daçiq, Elmedin Konakoviç, Filip Ivanoviç dhe Igli Hassani.

Përveç kësaj, do të ketë ngjarje kushtuar sigurimit të llogaridhënies dhe kthimit të civilëve ukrainas të ndaluar, si dhe adresimit të ndikimit të ndryshimeve klimatike në sigurinë njerëzore.

Kryetarja e Asamblesë Parlamentare të OSBE-së, Pia Kauma, e filloi fjalimin e tij me të njëjtin fjalim si Kovaçevski dhe Osmani – duke dënuar agresionin ushtarak rus kundër Ukrainës. Kauma deklaroi se një agresion i tillë shkel Aktin Final të Helsinkit mbi të cilin bazohet funksionimi i OSBE-së.

“Duhet të pranojmë se zhvillimi rajonal nuk mund të sigurohet pa paqe dhe stabilitet”, tha Pia Kauma, duke shprehur mbështetjen parlamentare për Ukrainën në kuadër të OSBE-së.

Ajo tha se me kryesimet e rëna dakord të OSBE-së në vitin 2024 dhe 2025, ne do të duhet të kemi sukses së bashku në përmbushjen e misionit të OSBE-së si organizatë.

Sekretarja e Përgjithshme e OSBE-së, Helga Maria Shmid theksoi se është krenare për punën e saj të bazuar në parimet e OSBE-së dhe për punën e saj gjatë tre kryetarëve të mëparshëm të OSBE-së.

Përveç falënderimit për bashkëpunimin e suksesshëm me tre kryetarët e kaluar, Shmid theksoi mbështetjen dhe punën e shkëlqyer që e kanë kryer Përfaqësuesja e OSBE-së për Lirinë e Mediave Teresa Ribeiro dhe Përfaqësuesja e Lartë për Pakicat Kombëtare, si dhe Drejtori i ODIHR-it, të cilët bashku promovuan shtetin e së drejtës, demokracinë dhe lirinë e shprehjes.

Ajo kujtoi mbylljen e misionit të OSBE-së në Ukrainë, evakuimin e njerëzve nga misioni pas agresionit rus, por kujtoi edhe tre kolegët e OSBE-së që Rusia i mbante në Ukrainë pavarësisht punës së tyre. Ajo kujtoi se OSBE-ja është dashur të mbyllë misionin në Ukrainë vitin e kaluar dhe se ata kanë vazhduar të mbështesin qeverinë ukrainase përmes fondit special të mbështetur nga 30 shtete anëtare të Organizatës nga fondet e tyre buxhetore.

Sekretari i Përgjithshëm i OSBE-së tha se duhet të miratohet buxheti i Organizatës, të cilin OSBE-ja nuk e ka që nga viti 2021, duke thënë se fondi special i ofruar nga disa vende nuk është ashtu siç duhet të funksionojë Organizata.

“Jam krenar për punën që po bëjmë”, tha Sekretari i Përgjithshëm i OSBE-së, duke shtuar se Organizata ka instrumentet kyçe për të garantuar paqen dhe sigurinë.

LEXO: Ministrat nënshkruan Deklaratë të përbashkët për luftë kundër korrupsionit në Evropën Juglindore

10.45 – Kovaçevski nuk do të mbajë takim me Llavrovin

Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, para fillimit të Këshillit Ministror të OSBE-së, deklaroi se nuk do të mbajë takim me ministrin e Punëve të Jashtme të Rusisë, Sergej Llavrov. Ai theksoi se vendi në këtë mënyrë dërgon porosi për agresionin e padrejtë të Rusisë ndaj Ukrainës, njofton Portalb.mk.

Kovaçevski shpreson që në Këshilli Ministror të OSBE-së në Shkup të miratohen vendime të rëndësishme, dhe se do të zgjedhet udhëheqës i ri për vitin e ardhshëm.

“Disa e bëjnë me mospraninë e tyre, por disa me prani dhe qëndrime të deklaruara qartazi për agresionin rus. Njëjtë do ta bëj edhe unë me fjalimin tim”, tha Kovaçevski.

