RMV, ishim të befasuar nga mungesa e debatit efektiv para miratimit të ndryshimeve të Kodit Penal, thotë eurokomisari për drejtësi Rejndres
Mungesa e debatit efektiv para miratimit të ndryshimeve të fundit të Kodit Penal ishte një nga rrethanat që e kanë befasuar Bashkimin Evropian, deklaroi sot në Shkup eurokomisari për drejtësi Didie Rejndres. Ai paralajmëroi se Komisioni Evropian, shqetësimin e tij për mënyrën me të cilën janë miratuar dhe qëndrimin rreth vetë ndryshimeve do t’ia kumtojë vendit në takim bilateral, shkruan MIA, njofton Portalb.
Përndryshe, Rejndres mori pjesë në forumin ministror për drejtësi BE-Ballkani Perëndimor, i cili u mbajt në Shkup.
“Këtu ka dy-tre elemente. Fillimisht ishim të befasuar nga mungesa e debatit efektiv dhe konsultimet për reformën e tillë. Gjatë miratimit të ndryshimit, çdoherë them se është e rëndësishme të këmbehen qëndrime me KE-në para miratimit të llojit të tillë të legjislacionit. Siç thash, me disa vende gjithsesi se duhet të jemi të përmbajtur, të evitohet miratimit i ligjeve me flamur evropian me procedurë të përshpejtuar”, deklaroi Rejndres, në konferencën e përbashkët për shtyp me ministrat e drejtësisë të Spanjës dhe Maqedonisë së Veriut, Maria Pilar Lop Kuenka dhe Krenar Llogar.
Ai shtoi se në mënyrë plotësuese do të bisedohet edhe për efektin nga këto ndryshime dhe plotësime për rastet vijuese për korrupsion të profilit të lartë.
I pyetur për ndodhitë në sistemin gjyqësor në vend muajve të fundit, Rejndres u përmbajt nga komente konkrete duke theksuar se vlerësimi i plotë do të jepet në Raportin e Komisionit Evropian për vendin, i cili duhet të publikohet muajin e ardhshëm.
Megjithatë, eurokomisari në këtë kontekst përmendi dy vërejtje.
“Ajo që e thash për gjykatat penale, duhet të ketë praktikë të mirë lidhur me hetimet dhe ndjekjen penale të rasteve nga profili i lartë. Kjo do të jetë pjesë e diskutimit të nivelit bilateral, jo vetëm për Gjykatën Penale, por edhe reformat në ligj dhe për kapacitetin për ndjekje të këtyre rasteve në të ardhmen, si dhe për situatën me Këshillit Gjyqësor dhe ato ndryshime që janë bërë”, deklaroi Rejndres.
Eurokomisari për drejtësi, gjithashtu, përkujtoi se negociatat për inkuadrimin e vendit në BE, me hapjen e klasterëve dhe kapitujve fillojnë dhe përfundojnë me qeverisjen e të drejtës, në të cilën gjyqësia është ndoshta pjesa më e rëndësishme e këtij procesi.
Sa i përket ndryshimeve skandaloze të Kodit Penal, me të cilat u ulën dënimet e funksionarëve që kanë kryer krime, ministri i Drejtësisë, Krenar Lloga deklaroi kohë më parë për VOA se zëvendësja e tij, duke shfrytëzuar në mungesë të tij, i ka propozuar ndryshimet, të cilat morën miratimin e qeverisë, iu dorëzuan Kuvendit dhe deputetët i dhanë mbështetje.
Përgatitet Kod i ri Penal
Nga ana tjetër, aktualisht është duke u përgatitur Kod i ri Penal, që sipas presidentit të RMV-së, Stevo Pendarovski, do të përmbajë një nen që do të trajtojë keqpërdorimet.
Nga burime të Ministrisë së Drejtësisë, Portalb.mk, mëson se ky Kod Penal, për dallim nga ai, i cili pësoi ndryshime që u kritikuan edhe nga bashkësia ndërkombëtare, do të jetë krejtësisht i ri dhe do të ketë një “mes të artë”, midis Kodit të vjetër penal dhe atij që u votua më 6 shtator.
Ky Kod, pritet të prezantohet javën që pason, paralajmëroi ministri Krenar Lloga.
“Për t’i dhënë përgjigje meritore të gjithë kësaj, javën që pason unë do të jem bashkë me grupin e punës për të prezantuar Kodin e ri Penal në vend, i cili do të parashikojë shumë vepra të tjera penale lidhur me keqpërdorimin e detyrës zyrtare, por edhe vepra penale të cilat do të precizohen për keqpërdorime të tjera të mundshme, qoftë në aspektin e funksionimit të shtetit të së drejtës, por edhe vepra kriminale që lidhen edhe me teknologjinë informative, cybercrime, dhe gjëra të tjera të ngjashme”, deklaroi Lloga.
