Revizioni: Një kilometër i autostradës Kërçovë-Ohër kushton 9 milionë euro

By N. D. On 08/02/2024 13:51

autostrada, kercove, oher — Autostrada Kërçovë - Ohër në ndërtim e sipër. Foto: Meta.mk

Përkundër kredisë shtesë prej 180 milionë dollarësh, zgjatjes së ndërtimit për gjashtë vjet dhe rritjes së vlerës së kontratës për 45 për qind, autostrada Kërçovë-Ohër ende nuk është ndërtuar. Ky është investimi më i madh infrastrukturor me dekada ndërtime në vend. Kështu thuhet nga revizorët shtetërorë në raportin e auditimit të ndërmarrjes publike për rrugët shtetërore, transmeton Portalb.mk.

Kjo autostradë, sipas raportit të auditimit, është më e shtrenjta që po ndërtohet në vend, pasi një kilometër deri në fund të vitit 2022 kushtonte rreth 9 milionë dollarë. Autostrada e dytë më e shtrenjtë është Shkup – Bllacë, ku për dy kilometra do të ndahen gati 6 milionë euro.

“Investimet për pjesën e rrugës Kërçovë-Ohër janë 31.597.364 mijë denarë ose 57% nga gjithsej mjetet materiale në përgatitje, ndërsa gjatësia e segmentit rrugor është 56.7 km, gjegjësisht për ndërtimin e një kilometër të pjesës rrugore, nga ana e fundi i vitit 2022 janë investuar 557,273 mijë denarë (rreth 9 milionë euro)”, shkruajnë auditorët.

Nga aty shtojnë se në përmirësimin dhe zhvillimin e rrugës – Rankovcë – Kriva Pallankë në gjatësi prej 25,5 km janë investuar 2.774.354 mijë denarë, ndërsa në autostradën Shkup – Bllacë me gjatësi totale prej 2 kilometra (afërsisht 5 .9 milionë euro).

“Në tetor të vitit 2013, përkatësisht në nëntor 2019, u miratuan ligje me të cilat Republika e Maqedonisë së Veriut garanton përmbushjen e obligimeve për kreditë e marra për financimin e projektit për ndërtimin e rrugës Kërçovë-Ohër. Në janar 2014 është lidhur një marrëveshje kredie midis një banke nga BK Kinë (huadhënës) dhe NP Rrugët Shtetërore (huamarrësi) në vlerën 505 milionë dollarë dhe në dhjetor 2019 është lidhur një marrëveshje për një kredi shtesë në shumën prej 180 milionë dollarësh, ndërsa totali i huamarrjes për këtë projekt shkon në 685 milionë dollarë”, thuhet në raport.

Në pjesën e çështjeve kyçe, auditorët raportojnë për ndërtimin e rrugës Kërçovë – Ohër në bazë të Ligjit për realizimin e projekteve infrastrukturore për ndërtimin e rrugës Milladinovc – Shtip dhe autostradës Kërçovë – Ohër.

“Mungesat në dokumentacionin e projektit, shpronësimet e pazgjidhura të tokës, si dhe burimet e pamjaftueshme njerëzore dhe teknike nga ana e kontraktorit, ndikuan në zgjatjen e procesit të ndërtimit dhe shkaktuan një dalje shtesë të burimeve financiare përtej asaj që ishte rënë dakord fillimisht”, thuhet në raport.

Pas auditimit të pasqyrave financiare për vitin 2022, auditorët konstatuan mungesë të qasjes sistematike dhe analitike dhe gatishmëri të pamjaftueshme në planifikimin, projektimin, ndërtimin dhe rindërtimin e pjesëve rrugore në të gjithë vendin, gjë që shkakton rritje të vlerës së kontratave të lidhura dhe zgjatje të periudhës së ndërtimit/ rindërtimi i seksioneve. Përveç kësaj, ekziston një regjistër kontabël i krijuar në mënyrë joadekuate të aktiveve të prekshme në përgatitje, për këtë arsye ato nuk janë paraqitur si objekte ndërtimi.

“Baza tatimore është përcaktuar gabimisht dhe është llogaritur tatimi në fitim dhe është paguar në Buxhetin e Republikës së Maqedonisë së Veriut për 27.525 mijë denarë më pak. Inventarizimi i pasurisë dhe detyrimeve nuk është bërë në tërësi dhe në mënyrë të rregulluar në përputhje me Rregullat për kryerjen e inventarizimit. Ka një përcaktim të gabuar të vlerës së blerjes së rrugëve shtetërore si bazë për llogaritjen e amortizimit. Nuk është bërë barazimi i vlerës së të arkëtueshmeve dhe regjistrimi i tyre me vlerën e drejtë. U konstatuan parregullsi në mënyrën e menaxhimit dhe regjistrimit të stoqeve të materialeve dhe inventarit të imët”, thuhet në raport nga auditorët.

Dhjetë projekte kanë të bëjnë me ndërtimin dhe përmirësimin, rehabilitimin dhe rindërtimin e pjesëve rrugore, për të cilat deri në fund të vitit 2022 janë investuar 38.235.687 mijë denarë, ndërsa një projekt është për ndërtimin dhe instalimin e sistemit elektronik për mbledhjen e taksave për realizimin e të cilave janë investuar 458.290 mijë denarë.

Në periudhën nga viti 2015 deri në vitin 2022 janë investuar në projekte dhe objekte të papërfunduara, shpenzime në bazë të kamatës, të njëhershme dhe provizione për mjete të pa tërhequra, shpronësime dhe shpenzime tjera të njohura, në vlerë të përgjithshme prej 1.924.211 mijë denarë.

“Për shkak të informatave të pamjaftueshme dhe/ose dokumentacionit të duhur nuk dihet nevoja për blerjen e tyre dhe vlerën e përdorimit të tyre dhe për disa prej tyre në vlerë të përgjithshme prej 650.040 mijë denarë nuk mund të bëhet ndarje e duhur sipas seksioneve. Pjesa më e madhe ose 88% e këtyre investimeve kanë origjinën para dhe gjatë vitit 2015, pra për shkak të një periudhe më të gjatë kohore ka vështirësi në sigurimin e dokumenteve të vlefshme dhe të besueshme”, deklaruan auditorët.

Situatat e deklaruara, shtojnë ata, paraqesin shfrytëzim joracional të fondeve publike dhe vënë në dyshim arsyetimin e tyre, gjë që nuk është në përputhje me nenin 13 të Ligjit për Ndërmarrjet Publike, i cili përcakton se ndërmarrja duhet të kryejë veprimtarinë e saj në mënyrë efikase dhe në atë mënyrë që të parashikojë mbrojtjen dhe promovimin e mallrave me interes të përgjithshëm.

Ndryshe, ndërtimi i autostradës ka filluar në vitin 2014 dhe afati i ndërtimit është zgjatur disa herë, janë nënshkruar 5 aneks kontrata dhe me disa prej tyre është rritur edhe çmimi.

Ndërmarrja Publike për Rrugë Shtetërore ka theksuar se nuk mund të premtohet nëse ndërtimi i seksionit prej 57 kilometrash, të cilit nuk i shihet fundi, do të përfundojë me 600 milionë euro.