09.00 – Dita e parë e mbledhjes së Këshillit Ministror të OSBE-së në Shkup

Ministri i Punëve të jashtme dhe udhëheqësi aktual i OSBE-së, Bujar Osmani sot me fjalimin e tij do ta hapë ngjarjen më të rëndësishme poltiike-diplomatike të organizuar nga Maqedonia e Veriut, gjegjësisht mbledhjen e 30-të të Këshillit Ministror të OSBE-së, njofton Portalb.mk.

Fjalë hyrëse do të kenë kryeministri Dimitar Kovaçevski, por edhe kryetarja e Asamblesë Parlamentare të OSBE-së, Pia Kauma dhe sekretarja e përgjithshme e OSBE-së, Hellga Shmit.

Në margjinat e Këshillit Ministror të OSBE-së, Osmani do të zhvillojë disa takime bilaterale. Në kuadër të Këshillit Ministror do të zhvillohen edhe disa ngjarje tematike shoqëruese, ndër të cilat edhe nënshkrimi i Deklaratës për luftën kundër korrupsionit në Evropën Juglindore përmes kthimit të pronës dhe përdorimit të digjitalizimit, të cilën Deklaratë përveç se do ta nënshkruajë Ministri Osmani, atë do ta nëshkruajnë edhe Ministri i Punëve të Serbisë, Ivica Daçiq, Bosnjë dhe Hercegovinës, Elmedin Konakoviq, Malit të Zi, Filip Ivanoviq dhe Shqipërisë, Igli Hasani.

Përveç kësaj, do të mbahen ngjarje kushtuar sigurimit të llogaridhënies dhe kthimit të civilëve ukrainas të arrestuar, si dhe adresimit të ndikimit të ndryshimeve klimatike në sigurinë njerëzore.

Blinken në takime me kreun shtetëror të RMV-së, ministrat e OSBE-së do ta lënë të vetmuar Llavrovin

Një numër i madh i ministrave të jashtëm kanë dhënë deklarata që prej mbrëmë, para arritjes në Shkup. Tema kryesore mbetet ardhja në Shkup e ministrit rus të Punëve të Jashtme, Sergej Llavrov dhe nëse ai fare do të duhej të ishte në Këshillin e 30-të Ministror të OSBE-së.

Ministrja e Punëve të Jashtme të Gjermanisë, Analena Berbok, deklaroi se po udhëton për në Shkup që t’i kundërvihet “çmendurisë imperialiste ruse”, duke shtuar se Evropës i duhet më shumë bashkëpunim dhe siguri. Ajo theksoi se i kupton vendet baltike dhe Ukrainën për problemin që e kanë që të ulen në të njëjtën tavolinë me Lavrovin, por edhe shtoi se ka për qëllim që të bëjë gjithçka që është e nevojshme që ta pengojë Rusinë që ta shkatërrojë OSBE-në.

Nga Stejt Departamenti Amerikan, njoftuan se nuk pritet që të ketë takime mes sekretarit Blinken dhe ministrit Llavrov.

Blinken mbrëmë kishte takim me kryeministrin Dimitar Kovaçevski, duke theksuar rolin e Maqedonisë së Veriut në stabilitetin rajonal. Raportohet që çështje e takimit ishin edhe reformat e nevojshme që duhet të ndjek vendi në procesin eurointegrues.

“SHBA-ja e vlerësoi lart kontributin e Republikës së Maqedonisë së Veriut si anëtar i NATO-s, por edhe në kontekst rajonal si faktor në stabilitetin e Ballkanit Perëndimor”, raportojnë nga kryeministria pas takimit Blinken–Kovaçevski.

Gjithashtu, Blinken u takua edhe me ministrin e Punëve të Jashtme, Bujar Osmani, ku në fokus të bisedës ishin ngjarjet aktuale ndërkombëtare, me fokus të veçantë në situatën në Ukrainë, ku bashkëbiseduesit dënuan fuqishëm agresionin ushtarak rus dhe shprehën mbështetje të fuqishme për popullin ukrainas.

Kreu i diplomacisë evropiane, Jozep Borrell, mbrëmë nga Shkupi tha se ardhja e ministrit të Jashtëm rus Sergej Lavrov në takimin në Shkup është një mundësi e mirë që ai të dëgjohet pse Rusia është e dënuar dhe e izoluar dhe më pas të kthehet në Moskë dhe t’i thotë zotit të Kremlinit se Bashkimi Evropian dhe OSBE-ja mbeten të bashkuar në dënimin e sjelljes agresive dhe të paligjshme të Rusisë.