Kohë më parë, më 9 tetor, Grupi Blueprint, i organizatave civile për reforma në drejtësi, njoftoi se janë tërhequr nga procesi i hartimit të Kodit të ri Penal. Arsyeja kryesore për tërheqjen e tyre nga procesi janë ndryshimet e fundit të Kodit Penal të propozuara nga Qeveria, të cilat u miratuan më 6 shtator të këtij viti pa mos u konsultuar fillimisht.
“Arsyeja kryesore e tërheqjes sonë janë ndryshimet e Kodit Penal, caktuar më 6 shtator 2023, të cilat janë propozuar nga Qeveria e Maqedonisë të Veriut. Procedura në të cilën janë miratuar këto amendamente dhe përmbajtja e tre neneve kyçe kundër korrupsionit janë krejtësisht në kundërshtim me ligjin. Ndryshimet në tri veprat penale janë miratuar duke anashkaluar dhe pa mos u konsultuar me grupin punues i cili punon në Kodin e ri Penal, pa konsultim adekuat me publikun, si dhe pa analizë dhe vlerësim paraprak të nevojës të ndryshimeve të Kodit Penal”, tha grupi Blueprint.
Ata gjithashtu deklaruan se kjo procedurë është keqpërdorim i ligjeve evropiane dhe se duke ulur dënimet e tre neneve kyçe për luftën kundër krimit të lartë dhe korrupsionit legjitimizoi mosndëshkimin të zyrtarëve dhe funksionarëve publik. Sipas tyre, këto ndryshime në Kodin Penal e shtynë publikun që mos u besojnë institucioneve.
“Në një situatë dhe gjendje të tillë, jemi dëshmitarë të një keqpërdorimi të pacipë të të ashtuquajturit Flamuri Evropian, ligjit evropian dhe politikave penale brenda këtyre kornizave. Përpjekja e suksesshme për të ndryshuar dhe ulur dënimet e tre neneve kyçe për luftën kundër krimit të lartë dhe korrupsionit legjitimoi mosndëshkimin kronik të zyrtarëve të lartë dhe mbajtësve të funksioneve publike. Politika e re, në vend që të rikthejë besimin e qytetarëve tek organet legjislative dhe ekzekutive, ndikon edhe më shumë drejt cenimit të tij, duke i dërguar një mesazh të qartë qytetarit të thjeshtë se “paguan dy herë”, thanë nga grupi Blueprint.
Kujtojmë se ndryshimet në Kodin Penal, të cilat Qeveria i përcaktoi “fshehurazi” dhe Kuvendi i miratoi në mënyrë eksprese pas procedurës së shkurtuar (me flamur evropian), dhe i nënshkroi presidenti Stevo Pendarovski, u botuan në “Gazetën Zyrtare” të datës 7 shtator 2023.
Ndryshimet lidhen me 38 nene të Kodit Penal, nga të cilët qeveria tha se 35 janë për përputhje me direktivat e BE. Ajo që shkaktoi një stuhi reagimesh negative në opinion është se ndryshimet përfshinin ndryshime në nenet që kanë të bëjnë me shpërdorimin e pozitës dhe kompetencave zyrtare (neni 353) dhe bashkim kriminal (neni 394). Me votimin, deputetët ulën dënimet e parashikuara për të dyja veprat, vendosën kufirin maksimal të dënimit dhe shfuqizuan një paragraf nga neni për shpërdorimin e pozitës dhe kompetencave zyrtare. Duke vepruar kështu, ata parashikuan vjetërsimin e mëhershëm të veprave kriminale.
Këto ndryshime i kritikoi edhe bashkësia ndërkombëtare, sektori civil, mediat, opozita, megjithatë zëri i të gjithëve, ra në vesh të shurdhër.
Ndryshime të tilla ligjore VMRO-DPMNE-ja i kishte kërkuar në vitin 2018 në takimet e atëhershme të kryesisë së Zoran Zaevit dhe Hristijan Mickoskit, me qëllim të vjetërsimit të veprave të ish-funksionarëve të akuzuar nga Qeveria e Nikolla Gruevskit.
- LEXO: Geer nuk e komentoi vjetërsimin e lëndës “Target – Fortesa”, por tha se KE mbetet e shqetësuar për ndryshimet e Kodit Penal
- LEXO: Mariçiq pranoi: Holanda është e shqetësuar për ndryshimet në Kodin Penal
- LEXO: Do t’iu paguajmë edhe dëmshpërblim funksionarëve të korruptuar, pasi veprat e tyre vjetërohen me ndryshimet në Kodin Penal