RMV, të rinjtë i përdorin rrjetet sociale për të “chatuar” dhe për video, por jo edhe për aktivizëm shoqëror
Shpërndarja e videove të vozitjes së shpejtë me makina ose motoçikleta, të sfidave të rrezikshme siç janë ngjitja e adoleshentëve në vagona hekurudhore ose glorifikimin e përleshjeve ndërmjet bashkëmoshatarëve ose dhunuesve. Video të tilla jo argëtuese, por mjaft të rrezikshme janë bërë thuajse të përditshme, që mund të shihen në rrjetet sociale në vendin tonë dhe shtrojnë pyetjen se çfarë janë rrjetet sociale për të rinjtë dhe si e përdorin ata kohën që kalojnë në internet gjatë ditës, shkruan Meta.mk, transmeton Portalb.mk.
Të dhënat e fundit nga hulumtimi i Federatës Ndërkombëtare për Sisteme Zgjedhore (IFES) – “Rinia dhe privatësia digjitale në Maqedoninë e Veriut” thonë se të rinjtë në Maqedoni e përdorin internetin për të përdorur mediat sociale (92,3 për qind), për të komunikuar (89,2 për qind) dhe për të dëgjuar muzikës (74,2 për qind). Pothuajse gjysma e të rinjve në vend rrinë në internet për argëtim (duke parë filma ose shfaqje televizive).
Anketa e IFES u krye në një kampion përfaqësues kombëtar prej 1067 të anketuarish në periudhën nga 20 prilli deri më 2 maj 2023. Në këtë hulumtim janë përfshirë të rinjtë e moshës 14 deri në 24 vjeç që jetojnë në 46 komuna rurale dhe urbane.
Në pyetjen “Për çfarë e përdorni internetin?”, 41.2 për qind e të rinjve janë shprehur se e përdorin për kërkime dhe mësime, ndërsa 18.9 për qind për lajme dhe ngjarje aktuale. Anketa tregon gjithashtu se vetëm 11.6 për qind e të rinjve thanë se interneti u shërben për punë dhe produktivitet, ndërsa 6.4 për qind e të rinjve janë përgjigjur se aksesojnë dokumentet e shkollës online dhe për të mësuar.
Përdorimi i mediave sociale, komunikimi dhe dëgjimi i muzikës janë tre aktivitetet e zakonshme që një shumicë dërrmuese e të rinjve i bëjnë zakonisht në internet, ndërsa vetëm 17.1 për qind e të rinjve të anketuar thanë se interneti u shërben rregullisht për kërkime dhe mësim.
Hulumtimi sasior i IFES tregon se 85.6 për qind e të rinjve përdorin Instagramin çdo ditë, ndërsa 76.1 për qind e të rinjve të moshës 14 deri në 24 vjeç janë çdo ditë në Facebook. Shumica e të rinjve (50.9 përqind) janë përgjigjur se përdorin YouTube çdo ditë, ndërsa 45.3 përqind janë në TikTok.
Të dhëna shumë të ngjashme u publikuan pak muaj më parë nga Enti Shtetëror i Statistikave për përdorimin e teknologjive të informacionit dhe komunikimit në amvisëri dhe individë për vitin 2022, të cilat tregojnë se të gjithë të rinjtë nga mosha 15 deri në 24 vjeç përdorin internetin në jetën e tyre të përditshm, por interesante janë të dhënat për çfarë qëllimesh përdoret interneti.
Sipas statistikave, mbi 90 për qind e të rinjve përdorin internetin për të bërë telefonata dhe video thirrje përmes kamerës në internet ose për të përdorur aplikacione, për të dërguar mesazhe dhe përmbajtje të tjera përmes Facebook, Twitter ose për të shkëmbyer mesazhe të çastit përmes Skype, Viber, WhatsApp dhe Messenger. .
Në ndryshim nga ky përdorim i internetit, vetëm 5.7 për qind e të rinjve vendosën të marrin pjesë në konsultime online ose të votojnë për të përcaktuar problemet politike dhe qytetare, si për shembull nënshkrimi i peticioneve online. Në të njëjtën kohë, 27.5 për qind e të rinjve kanë shprehur mendimin për një çështje të caktuar civile apo politike në një faqe interneti apo në Facebook, Instagram, Twitter apo ndonjë rrjet tjetër social, sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave.
Mungon lënda “Edukata demokratike-qytetare”.
Kryetari aktual i Unionit të nxënësve të shkollave të mesme, Luka Paviçeviq thotë për Meta.mk se statistikat në fakt janë pasqyrë e gjendjes reale në terren, si në jetën reale ashtu edhe në atë digjitale.
“Në Maqedoni numri i të rinjve aktivë social është shumë i vogël. Ka apati dhe mungesë interesi, por edhe zhgënjim – njerëzit po e humbin shpresën se zgjidhja e problemeve është e mundur”, thekson Paviçeviq.
Ai shton se të rinjtë sot janë shumë më aktivë në Instagram sesa në Facebook, me fotot e njerëzve, ushqimin, udhëtimet dhe tema të tjera argëtuese që shpërndahen kryesisht në Instagram.
