RMV, studentët e diskriminuar ende presin pjesën e bursave të rritura, por MASh-i nuk e ka me ngut
Heshtje nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH) për premtimin, por edhe detyrimin për të paguar diferencat në masën e bursave për studentët e diskriminuar. Ndonëse kanë kaluar dy vite që nga diskriminimi indirekt i shtetit ndaj tyre, studentët e dëmtuar ende nuk kanë marrë shumat e rritura, shkruan Meta.mk, transmeton Portalb.mk.
Pagesa e parë e diferencës ishte dashur të bëhej këtë muaj, por pavarësisht pyetjeve gazetareske që Meta.mk i ka dërguar tri herë në javët e kaluara Ministrisë së Arsimit nuk jep përgjigje se çfarë ka ndodhur me këtë njoftim, gjë që ngre dyshime se pagesa do të vonohet sërish. Kjo nuk është hera e parë që MASh i shmanget pyetjeve për këtë temë.
Të njëjtat kushte dhe detyrime – shuma të ndryshme për studentët
Komploti rreth rritjes së bursave filloi në verën e vitit 2021, kur Ministria e Arsimit njoftoi një rritje të bursave për studentë dhe nxënës deri në 80 për qind. Pas këtij njoftimi, bursat e studentëve nga grupi i parë, i dytë, i tretë dhe i katërt nga viti paraprak shkollor 2021/2022 janë 6.050 denarë në muaj, në vend të 3.300 denarë sa ishin më parë, ndërsa bursat e studentëve janë rritur në shumë prej 3.500 denarë, në vend të atyre të mëparshme që varionin nga 2.000 deri në 2.970 denarë.
Me shpalljen e konkursit në shtator të po atij viti, u bë e qartë se bursat e rritura nuk do të vlejnë për të gjithë studentët dhe nxënësit, gjegjësisht shuma më të larta do t’i marrin vetëm ata që aplikuan në konkurset e reja, ndërsa të tjerët që ka ushtruar të drejtën e bursës në një nga vitet e mëparshme, kanë vazhduar të marrin shumat e vjetra dhe më të ulëta.
Këtyre kushteve studentët iu përgjigjën me një sërë reagimesh, ndër të cilat një peticion online ku kërkonin barazimin e bursave për të gjithë në vend që të “favorizonin” një pjesë të studentëve. Në peticion studentët akuzuan se po bëhet diskriminim dhe se kushtet e konkursit po i ndajnë studentët.
Ministria e Arsimit diskriminoi mijëra studentë
Lidhur me kushtet sipas të cilave shteti i jep bursat, një student dhe një snxënës në arsimin e mesëm kanë paraqitur peticion në Komisionin për Parandalimin dhe Mbrojtjen nga Diskriminimi, anëtarët e të cilit njëzëri kanë konstatuar diskriminim indirekt në bazë të statusit arsimor dhe shkelje të së drejtës për trajtim të barabartë kur duke përdorur bursa studimi në një masë më të lartë të realizuar nga Ministria e Arsimit. Me këtë, politika shtetërore e bursave i vendosi disa nga studentët dhe nxënësit në një pozitë të pafavorshme në krahasim me pjesën tjetër të kolegëve dhe shokëve të klasës.
Në përputhje me kompetencat e tij ligjore, Komisioni i rekomandoi Ministrisë së Arsimit që të përgatisë një propozim të ri – një program për ndryshime në Programin e Standardit të Studentëve për barazimin e masës së bursave për të gjithë studentët. KPMD i ka dërguar rekomandim Qeverisë që të pranojë propozimin e Ministrisë së Arsimit për barazimin e bursave.
Pas një sërë mundimesh dhe mungesë vullneti nga ana e institucionit përgjegjës për studentët, Ministria e Arsimit dhe Shkencës në fillim të vitit më në fund vendosi të “korrigjojë” gabimin e saj. Në mars, u bëri thirrje të gjithë përfituesve të bursave shkollore dhe studentore, të cilët e kanë fituar këtë të drejtë në një nga vitet e kaluara shkollore dhe marrin shuma më të ulëta, të nënshkruajnë aneks të marrëveshjes që kanë tashmë me Ministrinë në mënyrë që të mund të marrin shuma më të larta.
Por edhe këtë herë institucioni tentoi të “mashtrojë” studentët dhe nxënësit. Në anekset që kanë nënshkruar, thuhej se do të përfitojnë bursa më të larta vetëm për tre muajt e këtij viti (prill, maj dhe qershor 2023) ndërsa për të gjithë periudhën e mëparshme në të cilën janë diskriminuar, mbeten shuma më të ulëta. Pas kësaj, Kuvendi studentor universitar i UKM-së (KSU UKM) bëri thirrje për protestë studentore, e cila bëri që Ministria e Arsimit edhe një herë t’i dorëzohet presionit të studentëve.
