RMV, nëse duan të regjistrohen në fakultet, nxënësit e arsimit profesional do t’i nënshtrohen provimit akademik
Nxënësit e shkollave të mesme profesionale do t’i nënshtrohen provimit akademik nëse dëshirojnë të vazhdojnë shkollimin në fakultet. Kjo risi ka kaluar mbrëmë në Qeveri së bashku me ndryshimet e tjera nga Ligji për Arsimin e Mesëm. Me lajmin, aplikimi i të cilit do të nisë nga viti 2025, krahas provimit akademik, futet edhe provimi i maturës profesionale. Ministri i Arsimit Jeton Shaqiri sot në një konferencë për media tha se procesin e provimit do ta kryejë Qendra Shtetërore e Provimeve (QShP) dhe se do të përgatisin pyetjet për testim, transmeton Portalb.mk.
“Nuk do të ketë ndonjë ndryshim të madh në krahasim me provimin paraprak të maturës shtetërore. Përsa i përket provimeve të interne dhe eksterne, mbetet e njëjtë. Por vetëm shtohet një provim, i cili do të jetë provim akademik, të cilin do ta japin ata nxënës që planifikojnë të shkojnë në fakultet”, tha Shaqiri.
Pas përfundimit të vitit të fundit të gjimnazit, sipas planit, nxënësit marrin maturën shtetërore, ose maturën shkollore. Pas përfundimit të vitit të fundit në Programin Ndërkombëtar për Arsimin e Mesëm (programi IB), nxënësot marrin maturën ndërkombëtare dhe/ose maturën shtetërore. Pas përfundimit të vitit të fundit të arsimit profesional katërvjeçar, nxënësit i nënshtrohen provimit të maturës profesionale. Pas përfundimit të vitit të fundit të arsimit profesional me kohëzgjatje dy ose trevjeçare, nxënësit i nënshtrohen provimit përfundimtar. Pas përfundimit të vitit të fundit të arsimit të mesëm artistik, nxënësit i nënshtrohen provimit të maturës së artit.
Koncepti për provimet në përfundim të arsimit të mesëm hartohet nga Qendra Shtetërore e Provimeve dhe me propozim të Këshillit Shtetëror të maturës-akademik, përcaktohet nga ministri.
Studentët që dëshirojnë të vazhdojnë shkollimin në institucionet e arsimit të lartë dhe që plotësojnë të paktën një nga kushtet: të regjistrohen në vitin e katërt të arsimit të mesëm profesional ose të mesëm artistik, i nënshtrohen provimit akademik pranues për t’u regjistruar në arsimin e lartë; të kenë përfunduar arsimin e mesëm profesional katërvjeçar dhe të kenë dhënë provimin e maturës profesionale; të kenë përfunduar arsimin e mesëm artistik dhe të kenë dhënë provimin e maturës së artit ose të kenë vendim për njohjen e një diplome për arsimin e mesëm të kryer jashtë vendit e cila është e barabartë me arsimin e mesëm profesional katërvjeçar ose arsimin e mesëm artistik në vend.
Një risi ka edhe në kapitullin “Të drejtat dhe detyrimet e nxënësve dhe organizimi dhe pjesëmarrja e nxënësve”. Çdo punonjës i shkollës, sipas dispozitave, është i detyruar të kujdeset për interesin më të mirë të nxënësit dhe të respektojë dinjitetin e tij, si dhe të drejtat e tij sipas Konventës për të Drejtat e Fëmijës. Ndalohet abuzimi dhe ndëshkimi fizik, mendor dhe seksual i nxënësit dhe sjellja dhe trajtimi poshtërues ndaj tij. Në shkollat e mesme, nxënësit organizohen lirisht në bashkësi klasash dhe këshilla nxënësish. Nxënësit kanë të drejtë të organizohen lirisht në një këshill në nivel vendor dhe rajonal, në Unionin e gjimnazistëve në nivel kombëtar, ose në forma të tjera, në përputhje me aktet ligjore dhe nënligjore të tjera. Në punën e këshillit të shkollës, organeve dhe trupave profesionale të shkollës dhe në Këshillin e prindërve marrin pjesë përfaqësues të nxënësve të zgjedhur nga këshilli i nxënësve.
Qeveria në seancën e djeshme përcaktoi tekstin e projektligjit të ri për arsimin dhe aftësimin profesional.
“Ligji për Arsimin dhe Aftësimin Profesional, i cili aktualisht është në zbatim, është miratuar në vitin 2006 dhe reforma në arsimin dhe aftësimin profesional, sipas propozuesit, Ministrisë së Arsimit, është e lidhur ngushtë me ndryshimet në tregun e punës dhe nevoja për një model të arsimit dhe formimit profesional që synon krijimin e burimeve njerëzore për nevojat e tregut të punës, përmes punësimit apo vetëpunësimit”, thotë Qeveria.
Miratimi i Ligjit të ri për Arsimin dhe Aftësimin Profesional është në përputhje me Strategjinë e Arsimit 2018-2025, e cila përcakton si prioritete: 1) Koordinimin e arsimit dhe aftësimit profesional me nevojat e tregut të punës; 2) Përmirësimi i mjedisit mësimor dhe i cilësisë së arsimimit dhe aftësimit profesional; 3) Rritja e mbulimit në arsimin dhe aftësimin profesional dhe 4) Përmirësimi i kapaciteteve të burimeve njerëzore.
Miratimi i Ligjit të ri për Arsimin dhe Aftësimin Profesional është përcaktuar edhe me Planin Vjetor të Punës të Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës.