Deklarata e Samitit të BE-së: Synojmë afrimin e Ballkanit Perëndimor në BE, duke sjellë përfitime konkrete për qytetarët
Dje u zhvillua Samiti i BE-Ballkani Perëndimor. Temat kryesore të diskutimit gjatë Samitit ishin afrimi i partnerëve të Ballkanit Perëndimor me BE-në dhe avancimi i integrimit gradual, ndërtimi i një themeli ekonomik për të ardhmen dhe zbutja e ndikimit të luftës së agresionit të Rusisë kundër Ukrainës, përforcimi i sigurisë dhe ndërtimi i qëndrueshmërisë. Në fund të samitit u publikua edhe deklarata e Brukselit, e cila kishte 35 pika, raporton Portalb.mk.
Në njërën prej pikave thuhet se BE-ja synon të sjellë Ballkanin Perëndimor më afër BE-së, duke përgatitur terrenin për anëtarësimin dhe duke sjellë përfitime konkrete për qytetarët e tyre që gjatë procesit të zgjerimit. Për këtë qëllim, BE-ja synon të shqyrtojë masa të tjera që synojnë të përparojnë më tej integrimin gradual. BE-ja nënvizon rëndësinë e përdorimit të plotë të potencialit të instrumenteve ligjore ekzistuese. Duke u mbështetur në metodologjinë e rishikuar, BE-ja rikujton ftesën e Këshillit Evropian për të çuar përpara integrimin gradual të rajonit tashmë gjatë vetë procesit të zgjerimit në një mënyrë të kthyeshme dhe sipas meritës.
Gjithashtu thuhet se BE-ja do të vazhdojë të mbështetë Ballkanin Perëndimor në luftën kundër manipulimit dhe ndërhyrjes së informacionit të huaj (FIMI), duke përfshirë dezinformimin si dhe kërcënime të tjera hibride që synojnë të minojnë stabilitetin, proceset demokratike dhe perspektivën evropiane të rajonit. “Në këtë pikëpamje, ne do të forcojmë më tej bashkëpunimin tonë për të ngritur qëndresën, duke rritur gjithashtu profesionalizmin dhe edukimin e medias dhe duke rritur ndikimin e komunikimit strategjik rreth marrëdhënieve BE – Ballkani Perëndimor dhe procesit të zgjerimit në veçanti. BE-ja gjithashtu do të shtojë punën e saj me partnerët për të luftuar narrativat e rreme dhe dezinformimin rus për luftën e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës”.
U zotua se BE-ja do të vazhdojë mbështetjen e saj për partnerët e Ballkanit Perëndimor në trajtimin e efekteve negative në ekonomitë dhe shoqëritë e tyre, konkretisht nëpërmjet Paketës Mbështetëse të BE-së për Energjinë, me vlerë 1 miliard euro në grante të cilat mund të sjellin 2,5 miliardë euro në investime. 90% (450 milionë euro) e gjysmës së parë të paketës, për të amortizuar rritjen e çmimit të energjisë për Ndërmarrjet e Mesme dhe të Vogla dhe për ekonomitë familjare të cenueshme, janë lëvruar tashmë. Pjesa e mbetur prej 500 milionë euro në grante jepet nga BE-ja nëpërmjet Kuadrit të Investimeve të Ballkanit Perëndimor (KIBP) për të ecur përpara me tranzicionin energjetik dhe pavarësinë energjetike, për të mbështetur projektet e energjisë së përtëritshme, për të financuar përmirësimet në infrastrukturën dhe interkonektorët e energjisë, duke përfshirë GNL-në, për të përmirësuar sistemet e transmetimit të energjisë, ngrohjen urbane dhe për të rritur efikasitetin energjetik të infrastrukturave private dhe publike në Ballkanin Perëndimor.
“BE-ja është e gatshme të shqyrtojë propozimet e bëra në Planin e Rritjes për rritjen e integrimit ekonomik të Ballkanit Perëndimor me BE-në. BE-ja vëren se propozimet e bëra i nënshtrohen përafrimit të Ballkanit Perëndimor me rregullat e tregut unik të BE-së, hapjes së sektorëve dhe fushave përkatëse për të gjithë fqinjët e tyre, në pajtim me TPR-në, duke ruajtur plotësisht integritetin e tregut unik të BE-së dhe barazinë në treg”, thuhet në deklaratë.
Për të zbutur ndikimin e luftës së agresionit të Rusisë kundër Ukrainës, BE-ja është e vendosur të intensifikojë më tej angazhimin e saj politik me rajonin e Ballkanit Perëndimor, përveç ndihmës së dhënë tashmë.
BE-ja do të vazhdojë mbështetjen e saj për partnerët e Ballkanit Perëndimor në trajtimin e efekteve negative në ekonomitë dhe shoqëritë e tyre.
BE kujtoi vendimin e saj për të hapur mekanizmin e BE-së për blerjet e përbashkëta të gazit dhe LNG-së për Ballkanin Perëndimor dhe inkurajoi përdorimin e tij nga partnerët me tregjet e gazit, në mënyrë që të reduktojë varësinë e tyre nga gazi rus.
Samiti ishte një mundësi për të riafirmuar perspektivën e anëtarësimit në BE të Ballkanit Perëndimor dhe gjithashtu nevojën për arritje të qëndrueshme dhe të pakthyeshme të reformave të partnerëve, të mbështetur nga vlerat dhe parimet e BE-së.
Deklaratën e plotë të Samitit mund ta lexoni këtu.
Takimet BE-Ballkani Perëndimor kanë qenë periodike në dy dekadat e fundit.
Më saktësisht, takime të tilla organizohen prej vitit 2010, me iniciativën e Kroacisë, e cila asokohe kryesonte Bashkimin Evropian.
BE-ja, gjithashtu, fton rregullisht përfaqësues të këtyre vendeve në takime të ndryshme në nivel ministror.
Kujtojmë se më 12 dhjetor u takua Këshilli i Çështjeve të Përgjithshme të BE-së (KÇP) ku nxori konkluzionet që u morën për të gjitha vendet, përfshirë edhe Maqedoninë e Veriut. Këshilli është i gatshëm të thërrasë një tjetër konferencë ndërqeveritare, pa vonesa të mëtejshme dhe pa vendime shtesë politike, sapo Maqedonia e Veriut të ketë zbatuar zotimin e saj për të përfunduar ndryshimet kushtetuese siç përmenden në Konkluzionet e Këshillit të korrikut 2022, në përputhje me procedurat e saj të brendshme. Këshilli i bëri thirrje Maqedonisë së Veriut që të përshpejtojë përfundimin e këtyre ndryshimeve, më pas mund të hapë grupin e parë negociues sa më shpejt që të jetë e mundur, në përputhje me Kornizën Negociatore.