COP28: Masa globale ndaj metanit që po shkatërron klimën
Udhëheqësit globalë po kërkojnë mënyra për të mbajtur nivelin e temperaturës së ngrohjes globale vetëm 1,5 °C më shumë se në kohët para-industriale. Në konferencën e 28-të botërore të klimës në Dubai, COP28, e cila zhvillohet nga 30 nëntori deri më 12 dhjetor, ata po përqendrohen edhe një herë te metani – i cili është 80 herë më i fuqishëm se dioksidi i karbonit në baza 20-vjeçare, shkruan Euractiv.
“Reduktimi i emetimeve të metanit është thelbësor për të arritur dallimin prej 1,5 °C sipas Marrëveshjes së Parisit”, theksoi presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen të shtunën (2 dhjetor).
Kancelari gjerman Olaf Scholz tha se “ulja e emetimeve të metanit nga industria e energjisë mund të bëhet në mënyrë të thjeshtë dhe me çmim të ulët”, ndërsa i dërguari i SHBA për klimën, John Kerry shpjegoi se trajtimi i emetimeve të metanit është mënyra “më e lehtë, më e shpejtë, më e lirë, më e thjeshtë” për të luftuar ndryshimet klimatike.
Përballja me metanin filloi në vitin 2021 me premtimin vullnetar për të reduktuar 30% të gazit të dytë më të madh serrë, i cili ndikon në një të tretën e ngrohjes globale, deri në vitin 2030. Përmbushja e objektivit global mund ta mbajë planetin për 0,2 °C më të freskët deri në vitin 2050.
Dy vjet pas nënshkrimit të premtimit, bota po fillon ngadalë të reduktojë emetimet më të lehta të metanit: ato nga sektori i energjisë. Metani që rrjedh nga prodhimi i qymyrit, naftës dhe gazit fosil arrin në rreth një të tretën e emetimeve të metanit të njeriut – pjesa tjetër është bujqësi, mbeturina, etj.
Politikanët kryesorë, biznesmenë të pasur dhe ndërmarrje të mëdha të fosileve në Dubai lajmëruan për një sërë masash që do të ndërmerreshin për të bërë ngjitjen e kanaleve të këtyre tubave që rrjedhin.
Shteti nikoqir i COP, Emiratet e Bashkuara Arabe, përdori lidhjet me vendet e tjera të naftës dhe gazit për të angazhuar 50 ndërmarrje të mëdha të naftës dhe gazit, 29 prej tyre korporata kombëtare, për të ulur emetimet e metanit në “pothuajse zero” deri në vitin 2030.
Kur puset e gazit rriten, duke kërcënuar sigurinë operacionale, operatorët shpesh zgjedhin të djegin gazin e tepërt, duke e lëshuar atë në atmosferë gjatë procesit. Kjo është një nga çështjet kryesore që duhet trajtuar.
Turkmenistani dhe Kazakistani, të cilët mburren me disa nga emetimet më të larta për frymë në botë, iu bashkuan zotimit vullnetar të vitit 2021. Por Kina, India dhe Rusia mbeten jashtë marrëveshjes.
Po atë ditë, Agjencia Amerikane e Mbrojtjes së Mjedisit miratoi rregulla më të rrepta për sektorin e saj të energjisë, për të cilin thotë se do të ulë emetimet me 130 milion ton dioksid karbon (CO2) në vit, në vitin 2030. EPA gjithashtu dëshiron të minimizojë ndezjen rutinë e gazit të tepërt.
Bloomberg Philanthropies, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë dhe të tjerë filluan një program mbikqyrjeje të metanit për të siguruar që vendet dhe ndërmarrjet të mbajnë premtimet e tyre.
Premtimet për fonde për të trajtuar emetimet e metanit arritën në më shumë se 1 miliard euro, sipas llogaritjeve të OJQ-së “Clean Air Task Force” (CATF). Kishte një “mospërputhje thelbësore midis rëndësisë së reduktimit të emetimeve të metanit” dhe “fondit të disponueshëm”, tha Jonathan Banks i CATF, duke shtuar se zotimet kontribuan në eliminimin e tij.
BE-ja, nga ana e saj, kontribuoi me 175 milionë euro si pjesë e një nisme të quajtur “Sprint Financiar i Metanit”.
“Samiti i sotëm dërgon një sinjal të fuqishëm. Ka pasur kaq shumë veprime muajt e fundit”, tha von der Leyen.
Në fillimin e COP28, Kina miratoi rregulla për të filluar gjurmimin e emetimeve të metanit, megjithëse nuk arriti të miratonte një planprogram të detajshëm të uljes.
Evropa miratoi rregulla për të trajtuar rrjedhjet e metanit në sektorin e energjisë gjithashtu në nëntor, pasi rregulli do të zbatohet për importet në fund të viteve 2020.
Megjithatë, 1 miliardë euro e premtuar mund të mos kryejë aq punë. Bazuar në parashikimet e Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, 75 miliardë euro do të nevojiten për të ulur mjaftueshëm emetimet e metanit në sektorin e energjisë deri në vitin 2030, për të qëndruar në rrugën e duhur për 1.5 °C.
Mungesa e rreptësisë në angazhime dhe mungesa e financimit përmes fitimeve rekord të postuara nga ndërmarrjet kryesore të naftës dhe gazit, ka provokuar pak zemërim tek aktivistët.
“Ne kemi nevojë për marrëveshje ligjore, jo për premtime vullnetare,” thanë nga OJQ-ja “Oil Change International“, e cila paralajmëroi që të mos shpërqendroheni.
Në Konferencën e Kombeve të Bashkuara për ndryshime klimatike – COP28 mori pjesë edhe presidenti Stevo Pendarovski, i cili në fjalimin e tij theksoi se RMV synon të reduktojë 82% të emetimeve neto të gazeve serrë deri në vitin 2030.