Ministria njoftoi në prill se të gjithë nxënësit dhe studentët – përfitues të bursave më të ulëta dhe që kanë dorëzuar anekse, do të duhet të nënshkruajnë marrëveshje me Ministrinë e Arsimitpër pagesën retroaktive të diferencës në bursat e rritura për vitin akademik 2021/2022 dhe për një pjesë të 2022/2023.
Në të njëjtin njoftim, Ministria e Arsimit dhe Shkencës bën me dije se shuma e diferencës për këta studentë do të rimbursohet me dy pagesa – në tetor 2023 dhe shkurt 2024.
“Shuma e diferencës për studentët do të kompensohet me dy pagesa, pra një pjesë do të kalojë në llogaritë e tyre të transaksionit në tetor 2023 dhe pjesa e dytë në shkurt 2024. Ndërsa për studentët shuma e diferencës ndaj bursave të shtuara do të paguhet në tetor 2023”, thuhej në njoftimin e Ministrisë së Arsimit nga prilli i këtij viti.
Heshtja – përpjekje e re e MASh-it për të shmangur këtë temë
Pavarësisht se janë pesë ditët e fundit të muajit kur Ministria e Arsimit dhe Shkencës shpalli pagesën e parë të diferencës, deri në këtë moment ministria nuk ka dhënë asnjë informacion se si do të shkojë pagesa dhe kur mund ta presin studentët. Nuk ka informacione nëse dhe çfarë marrëveshjesh, përveç anekseve, do të duhet të nënshkruajnë studentët e diskriminuar.
Meta.mk ka dërguar pyetje në MASh, por ministria nuk është përgjigjur në asnjërën, edhe pse i kemi përcjellë tri herë në dy javët e fundit.
Ndërkohë nxënësit e dëmtuar dhe të diskriminuar nuk e humbin shpresën se do të kenë drejtësi dhe do të marrin shumat më të larta.
Savçe Gjosheva aktualisht mban pozitën e ushtruesit të detyrës kryetare e KSU UKM – ajo është studente në Fakultetin Filologjik dhe është një nga mijëra studentet që, në kundërshtim me ligjet, për dy vjet ka marrë dyfishin e bursës. Ajo bëri të ditur se nëse MASh-i nuk vepron së shpejti për këtë çështje, do të ketë reagim nga KSU UKM – organizata më e madhe studentore në vend.
“Presim që Ministria e Arsimit t’i qëndrojë asaj që është paralajmëruar dhe të paguajë diferencat në bursa për të gjithë studentët për të cilët është përcaktuar diskriminimi. Ne po ndjekim rastin. Pasi të konstituohet përbërja e re e KSU UKM dhe nëse deri atëherë nuk ka informata nga MASh, do të dalim me reagim dhe do t’i drejtohemi Komisionit për Parandalim dhe Mbrojtje nga Diskriminimi”, tha Gjosheva.
Studentët janë jashtëzakonisht të zhgënjyer nga veprimet e tilla të Ministrisë së Arsimit, thotë zëvendës avokatja e studentëve në Fakultetin Ekonomik në UKM, Milena Nikleska. Ajo beson se autoritetet janë të detyruara të japin një shpjegim pse është vonuar pagesa dhe nëse është e mundur ta realizojnë sa më shpejt.
“Unë besoj se çdo student që plotëson kushtet për çdo bursë duhet t’i marrë ato mjete, sepse unë si student e di shumë mirë se sa janë të mirëpritura burimet financiare shtesë dhe sa vlejnë ato për ne. Të gjithë studentët, pavarësisht nëse aplikojnë sërish apo e zgjasin bursën, dorëzojnë të njëjtat dokumente dhe kanë të njëjtat kritere dhe të gjithë studentët duhet të marrin të njëjtën sasi të bursave – në të kundërtën ka diskriminim”, thotë Nikleska, duke apeluar në Ministrinë e Arsimi t’i paguajnë sa më shpejt shumat më të larta të nxënësve të diskriminuar.
Nikleska sugjeron bashkëpunim me avokatët e studentëve edhe nga fakultetet tjera për të zgjidhur sa më shpejt këtë problem në dobi të studentëve të dëmtuar. Ajo u bëri thirrje studentëve që kanë një problem ose kanë nevojë të marrin këshilla ose duan të paraqesin një kërkesë ose ankesë që ta kontaktojnë atë.
Së shpejti pritet të shpallet konkursi i ri për bursa për të gjithë studentët që janë të interesuar të ushtrojnë këtë të drejtë. Shuma e të gjitha bursave është 6050 denarë. Përjashtim bëjnë bursat për studentët e regjistruar në programet e kimisë, fizikës dhe matematikës, shkencave bujqësore, veterinare dhe pyjore, për të cilat bursa mujore është 18.000 denarë.