Marihuana është droga më e përdorur në RMV, 53% e përdoruesve pranuan se drejtonin makinën nën ndikimin e saj
Kanabisi është droga më e përdorur në Maqedoninë e Veriut, me 53 përqind të përdoruesve të kanabisit që pranojnë se kanë drejtuar makinën brenda katër orëve nga konsumimi, duke nxjerrë në pah një problem të rëndësishëm të sigurisë publike, tregon raporti i ri i Institutit t; Shëndetit Publik (ISHP), transmeton Portalb.mk.
Uebi Evropian mbi hulumtimin e Drograve (EWSD) është një iniciativë kërkimore e koordinuar nga Agjencia e Bashkimit Evropian për Drogën, e kryer për herë të parë në të gjithë Evropën në vitin 2016. Deri më sot, studimi është kryer pesë herë, me studimin e fundit në vitin 2024 që mbulon mbi 30 vende të BE-së dhe jo-BE. Studimi mbledh të dhëna përmes një pyetësori online të hartuar për të arritur përdoruesit e drogës të moshës 18 vjeç e lart. Maqedonia mori pjesë në studim për herë të dytë në vitin 2024, pas përfshirjes së saj fillestare në vitin 2021.
Këtu janë disa nga rezultatet:
- Një total prej 862 të anketuarish e plotësuan studimin, me 53.3% që identifikoheshin si meshkuj dhe 45.6% si femra. Grupmoshat më të përfaqësuara ishin 35-44 vjeç (34%) dhe 25-34 vjeç (29.9%), ndërsa të rinjtë (18-24 vjeç, 17.6%) dhe të rriturit më të vjetër (45+, 18.2%) morën pjesë në numër më të vogël.
- Shumica e të anketuarve (56.9%) kishin përfunduar arsimin e lartë, ndërsa 41.3% kishin arsim të mesëm. Vetëm një pjesë e vogël kishte arsim fillor ose më pak.
- Sa i përket statusit të punësimit, 69.9% e të anketuarve ishin të punësuar me kohë të plotë, ndërsa pjesa tjetër ishin ose të papunë, duke studiuar ose duke punuar me kohë të pjesshme.
- Kanabisi ishte droga më e përdorur, me 32% të të anketuarve që raportuan përdorim në 12 muajt e fundit.
- Benzodiazepinat (diazepami), pa recetë, ishin substanca e dytë më e përdorur (25.9%), pasuar nga produktet CBD/me pak THC (24.9%) dhe kokaina (18.4%).
Substancat e tjera të raportuara përfshinin:
- Amfetaminë (10.7%), Ekstazi/MDMA (9.3%), Kërpudha magjike (6.6%), LSD (5.2%), Substanca të Reja Psikoaktive (NPS) (4.7%).
- Substanca të tjera si heroina, ketamina dhe metamfetamina u raportuan shumë rrallë (<3%).
- Përdorimi i shumë drogave ishte shumë i përhapur, me shumë të anketuar që konsumonin substanca të shumëfishta gjatë së njëjtës periudhë kohore, duke rritur rreziqet e mundshme shëndetësore.
- Kanabisi përdorej kryesisht për lehtësimin e stresit dhe relaksimin (68%), me motivime të tjera duke përfshirë socializimin (50%), përmirësimin e gjumit (50%) dhe menaxhimin e depresionit dhe ankthit (30%).
- Shumica e përdoruesve të kanabisit (91.7%) kishin konsumuar kanabis të paligjshëm, ndërsa 9.7% e morën atë ligjërisht në vendet ku përdorimi i kanabisit është i ligjshëm. Një numër i vogël (1.9%) raportuan se përdornin kanabis për qëllime mjekësore me recetë.
- Përdorimi i shumë drogave ishte i zakonshëm në mesin e përdoruesve të kanabisit, me përdorim të njëkohshëm të duhanit (50%), alkoolit (50%) dhe substancave të tjera si kokaina (12.6%) dhe amfetaminat (11.1%).
