Trump tha se shanset për marrëveshje paqeje në Gaza janë “shumë të mira”, bisedimet në Egjipt vazhdojnë

Bisedimet indirekte që synojnë arritjen e një marrëveshjeje përfundimtare mbi një plan paqeje të SHBA-së për t’i dhënë fund luftës në Gaza do të rifillojnë të martën në vendin egjiptian Sharm el-Sheikh. Zyrtarët palestinezë dhe egjiptianë i thanë BBC-së se seancat ishin të përqendruara në “hedhjen e themeleve” për një shkëmbim të mundshëm që do të shihte lirimin e të gjithë pengjeve izraelitë në këmbim të një numri të madh të të burgosurve palestinezë, raporton BBC.

Kryeministri izraelit tha se shpresonte të njoftonte lirimin e pengjeve “në ditët në vijim”. Në një takim të të dërguarve të hënën, presidenti i SHBA-së Donald Trump u tha gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë: “Ne kemi një shans vërtet të mirë për të arritur një marrëveshje dhe do të jetë një marrëveshje e qëndrueshme”.

Hamasi tha se ishte dakord pjesërisht me propozimet e planit të paqes, por nuk arriti të përmbushte disa kërkesa kryesore – duke përfshirë çarmatimin dhe asnjë rol të ardhshëm në qeverisjen e Gazës. Një burim i lartë izraelit i sigurisë tha se bisedimet fillimisht do të përqendroheshin vetëm në lirimin e pengjeve, duke i dhënë Hamasit disa ditë për të përfunduar atë fazë.

Dita e dytë e bisedimeve, në të cilat përfaqësuesit egjiptianë dhe katarianë do të zhvillojnë takime të ndara me delegacione nga Izraeli dhe Hamasi, do të zhvillohet në përvjetorin e dytë të sulmit të udhëhequr nga Hamasi në Izraelin jugor më 7 tetor 2023, në të cilin u vranë rreth 1,200 persona dhe u morën peng 251 të tjerë.

Në përgjigje, ushtria izraelite luftë gjenocidale në Gaza. Që atëherë, 67.160 persona janë vrarë, përfshirë 18.000 fëmijë. Në një deklaratë që shënonte përvjetorin e 7 tetorit, Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara Antonio Guterres tha se plani i Trumpit “përfaqëson një mundësi që duhet shfrytëzuar për t’i dhënë fund këtij konflikti tragjik”.

Kryeministri britanik Sir Keir Starmer përsëriti mbështetjen e tij për planin në deklaratën e tij që shënonte përvjetorin, duke thënë: “Ne mirëpresim iniciativën e SHBA-së për paqen në Lindjen e Mesme dhe kjo qeveri do të bëjë gjithçka që është në fuqinë tonë për të bërë të mundur ditën kur çdo fëmijë i Izraelit mund të jetojë në paqe, së bashku me fqinjët e tyre palestinezë, në siguri dhe mbrojtje”.

Diskutimet pritet të jenë ndër më të rëndësishmet që nga fillimi i luftës dhe mund të përcaktojnë nëse një rrugë për t’i dhënë fund konfliktit është më në fund e arritshme. I dërguari special i SHBA-së, Steve Witkoff, dhëndri i Trump, Jared Kushner, dhe Ministri i Jashtëm i Katarit, Sheikh Mohammed bin Abdulrahman al-Thani, janë ndër të pranishmit.

Trump, duke shkruar në mediat sociale, u bëri thirrje të gjithë të përfshirëve në përpjekjet për t’i dhënë fund luftës në Gaza të “veprojnë shpejt” dhe tha se i ishte thënë se faza e parë e planit të paqes – e cila përfshin lirimin e pengjeve – “duhet të përfundojë këtë javë”. Të hënën, ai u tha gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë se “Hamasi po bie dakord për gjëra që janë shumë të rëndësishme”.

“Unë me të vërtetë mendoj se do të kemi një marrëveshje”, shtoi ai. Një zyrtar palestinez pranë negociatave i tha agjencisë së lajmeve Reuters se seanca e parë përfundoi vonë të hënën në mbrëmje, me bisedime të tjera të planifikuara për të martën.

Agjencia shtetërore e lajmeve Al-Qahira raportoi gjithashtu se bisedimet do të vazhdonin të martën – dhe se dita e parë përfundoi “në një atmosferë pozitive”. Plani me 20 pika, i miratuar nga Trump dhe kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, propozon një ndërprerje të menjëhershme të luftimeve dhe lirimin e 48 pengjeve, vetëm 20 prej të cilëve besohet se janë gjallë, në këmbim të qindra banorëve të Gazës të burgosur.

Plani përcakton që sapo të dyja palët të bien dakord me propozimin, “ndihma e plotë do të dërgohet menjëherë në Rripin e Gazës”. Ai gjithashtu thotë se Hamasi nuk do të ketë asnjë rol në qeverisjen e Gazës dhe lë derën hapur për një shtet të mundshëm palestinez.

Megjithatë, pasi plani u bë publik një javë më parë, Netanyahu përsëriti kundërshtimin e tij të hershëm ndaj një shteti palestinez, duke thënë në një deklaratë video: “Nuk është shkruar në marrëveshje. Ne thamë se do ta kundërshtojmë fuqimisht një shtet palestinez”. Të premten, Hamasi iu përgjigj propozimit në një deklaratë, në të cilën grupi pranoi “të lirojë të gjithë të burgosurit izraelitë, si të gjallë ashtu edhe të vdekur, sipas formulës së shkëmbimit të përfshirë në propozimin e Trump” – nëse plotësohen kushtet e duhura për shkëmbimin.

Nuk e përmendi ose nuk e pranoi konkretisht planin 20-pikësh të Trump, por tha se “rinovon marrëveshjen e saj për t’ia dorëzuar administrimin e Rripit të Gazës një organi palestinez të pavarur (teknokratësh), bazuar në konsensusin kombëtar palestinez dhe mbështetjen arabe dhe islamike”. Deklarata nuk përmendi kërkesat që Hamasi të bjerë dakord të çarmatoset dhe të mos luajë më rol në qeverisjen e Gazës.

Shtoi se pjesa e propozimeve që merret me të ardhmen e Gazës dhe të drejtat e popullit palestinez është ende duke u diskutuar “brenda një kuadri kombëtar”, pjesë e të cilit do të jetë Hamasi, tha ajo.