“Unë e kuptoj që disa vende pjesëmarrëse nuk ishin të kënaqura me vendimin tuaj për të marrë pjesë ministrin Lavrov, e kuptoj sepse me luftën e paligjshme të Rusisë kundër Ukrainës, ajo po minon vetë parimet e OSBE-së dhe po shkel ligjet dhe për këtë arsye po përballet me sanksione ndërkombëtare dhe izolim ndërkombëtar”, theksoi Borrel.

Në ndërkohë dje në MPJ u mbajt edhe konferencë paralele e OSBE-së për shoqërinë civile. Ndër konkluzat ishin se demokracia po bie në vendet ku nuk ka hapësirë për aktivizëm të shoqërisë civile. Jemi dëshmitarë të numrit alarmant të konflikteve të armatosura, në vitin e kaluar dëshmuam si Rusia është brutale ndaj Ukrainës dhe i shkel vlerat evropiane. Ajo duhet të jetë llogaridhënëse, duhet të jetë përgjegjëse për këtë luftë. Rusia ndjeshëm i ka rritur sulmet ndaj aktivistëve civil, gazetarëve dhe oponentët politik. Qëllimi i Kremlinit është që ta heshtë opozitë, ndërkaq ajo ka krijuar hendek të madh në funksionimin e shoqërisë civile dhe mediave të pavarura.

LEXO: Konferencë paralele e OSBE-së: Rusia është brutale ndaj Ukrainës, roli i shoqërisë civile është me rëndësi të jashtëzakonshme

Vendimi për të lejuar ministrin e Jashtëm rus Sergej Lavrov që të marrë pjesë në Samitin Ministror të OSBE-së në Shkup çoi në bojkotimin e ngjarjes nga Ukraina dhe shtetet baltike.

Ukraina kërkoi që Rusia të përjashtohej nga OSBE, duke shtuar se të gjithë duhet të punojnë së bashku për të shpëtuar OSBE-në nga Rusia. Ministri i Jashtëm ukrainas Dmytro Kuleba do të bojkotojë Samitin Ministror të OSBE-së, ka njoftuar për agjencinë France-Presse, zëdhënësi i Ministrisë së Punëve të Jashtme të Ukrainës, Oleg Nikolenko.

Ai tha se Rusia duhet të hiqet nga OSBE-ja, sepse ajo kishte kryer agresionin më të madh të armatosur në Evropë që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, duke aluduar në sulmin e Rusisë ndaj Ukrainës që filloi në shkurt 2022.

Revolta nga prania e Lavrovit në Shkup po rritet edhe nga vendet fqinje të Ukrainës. Vendet baltike – Estonia, Letonia dhe Lituania njoftuan sot se kryediplomatët e tyre nuk do të marrin pjesë në Samitin Ministror të OSBE-së në Shkup, në shenjë proteste për shkak të ftesës për prezencën e Sergej Lavrovit. Vendi ynë kryeson këtë vit OSBE-në.

Në një deklaratë të përbashkët, ministrat e jashtëm të vendeve baltike thanë se prania e planifikuar e Sergei Lavrov “rrezikon të legjitimojë Rusinë agresore si “anëtare legjitime të komunitetit tonë të kombeve të lira”.

Vitin e kaluar, Polonia mikpritëse e OSBE-së refuzoi të linte Lavrovin të merrte pjesë, duke shkaktuar përgjigje të ashpër nga Rusia. Këtë herë, Qeveria e Maqedonisë së Veriut tashmë lejoi që aeroplani i ministrit rus të Punëve të Jashtme Lavrov të ateroj në Shkup që të marrë pjesë në Takimin ministror të OSBE-së.

Nga ana tjetër, Rusia në tre raste në periudhën e kaluar ka bllokuar zgjedhjen e Estonisë si kryetare e OSBE-së në vitin 2024, pas së cilës është dashur të arrihet një konsensus midis shteteve anëtare për zgjedhjen e ardhshme të Maltës si kryetare e Organizatës.

Bujar Osmani Dimitar Kovaçevski Ministria e Punëve të Jashtme (MPJ)OSBE RMV Qeveria e Maqedonisë së Veriut