Paviçeviq shton se shpeshherë ndodh që problemet politike dhe qytetare, jo vetëm në vendin tonë, por edhe në nivel global, të paraqiten në Instagram përmes të ashtuquajturit “shpjeguesit”, të cilët synojnë t’ua shpjegojnë ngjarjet, por shpesh ndodh që materiali të mos prezantohet në mënyrë enciklopedike dhe objektive, por përmban vetëm një mendim dhe mund të çojë në unanimitet nëse këta individë janë burimi i tyre i vetëm i informacionit për njerëz te rinj.
Unioni i nxënësve të shkollave të mesme propozon futjen e një lënde të re në sistemin arsimor të Maqedonisë të quajtur “Edukata Demokratike-Qytetare”, e cila do t’i stimulojë individët të rriten në qytetarë aktivë, të informuar dhe të përgjegjshëm, të cilët do të përfshihen në çështjet e angazhuara shoqërore. Gjithashtu, propozojnë rregullimin ligjor të organizimit dhe pjesëmarrjes së shkollave të mesme, për të pasur një mekanizëm sistematik që do të përfshijë të rinjtë në vendimmarrje.
“Na mungon sinqeriteti në paraqitjet publike të palëve të interesuara në shoqëri. Angazhimet ndaj të rinjve reduktohen në retorikë dhe nuk ndërmerren veprime konkrete. Nuk shihen si prioritet as të rinjtë, edhe pse emigracioni vetëm sa është në rritje”, shprehet decid Luka Paviçeviq.
Nga Unioni i Nxënësve të Shkollave të Mesme japin përvojën e tyre personale me dy projektligjet që i kanë dorëzuar në Kuvendin e RMV-së dhe për të cilat deri më tani kanë marrë vetëm qëndrim injorimi.
“Tekstet i kemi shkruar vetë dhe u takon deputetëve t’i rishikojnë dhe t’i miratojnë. Kanë kaluar muaj e muaj dhe këto ligje as nuk kanë hyrë në procedurë parlamentare, e aq më pak kanë kaluar e kanë hyrë në fuqi. Në të njëjtën kohë, jemi dëshmitarë se zgjidhjet e tjera prioritare po zbatohen shprehimisht. Unioni beson se të rinjtë inkurajohen mjaftueshëm për të folur për tema të rëndësishme, por indiferenca e aktorëve kryesorë shoqërorë i zhgënjen dhe i bën ata apatikë, cinikë dhe skeptikë”, shton Paviçeviq.
Nga ana tjetër, pjesëmarrja digjitale e të rinjve është shumë e rëndësishme për këto procese sepse eliminon distancën gjeografike si pengesë për përfshirjen e sa më shumë të rinjve në çështje të rëndësishme sociale. Paviçeviq përmend shembullin e ueb-faqes së Regjistrit Unik Elektronik të Rregulloreve të RMV-së (ENER), për të cilin ai beson se është një mjet i mirë për qytetarët, por gjithashtu duhet të afrohet me të rinjtë.
“Ne e dimë se UNICEF-i zbaton të ashtuquajturat U-Raporto sondazhin nëpërmjet grupit Viber. Prandaj, besojmë se shembuj të tillë duhet të inkurajohen dhe të shtohen në shkallën e tyre”, thekson Luka Paviçeviq.
Të rinjtë po margjinalizohen në shoqërinë tonë
Komunikologu Bojan Kordalov beson se në vendin tonë përgjithësisht nuk ka pranim dhe përdorim të mjaftueshëm të edukimit digjital në të gjitha grupmoshat, ku kryesojnë të rriturit.
“Sa i përket të rinjve, mendoj se kjo vjen si pasojë e mungesës së besimit që ata shprehin ndaj institucioneve vendase në të gjitha nivelet, për arsyen e thjeshtë se duke filluar nga institucionet arsimore, në nivel lokal, deri në ato qendrore, pothuajse asnjë prej tyre nuk është përshtatur me nevojat, pritshmëritë dhe zakonet e të rinjve. Kjo reflektohet edhe më tej në humbjen e dëshirës për çdo lloj aktivizmi tek të rinjtë në shoqëri”, shpjegon Kordalov çështjen e mungesës së interesimit për të qenë aktiv shoqëror dhe për të bërë ndryshime konkrete.
Kordalov shton se margjinalizimi i të rinjve dhe përdorimi i vazhdueshëm i toneve si “gjeneratat e reja janë të dobëta” ose “ata nuk kanë aftësi dhe kualifikime” do t’i largojë të rinjtë nga organizatat, institucionet apo partitë, sepse është logjike që ata të kërkojnë një vend tjetër ku mund të realizohen.
“Ndryshimi duhet të nisë nga secili prej nesh. Ose, nëse ndahemi në të rinj dhe të rritur, ndryshimi duhet të fillojë nga të rriturit. Kjo do të thotë që organizatat, institucionet, kompanitë, partitë… të gjitha subjektet duhet të hapen para të rinjve si një forcë e re që dëshiron, kërkon dhe duhet të lejohet të bëjë ndryshime rrënjësore. Dhe së dyti, të gjitha këto subjekte, para së gjithash institucionet publike, duhet të digjitalizohen shpejt sepse është turp, është keq për zhvillimin ekonomik të çdo njeriu në vitin 2023 që ende të luftohet për mundësinë e ndonjë shërbimi, të cilin ne e paguajmë vetë nga telefoni, të bëhet nga celulari edhe për pak sekonda”, tha Kordalov.
