Dobrinka Naunova Jovanovska: Infermierja e infektuar është stabile, por sëmundja evolon dhe gjendja mund të përkeqësohet më vonë
Pasi një grua 27-vjeçare nga Shtipi vdiq nga ethet hemorragjike Kongo-Krimeane fundjavën e kaluar, u dhanë urdhra izolimi për 29 kontakte. Një punonjëse e Klinikës për Sëmundje Infektive, e cila është infektuar nga e ndjera, është pozitive me këtë sëmundje, ndërsa në ndërkohë janë lëshuar vendime karantinimi edhe për 11 persona me të cilët ka pasur kontakt infermierja, transmeton Meta.mk.
Dobrinka Naunova Jovanovska nga Klinika Infektive tha sot në një deklaratë për media se punëtorët e klinikës vazhdimisht përdorin veshje mbrojtëse dhe doreza, por infeksioni mund të ketë ndodhur gjatë zhveshjes.
“Ka mundësi që kur infermierja e sëmurë ka hequr dorezat dhe rrobat, diçka i ka spërkatur në sy dhe në atë mënyrë është infektuar. Prandaj, duhet pasur shumë kujdes. Tashmë ajo është në gjendje stabile, monitorohen vazhdimisht parametrat, është dita e pestë që është e sëmurë. Terapia mbështetëse është shumë e rëndësishme në këtë sëmundje, për të kompensuar atë që humbet”, tha Naunova Jovanovska.
Ajo tha se sëmundja ka evolucionin e vet, kështu që në ditët e para gjendja është stabile, por më vonë përkeqësohet.
“Prandaj monitorohen të gjithë parametrat. Deri më tani ajo nuk ka gjakderdhje, por është nën monitorim. Të gjithë ata që kanë qenë në kontakt me pacientin e mëparshëm janë nën vëzhgim, duke u monitoruar. 29 persona janë nga kontaktet me pacientin e parë dhe mbikëqyrja e tyre skadon për një ose dy ditë. Me pacientin e ri, 11 persona janë nën vëzhgim dhe janë në monitorim. Transmetimi i infeksionit nuk ndodh nga një bisedë e thjeshtë, por transmetohet me sekrecione, me gjak”, theksoi doktoresha.
Drejtoresha e Inspektoratit Shtetëror Sanitar dhe Shëndetësor, Renata Mlladenovska, sot informoi se janë bërë anketa dhe janë marrë kontakte nga personat të cilët kanë qenë në kontakt me pacientin pozitiv për ethe hemorragjike dhe janë lëshuar vendime për mbikëqyrje mjekësore për dhjetë persona anëtarë të familjes së saj të ngushtë, dhe një është i punësuar në Klinikën për Sëmundje Infektive.
“Ata 11 persona do të jenë nën mbikëqyrje shëndetësore për 14 ditë. Kjo nënkupton se ata do të duhet të jenë në kontakt të vazhdueshëm me epidemiologun kujdestar nga Qendra për Shëndet Publik. Nuk është izolim klasik, por nuk duhet të kenë kontakt me anëtarët e familjes më të afërt dhe të durojnë 14 ditë që të mos përhapet ky infeksion”, theksoi Mlladenovska.
Sipas drejtoreshës, deri më tani janë dhënë gjithsej 40 vendime për mbikëqyrje shëndetësore.
Instituti i Shëndetit Publik njoftoi së fundmi se ethet hemorragjike Kongo-Krimeane janë sëmundje e shkaktuar nga rriqrat e shkaktuar nga një virus (Nairovirus) i familjes Bunyaviridae. Virusi i etheve hemorragjike Kongo-Krimeane mund të shkaktojë shpërthime të rënda të etheve hemorragjike.
Kjo sëmundje ka vdekshmëri të lartë që arrin deri në 40 pëqind, dhe virusi transmetohet te njerëzit përmes rriqrave të kafshëve shtëpiake.
Veterinerët këshillojnë gjithashtu kujdes dhe rekomandojnë që pronarët e kafshëve shtëpiake të përdorin ilaçe kundër rriqrave dhe insekteve.
“Mbrojtja kryesore për kafshët shtëpiake janë mjetet që përmbajnë repelentë si ampula, tableta apo kapsula”, tha për Meta.mk doktoresha e mjekësisë veterinare – Dançe Grujevska.
Ajo vuri në dukje se metodat që përdorin uthull ose vaj livando për të larguar parazitët si rriqrat dhe pleshtat nuk janë mjaft efektive për të parandaluar pickimet dhe nuk duhet të përdoren si një mjet kryesor për mbrojtjen e kafshëve.
“Duke marrë parasysh ndryshimet klimatike, ne duhet të mbrojmë kafshët shtëpiake në fillim të pranverës. Edhe pse nuk kemi më dimër të fortë dhe jemi nën ndikime të ashpra klimatike, përdorimi i repelentëve për mbrojtje duhet të fillojë nga shkurt-mars dhe të vazhdojë deri në nëntor”, tha Grujevska dhe shtoi se kafshët shtëpiake duhet të kontrollohen pas çdo shëtitjeje për të parandaluar kalimin e parazitëve te njerëzit.
“Pavarësisht nëse përdoret mbrojtja, përsëri mund të ndodhë që kafshët shtëpiake të kenë parazit. Edhe nëse është vetëm një rriqër, duhet hequr në kushte të përshtatshme. Sëmundje të tilla si ethet hemorragjike Kongo-Krimeane nuk mund të transmetohen drejtpërdrejt nga kafsha te njeriu. Një rriqër është e rrezikshme vetëm nëse është infektuar më parë. Ajo është bartëse dhe e transmeton sëmundjen me pickim. Prandaj duhet pasur kujdes që rriqrat të mos kalojnë te njerëzit”, tha Grujevska dhe theksoi se për parandalimin e sëmundjeve të tilla, si dhe të tjera si leishmania e transmetuar nga mushkonjat dhe mizat e rërës, vizitat te mjeku vetirinar janë të nevojshme.
Epidemia e parë e përshkruar me sëmundjen endemike Ethet hemorragjike Kongo-Krimeane në Maqedoninë e Veriut ishte në vitin 1971, kur 13 persona u sëmurën me dy vdekje në një familje në fshatin Çiflik të Tetovës. Pas këtij shpërthimi, një rast u konfirmua laboratorikisht në vitin 2010.
Pas infektimit nga pickimi i rriqrës, periudha e inkubacionit është zakonisht një deri në 14 ditë. Ethet hemorragjike Kongo-Krimeane janë endemike në Afrikë, Ballkan, Lindjen e Mesme dhe Azi. Nuk ka vaksinë për njerëzit dhe kafshët.