Pastrimi i deponisë së vogël të lindanit në OHIS nuk ndikon në cilësinë e ajrit

Nuk ka tym dhe përqendrime të shtuara të lindanit në vendbanimet përreth OHIS-it. Matjet e parametrave të ajrit në katër lokacione, dy prej të cilave në lagjet përreth fabrikës, tregojnë se gërmimi i mbetjeve të rrezikshme nga deponia e vogël nuk ka ndikim në mjedis dhe në shëndetin e njerëzve, transmeton Portalb.mk nga Meta.mk.

Sipas të dhënave nga Inspektorati Shtetëror i Mjedisit, në ish-fabrikën kimike po kryhen kontrolle të rregullta në nxjerrjen, ambalazhimin dhe eksportin e lindanit. Matjet e përqendrimeve në ajër bëhen çdo ditë, dhe analizat kryhen në laboratorin e Institutit të Kimisë të Fakultetit të Shkencave Matematike. Rezultatet publikohen si një mesatare e vlerave javore të matjeve.

“Pavarësisht punës në temperatura më të larta, kur shfaqen avuj më të mëdhenj dhe ndihet erë, nuk ka tejkalime të përqendrimeve të lindanit në pjesët e banuara të mjedisit”, thekson Inspektorati.

Gërmimi i 520 tonëve të ri lindan toksik dhe 210 ton të tjerë dheu të kontaminuar nga deponia e vogël në OHIS përfundoi javën e kaluar. Mbetjet tashmë janë paketuar dhe 320 tonë janë eksportuar për t’u përfunduar në Tredi, Francë, për shkatërrim përfundimtar. Pjesa tjetër e lëndëve të rrezikshme pritet të eksportohet në fund të këtij muaji ose në fillim të muajit të ardhshëm.

Nga Ministria e Mjedisit thonë se ky është eksporti i pestë i mbetjeve nga OHIS-i, i cili kryhet sipas planit. Kontejnerët pritet të mbërrijnë në portin e Selanikut të Greqisë dhe të nisen drejt Francës në ditët në vijim.

“Këto ditë po eksportohen 80 ton mbetje lindani HCH dhe mbeten ende 120 ton lindan të ambalazhuar që janë planifikuar të eksportohen deri në fund të gushtit ose në fillim të shtatorit, si dhe 210 tonë tokë të kontaminuar të ambalazhuar”, tha ministria.

Ata theksojnë se puna në terren duhet të vazhdojë me pastrimin e lotit të katërt të landfillit të vogël, për të cilin janë siguruar fondet nga Fondi Multipartner.

Deri më tani, në lotin e parë të projektit të pastrimit të mbetjeve të rrezikshme OHIS janë paketuar dhe eksportuar 477 ton lindan HCH dhe 127 ton tokë të kontaminuar dhe në lotin e dytë janë pastruar dhe eksportuar 488 ton lindan. Pesticidi i rrezikshëm në OHIS ruhet në mënyrë të parregullt në dy deponi në zonën e fabrikës dhe pak muaj më parë u vërtetua se ekziston edhe një i tretë, jashtë zonës së fabrikës, në zonën e Pelenicë afër Draçevës. Deponia përmban disa lloje mbetjesh të rrezikshme. Deponia e re përmban sasi të mëdha mbetjesh të rrezikshme, rreth 40,000 ton HCH të pastër dhe 6,500 ton të tjerë të përzier, së bashku me mbetjet nga një fabrikë qelqi. Sipas hetimeve në disa pika matëse në vend, përqendrime të larta të HCH u zbuluan në shtresën e sipërme të tokës, në një thellësi më pak se 20 centimetra, dhe lindani i pastër u gjet në një thellësi prej vetëm gjysmë metri.

Fabrika e lindanit funksionoi nga viti 1964 deri në vitin 1977, kur u mbyll për arsye mjedisore. Gjatë asaj periudhe u prodhuan rreth 2800 ton lindan që rezultoi me rreth 25000 ton izomere joaktive, të cilat u shpërndanë në mënyrë të papërshtatshme dhe që ende përbëjnë rrezik për ndotjen e ajrit, ujit dhe tokës. Lindani është dëshmuar të jetë në ajër nga Qendra deri në Gjorçe Petrov, dhe sipas testeve të fundit të perimeve të kultivuara në afërsi të fabrikës, nga nëntë mostra, tre kanë treguar përqendrime më të larta të izomerit alfa. Deri para pak kohësh në OHIS ruheshin 64 tonë të dhjetëra kimikateve të tjera të rrezikshme, të cilat në dy vite, në gjithsej shtatë eksporte mbetjesh kimike, u eksportuan për asgjësim në disa vende.