RMV, katër mesatare, një pagë e kryeministrit

Paga e kryeministrit Dimitar Kovaçevski është katër herë më e lartë se paga mesatare në Maqedoni. Në gjashtë muajt e fundit atij në llogari i kanë hyrë rreth 2.600 euro. Qytetarët e Maqedonisë, nga ana tjetër, qytetarët me pagë mesatare, marrin rreth 600 euro në muaj, shkruan Prizma, transmeton Portalb.mk.

Diferenca mes pagës mesatare dhe pagës së kryeministrit në Maqedoni është shumë më e madhe se në Serbinë fqinje. Kryeministrja serbe Ana Bërnabiq ka një pagë rreth 1300 euro, ndërsa paga mesatare në Serbi është rreth 720 euro, që do të thotë se paga e kryeministres është rreth 1.8 herë më e lartë.

Në Mal të Zi diferenca është 2.3 herë. Kryeministri teknik Dritan Abazoviq ka marrë pagë neto prej 1906 euro në mars të këtij viti, ndërsa paga mesatare është 799 euro.

Kryeministri kroat Andrej Plenkoviç ka pagë rreth 3200 euro, ndërsa mesatarja në vendin e tij është rreth 1100, që do të thotë se Plenkoviç ka trefishin e pagës mesatare.

Por ka vende në rajon ku dallimi është edhe më i madh se ai në Maqedoni. Zyrtarët shqiptarë, në këtë kuptim, mbajnë rekord.

Edi Rama ka një pagë rreth 3600 euro, ndërsa mesatarja është 670 euro, që do të thotë se paguhet më shumë se pesëfishi i mesatares. Kryeministri bullgar është diku këtu me një pagë rreth 4500 euro, ndërsa mesatarja në fqinjin lindor është një mijë euro.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka pagë prej 1785 euro dhe sipas pagës mesatare të fundit të publikuar nga Enti i Statistikave të Kosovës, në vitin 2022 ka qenë 446 euro, që do të thotë se diferenca është katërfish.

Sa më larg Ballkanit, aq më të vogla janë dallimet mes zyrtarëve dhe qytetarëve. Në Britani raporti është 2.2 dhe në Norvegji 2.5 paga vjetore e kryeministrave për një mesatare.

Nga korrigjimi i koeficientëve në ligj të ri

Reagimi i parë i qeverisë pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese ishte njoftimi se “nuk do të thotë që pagat e të gjithë të emëruarve do të rriten automatikisht me 78 për qind” dhe se po shqyrtojnë “mundësitë e uljes së koeficientëve për llogaritjen e pagës” së personave të emëruar për të cilët ekziston mundësia ligjore, ndërsa me qëllim për të mos rënduar buxhetin”.

Por më vonë kjo ide duket se është harruar, ndaj një kërkim në internet brenda një kohe të shkurtër tregon se kryeministri Kovacevski ka hequr dorë nga llogaritja e koeficientëve dhe po flet për ligj të ri për të cilin po punon qeveria.

Tashmë në gusht ai përgatiti opinionin se ky ligj nuk do të jetë gati së shpejti.

“Është një ligj jashtëzakonisht kompleks, për të cilin duhet të konsultohen edhe ata që nuk janë pjesë e pushtetit ekzekutiv,” tha Kovaçevski këtë verë.

Këtë javë ai përsëri bëri pothuajse të njëjtën deklaratë si në muajt e kaluar se “shteti po punon për hartimin e ligjit për pagat”.

Derisa ai ta përgatisë dhe ta miratojë, pagat e zyrtarëve llogariten sipas pagës mesatare në vend, e cila është rreth 600 euro.

Megjithatë, përqindja e atyre që marrin pagë mesatare në Maqedoni në fakt nuk është e madhe. Nëse shikoni të dhënat e Entit Shtetëror të Statistikave, sektorët dhe aktivitetet që punësojnë më shumë, aktualisht marrin paga nën mesataren.

Po kështu, kështu SPAAGjSh-it, sindikata e punëtorëve të administratës, organeve të drejtësisë dhe shoqatave të qytetarëve, pretendon se gjysma e të punësuarve në sektorin publik marrin pagë minimale prej rreth 20.000 denarë.

Mësuesit, për shembull, janë nën pagën mesatare prej 600 euro. Përkundër rritjes, paga mesatare në sektorin e arsimit është rreth 32.000 denarë, ndërsa në bujqësi nën 30.000 denarë.

Ndërkohë, 1060 zyrtarë marrin paga disa herë më të larta se mesatarja. Mes tyre ka nga të gjitha partitë, sepse përveç presidentit dhe ministrave, ka edhe punonjës të gjyqësorit (gjyqtarë dhe prokurorë), drejtorë, deputetë dhe kryetarë komunash.

Për të gjitha, siç tha ministri i Financave, Fatmir Besimi, deri në fund të vitit nga Buxheti i Shtetit do të shpenzohen edhe 15 milionë euro shtesë.

Premtime të zvarritura

“Mos shiko çfarë bëj, dëgjo çfarë them”. Kjo fjalë e urtë mund të përdoret për të përshkruar atë që po bën qeveria dhe opozita me premtimet për uljen e pagave të tyre përmes ndërhyrjeve ligjore.

Menjëherë pas ndërhyrjes kushtetuese, zëdhënësja e VMRO-DPMNE-së, Marija Miteva, me arsyetimin se gjëja e fundit që duhet bërë është rritja e pagave të zyrtarëve në kushtet kur “600 mijë qytetarë jetojnë me 150 denarë në ditë”, ka kërkuar që “menjëherë të ulet dhe korrigjohet koeficienti për kompleksitetin e vendit të punës, gjë që do të ulte pagat e zyrtarëve”.

Por kjo këmbëngulje u kthye më vonë në një premtim se çfarë do të bënin kur të vinin në pushtet. Qëndrimin e VMRO-DPMNE-së në gusht e saktësoi lideri i partisë Hristijan Mickoski.

Ndonëse grupi i tyre parlamentar mund të paraqesë një iniciativë për ndryshimin e ligjit, ata nuk e bëjnë këtë sepse “përvoja thotë se sa herë që paraqitet një nismë nga opozita, ajo refuzohet”.

“Për pak muaj do të kemi një qeveri tjetër. Do të propozojmë ligj për rikthimin e pagave të zyrtarëve”, tha Mickoski.

Levica bëri përpjekje për të bërë ndryshime në Kuvend përmes kërkesës për interpretim autentik të një neni të ligjit për pagat dhe shtesat e tjera të personave të zgjedhur dhe të emëruar. Ajo iniciativë nuk kaloi as në Komisionin Ligjvënës.

Që atëherë, ka pasur praktikisht heshtje mes politikanëve për këtë temë. Pyetjet ndonjëherë përfundojnë me zhvendosjen se “insistimi në temën e pagave të zyrtarëve anashkalon tema të tjera të rëndësishme”, siç na tha një deputet i opozitës.