Përhapja e fenomenit të bullizmit në shkolla

Studimi “Matja e përhapjes së fenomenit të bullizmit në shkolla”, realizuar nga një grup psikologësh dhe sociologësh të zyrës psikosociale në drejtorinë rajonale arsimore të Shkodrës, evidenton përmasat shqetësuese që ka marrë bullizmi në shkolla.

Studimi është mbështetur në intervistimin e 1026 nxënësve dhe 573 mësuesve në 53 shkolla të bashkive të qarkut të Shkodrës. Psikologu Fatjon Taipi, pjesëmarrës në studim, thotë se shtrirja e fenomenit është e gjerë, ndërsa ndërgjegjësimi mbi pasojat e tij vazhdon të jetë i ulët.

“Fenomeni i bullizmit është shumë i përhapur në shkollat tona. Janë rreth 19.8% e nxënësve që shprehen se, në episode të caktuara, kanë qenë viktima të bullizmit. Ndërkohë, nga ana tjetër ka të bëjë shumë me ndërgjegjësimin sepse autorët që ushtrojnë bullizëm janë vetëm 5% që e pranojnë. Dhe kjo mospërputhje e shifrave tregon nivelin e ulët të ndërgjegjësimit për veprime, sjellje që nxënësit kanë me njëri-tjetrin”.

Sipas psikologes Suela Domnori, të dhënat mbi përmasat e shtrirjes së bullizmit në shkolla mund të jenë edhe më të larta pasi vërehet se, një pjesë e nxënësve hezitojnë për të denoncuar bullizimin në mjediset shkollore.

“ Është një shifër që tregon për përhapjen e fenomenit të bullizmit, përshtatet dhe është afër gjetjeve të studimeve në Shqipëri, por edhe jashtë Shqipërisë. Ndoshta mund të kemi edhe shifra të tjera më të larta, por duhet të marrim në konsideratë edhe mungesën e raportimit të nxënësve apo edhe çështjet e përceptimit. A perceptohet gjithnjë bullizmi si bullizëm, a perceptohen të gjitha format e bullizmit?”

17 përqind e rasteve të bullizmit në shkolla, sipas studimit, i përkasin bullizmit fizik, 18,55 përqind bullizmit verbal dhe 21.25 përqind bullizmit social. Ndërsa përhapjen më të madhe, sipas psikologut Taipi, e ka bullizmi kibernetik, i cili po gjen përhapje gjithnjë e më të gjërë përmes rrjeteve sociale.

“Kemi 43.5% që shprehen se janë viktima të bullizmit kibernetik, që është një formë e re e bullizmit dhe që sistemi është thuajse shumë shumë i brishtë në përgjigjen ndaj këtij fenomeni”.

Nga 573 mësuesit e intervistuar, pjesa më e madhe, rreth 75 përqind, shprehin interes për zgjidhjen e problemeve të bullizmit brenda shkollës. Sipas perceptimeve të tyre, bullizmi shpeshherë ndodh gjatë pushimeve mes orëve të mësimit, në punët në grupe, orët e edukimit fizik, por edhe aktiviteteve jashtë mësimore në oborrin e shkollës, duke krijuar një situatë të vështirë për menaxhimin e procesit të mësimit.

Studimi, thotë psikologia Domnori, mbi përhapjen e fenomenit të bullizimit në shkolla vë theksin mbi nevojën e politikave të qarta për eleminimin e tij si dhe nevojën e shtimit të kompetencave të ekipeve antibullizëm në shkolla.

“ Patjetër që bullizmi ka pasoja, lë shenja në zhvillimin e fëmijëve dhe ne në këto pasoja po vendosim edhe theksin. Strategjitë fokusohen tek informimi, ndërgjegjësimi i fëmijëve që të njohin pasojat e bullizmit, qoftë në këndvështrimin e të bullizuarit, pra viktimës, qoftë edhe në këndvështrimin e bullizuesit”.

Dy vite më parë, Ministria e Arsimit ka miratuar një program të veçantë kundër bullizimit në shkolla, por efektivitetet e tij kanë qenë të pakta, pa arritur të zvogëlojnë përmasat e fenomenit.