RMV, më shumë se 20 mijë fëmijë nuk kanë sigurim shëndetësor

Një studim i UNICEF-it tregon se 12 përqind e fëmijëve të moshës 5 deri në 17 vjeç dhe 9 përqind e fëmijëve nën 5 vjeç në Maqedoni janë të ekspozuar ndaj varfërisë shumëdimensionale. Sipas studimit, fëmijët romë janë dukshëm më të cenueshëm – çdo i treti fëmijë nga komuniteti rom është i ekspozuar ndaj varfërisë, ndërsa në popullatën e përgjithshme ky është rasti për çdo të nëntin fëmijë, transmeton Portalb.mk.

“Gjatë profilizimit të fëmijëve më të rrezikuar, ne identifikuam gjithashtu komunitetet më të cenueshme gjeografikisht për sa i përket varfërisë shumëdimensionale të fëmijëve. Në dy rajone, atë lindor dhe juglindor, varfëria shumëdimensionale është më e përhapura, edhe rajoni i Pollogskit dhe i Shkupit janë gjithashtu jashtëzakonisht të cenueshëm”, tha përfaqësuesja e UNICEF-it, Patricia DiGiovani, në një ngjarje ku flitej për zbatimin e Garancinë evropiane të fëmijëve në Maqedoninë e Veriut.

Sipas saj, qasja në kujdesin shëndetësor është sfidë sepse mbi 21 mijë fëmijë në vend nuk kanë sigurim shëndetësor, madje as fëmijët e siguruar nga familjet me të ardhura të ulëta nuk përjashtohen nga participimi për barnat dhe produktet mjekësore. Efektiviteti i programeve të kujdesit shëndetësor për nënat dhe fëmijët, si dhe programet e vaksinimit të fëmijërisë, mund të përmirësohet shumë, tha DiGiovanni.

“Megjithëse qasja në arsimin fillor është falas në Maqedoninë e Veriut, qeveria ende nuk ka ofruar ushqim falas për të gjithë nxënësit, pavarësisht përpjekjeve për të zgjatur kohëzgjatjen e aktiviteteve të përditshme shkollore të fëmijëve”

Për më tepër, shpenzimet e aktiviteteve jashtëshkollore mbulohen vetëm pjesërisht nga komunat, kështu që fëmijët nga familjet më të varfra nuk mund të angazhohen plotësisht në aktivitete jashtëshkollore, si mësimi eksperimental, artet dhe sportet.

Sipas vëzhgimeve përmbyllëse të Komitetit për të Drejtat e Fëmijëve (KDF) për Maqedoninë e Veriut, botuar në vitin 2022, qeveria duhet të vazhdojë të forcojë shërbimet bazë sociale në nivel lokal dhe të prioritizojë ofrimin e shërbimeve sociale sipas nevojave të fëmijëve në situata vulnerabël, veçanërisht të fëmijëve romë, fëmijëve refugjatë dhe azilkërkues, dhe fëmijëve nga familjet që përballen me varfërinë, paaftësinë, përjashtimin social dhe stigmën.

Raporti i vendeve të BE-së vë në dukje se nevojiten përpjekje të mëtejshme për ta bërë sistemin e mbrojtjes sociale më miqësor ndaj fëmijëve, bazuar në një model të ofrimit të shërbimit me në qendër fëmijën, ndër të tjera duke forcuar zhvillimin profesional dhe mbikëqyrjen në ofrimin e shërbimeve cilësore të mbrojtjes së fëmijës.

“Sfidat e mësipërme kërkojnë një qasje sistematike për të siguruar që fëmijët e cenueshëm të kenë akses efektiv në shërbimet bazë sociale, që fëmijët më të pafavorizuar të marrin shërbime universale, të synuara ose të specializuara dhe që këto shërbime të jenë të përshtatshme dhe të përballueshme për fëmijët dhe kujdestarët e tyre dhe t’iu sigurohet mënyrë që të mos shkaktojë stigmatizim apo diskriminim”, tha përfaqësuesja e UNICEF-it.

Ne jemi me fat në vend që kemi trashëguar një sistem me karakteristikat e një shteti social, i cili ofronte një gamë jashtëzakonisht të gjerë të shërbimeve themelore sociale universale dhe falas, shtoi ajo.

UNICEF-i mbështet grupin punues ndërsektorial që po përgatit planin kombëtar të veprimit për të drejtat e fëmijëve, i cili do të hartojë masa për zbatimin e Garancisë Evropiane për Fëmijët në Maqedoninë e Veriut.

Garancia Evropiane për Fëmijët është një mekanizëm i BE-së për të parandaluar përjashtimin social të fëmijëve në nevojë, duke u garantuar atyre akses në një sërë shërbimesh themelore sociale. Garancia e fëmijëve duhet të sigurojë që fëmijët në nevojë të kenë akses në shërbime cilësore, domethënë të përcaktojë paketat minimale të shërbimeve për çdo grup të fëmijëve më të rrezikuar. Garancia, e cila tashmë është zbatuar në disa vende evropiane, prezanton qasje novatore për buxhetimin kombëtar, planifikimin dhe zhvillimin e planeve kombëtare të veprimit për të reduktuar varfërinë e fëmijëve dhe për të trajtuar disavantazhet sistematike të fëmijëve veçanërisht të cenueshëm.