UNICEF: Nevojë urgjente dhe e rëndësishme të punohet për vaksinimin, shkrim-leximin, obezitetin dhe shëndetin mendor të fëmijëve në RMV

By N. D. On 31/07/2023 12:31

Nxënës, test, foto nga Unsplash/Taylor Wilcox

Vdekshmëria te foshnjat, fushatat kundër vaksinave, mbipesha, shëndeti mendor, analfabetizmi tek fëmijët janë pikat kryesore në deklaratën e përfaqësueseses së UNICEF-it, Patricia di Giovanni, për shënimin e 30-vjetorit që kur vendi nënshkroi Konventën për të Drejtat e Fëmijëve dhe vendosi bashkëpunim me UNICEF-in, transmeton Portalb.mk.

Di Giovanni thotë se në këto 30 vite janë përmirësuar kuadri ligjor dhe politik në vend për të lehtësuar aksesin e fëmijëve në të drejtat e tyre. Më pak fëmijë vdesin nga mosha 0 deri në 5 vjeç. Më shumë fëmijë kanë akses në arsimin fillor dhe të mesëm. Nuk ka fëmijë të vendosur në institucione të mëdha.

“Pavarësisht se më pak fëmijë vdesin sot se 30 vjet më parë, vendi ka ende një shkallë të lartë të vdekshmërisë perinatale në krahasim me vendet anëtare të BE-së dhe anëtarët e Rrjetit Shëndetësor të Evropës Juglindore. Për shkak të dezinformatave, fëmijët humbasin mundësinë për të marrë vaksina që shpëtojnë jetën. Përveç kësaj, obeziteti në fëmijëri po merr vrull, duke vënë breza të tërë në rrezik të problemeve të shëndetit fizik dhe mendor në të ardhmen. Investimet duhet të rriten për të përmirësuar cilësinë dhe mbulimin e shërbimeve të specializuara të shëndetit të nënave dhe fëmijëve. Për të parandaluar vdekjet nga shkaqe të parandalueshme, për të rritur ndërgjegjësimin për përfitimet e vaksinave dhe për të ofruar informacion adekuat për lëvizjet kundër vaksinave, ne kemi nevojë për programe që drejtohen nga të dhënat dhe faktet në punën e tyre. Vendi duhet të forcojë programet e promovimit të ushqyerjes me gji dhe të organizojë fushata për të rritur ndërgjegjësimin për çështjet që lidhen me të ushqyerit dhe praktikat e mira dietike”, thotë ajo.

Përfaqësuesja e UNICEF-it, mes tjerash, thotë se edhe para Covid-19, vendi tashmë po përballej me një krizë në mësim. Më shumë se gjysma e nxënësve pesëmbëdhjetëvjeçarë nuk i plotësonin nivelet bazë të aftësisë në lexim dhe matematikë.

“Efektet e programeve të rimëkëmbjes në humbjet e të mësuarit gjatë pandemisë nuk dihen ende. Nuk dihet gjithashtu se në çfarë mase kanë qenë të suksesshme përpjekjet e shkollave për të përfshirë fëmijët që kanë braktisur shkollën gjatë Covid-19. Numri i fëmijëve që shfaqin shenja ankthi dhe frike është rritur dhe për këtë arsye nevojitet mbështetje për shëndetin mendor në shkolla. Për më tepër, si rezultat i ndryshimeve demografike që nuk u shoqëruan me rregullime të duhura në rrjetin e shkollave fillore, shpërndarja e burimeve të kufizuara në arsim u bë joefikase dhe e pabarabartë”, thotë ajo. Ai shton se parakusht për të përmirësuar cilësinë dhe gjithëpërfshirjen e arsimit për të gjithë fëmijët është rritja e fondeve publike në arsim dhe investimet në arsim.

“Fëmijët që mbetën prapa në lexim dhe matematikë përpara pandemisë Covid-19, tani janë të rritur që ose po hyjnë në fakultet ose po hyjnë në fuqinë punëtore. Kështu do të jetë me të gjithë ata që vijnë, derisa të zgjidhet situata. Kjo është urgjente. Kjo eshte e rëndësishme. Kjo do të ketë pasoja të rënda për gjeneratat aktuale dhe të ardhshme”, theksoi ajo.

Di Giovanni i referohet edhe krizës klimatike dhe ndotjes së ajrit, duke pasur parasysh faktin se Shkupi dhe qytetet e tjera në Maqedoni janë shpesh ndër qytetet më të ndotura në botë.

“Për të krijuar një të ardhme më të mirë për çdo fëmijë, të gjithë anëtarët e shoqërisë duhet të investojnë energji dhe të angazhohen. Aspiratat e Maqedonisë së Veriut për të përmirësuar konkurrencën ekonomike dhe për të përshpejtuar integrimin në Bashkimin Evropian janë thelbësore për të arritur një të ardhme më të sigurt, më elastike, të qëndrueshme dhe të begatë për qytetarët e saj. Nëse këto objektiva arrihen varet kryesisht nga ndërtimi i një fuqie punëtore të shëndetshme, të arsimuar dhe nga zhvillimi i kapitalit njerëzor. Përparimi i të drejtave të çdo fëmije është i rëndësishëm për fëmijët sot, por është gjithashtu mënyra më e mirë për të krijuar një botë më paqësore, më të begatë dhe të drejtë për të gjithë”, thotë Patricia di Giovanni.