- Kanabisi përdorej më shpesh në shtëpi (72.7%), jashtë (50%) dhe në vende publike (30%), por edhe në festivale muzikore, klube, bare dhe madje edhe në punë ose shkollë.
- Kokainë kishin përdorur 18.4% e të gjithë të anketuarve, me shumicën e përdoruesve që raportuan se përdornin kokainë pluhur (91.4%), një përqindje më e vogël përdornin kokainë të fortë (4.9%) ose të dyja format (3.7%).
- Shumica e përdoruesve të kokainës raportuan se përdornin kokainë me alkool (92.1%) dhe duhan (68.4%), ndërsa disa përdorën gjithashtu marihuanë (35.5%), amfetaminë (11.8%) dhe ekstazë/MDMA (9.2%) në të njëjtat raste.
- Socializimi ishte arsyeja kryesore për përdorimin e kokainës (65.8%), pasuar nga droga/për argëtim (42.1%), kundërveprimi ndaj dehjes nga alkooli (34.2%) dhe përmirësimi i performancës seksuale (18.4%).
- Kokaina përdorej më shpesh në klube, bare (73.7%), në festivale muzikore (44.7%) dhe në shtëpi (65.8%).
- Ekstaza/MDMA përdorej nga 9.3% e të gjithë të anketuarve, kryesisht në formë tabletash (58.5%), ndërsa pjesa tjetër e përdorte atë si pluhur/kristale ose të dyja.
- Shumica konsumonin ekstazë në festivale muzikore (72.5%) dhe klube nate (52.5%), duke theksuar lidhjen e saj të fortë me jetën e natës dhe kulturën e festave.
- Motivimet kryesore për përdorimin e ekstazës ishin të drogoheshin (72.5%), të shoqëroheshin (50%) dhe të përmirësonin përvojat seksuale (27.5%).
- Amfetaminat përdorej nga 10.7% e të anketuarve, kryesisht për të qëndruar zgjuar dhe për të përmirësuar performancën (53.4%), pastaj për t’u droguar (37.9%) dhe për të zvogëluar efektet e alkoolit (31%).
- Vendi më i zakonshëm ku përdorej amfetamina ishte në mjedis shtëpiak (77.6%), si dhe në vendet e argëtimit si klubet dhe festivalet muzikore (55.2%).
- Pothuajse të gjithë përdoruesit e amfetaminës (96.6%) e konsumonin atë duke e thithur në hundë, dhe një përqindje e vogël e përdornin atë duke e gëlltitur.
- NPS-të ishin përdorur nga 4.7% e të anketuarve, ku NPS-të më të zakonshme ishin stimulues si katinonet sintetike (28.6%).
- Shumica e përdoruesve të NPS-ve i konsumonin drogat në shtëpi (62.5%), por një numër i konsiderueshëm i përdornin ato edhe në vende publike.
- Motivet për përdorimin e NPS-ve përfshinin përmirësimin e performancës (37.5%), kuriozitetin (25%) dhe lehtësimin e stresit (25%).
Raporti tregon se numri i personave që kërkuan ndihmë dhe u regjistruan për trajtim është i ulët dhe vetëm për disa lloje drogash (për shembull, 1.5% për përdorimin e kanabisit, 1.4% për përdorimin e heroinës, etj.) në 12 muajt e fundit, pavarësisht treguesve të rritjes së konsumit. Arsyet më të zakonshme për shmangien e trajtimit ishin frika nga stigma, pasojat ligjore dhe shqetësimet në lidhje me konfidencialitetin.
Sa i përket rekomandimeve, ISHP-ja apelon që tregjet vendase dhe të importuara të kanabisit duhet të monitorohen, pasi shumica e përdoruesve nuk ishin në dijeni të burimit ose cilësisë së kanabisit që po konsumonin. Të forcohet kontrolli mbi tregjet e drogës në internet dhe mediat sociale, duke marrë parasysh numrin në rritje të përdoruesve që i marrin substancat përmes platformave digjitale.