Prej sot fillon zbatimi i rregullave të reja për udhëtim në BE, çfarë është sistemi EES? (Video)
Prej sot, 12 tetor 2025, fillon së funksionuari sistemi i ri i Hyrjeve/Daljeve (EES) në zonën Shengen. Vendet evropiane që përdorin EES-në prej sot do ta prezantojnë sistemin gradualisht në kufijtë e tyre të jashtëm. Kjo do të thotë që mbledhja e të dhënave do të prezantohet gradualisht në pikat e kalimit kufitar me zbatim të plotë deri më 10 prill 2026. Këto vende evropiane do të prezantojnë komponentët e ndryshëm të EES në faza, duke përfshirë mbledhjen e të dhënave biometrike, siç janë imazhi i fytyrës dhe gjurmët e gishtërinjve. Kjo do të thotë që të dhënat biometrike të udhëtarëve (imazhi i fytyrës dhe gjurmët e gishtërinjve) mund të mos mblidhen menjëherë në çdo pikë kalimi kufitar, dhe informacioni i tyre personal mund të mos regjistrohet në sistem. Pasaportat do të vazhdojnë të vulosen si zakonisht, raporton Portalb.mk.
Ky zbatim progresiv do të zgjasë deri më 9 prill 2026. Nga 10 prilli 2026, EES do të jetë plotësisht funksional në të gjitha pikat e kalimit kufitar të jashtëm të vendeve evropiane që përdorin sistemin.
Zabtohet edhe për shtetasit e Maqedonisë së Veriut
Sistemi do të zbatohet edhe për shtetasit e Maqedonisë së Veriut. Ministria e Punëve të Brendshme (MPB) e Maqedonisë, më 1 tetor, informoi qytetarët përmes një deklarate me shkrim rreth detajeve të futjes në përdorim të Sistemit të Hyrjes/Daljes (SEE).
“Në udhëtimin e tyre të parë pas futjes në përdorim të sistemit, pasagjerët do të kalojnë nëpër një proces të plotë regjistrimi që përfshin bërjen e një fotografie, skanimin e gjurmëve të gishtave dhe futjen e të dhënave të pasaportës. Për të lehtësuar procedurën, do të ketë edhe pika vetëshërbimi në pikat kufitare, dhe është i mundur edhe para-regjistrimi përmes aplikacioneve mobile. Në udhëtimet pasuese, kontrolli do të jetë dukshëm më i shpejtë sepse të dhënat do të ruhen tashmë në sistem dhe do të kryhet vetëm verifikimi i tyre”, deklaroi MPB.
Ata shtojnë se sistemi do të jetë aktiv në të gjitha pikat e kalimit kufitar të jashtëm të 29 vendeve, përfshirë Greqinë, Bullgarinë, Austrinë, Gjermaninë, Francën, Italinë, Spanjën, Suedinë, Islandën, Norvegjinë, Zvicrën dhe Lihtenshtajnin.
“EES zbatohet për të gjithë qytetarët nga vendet që nuk janë anëtare të Bashkimit Evropian ose të zonës Shengen dhe që udhëtojnë për një qëndrim të shkurtër (deri në 90 ditë brenda 180 ditëve). Kjo përfshin: udhëtarët që janë të përjashtuar nga viza për të hyrë në BE dhe udhëtarët që kanë një vizë qëndrimi të shkurtër. Qytetarët e shteteve anëtare të BE-së dhe zonës Shengen nuk i nënshtrohen sistemit të ri”, theksoi MPB.
Qëllimi i sistemit EES, siç thuhet nga Ministria e Brendshme, është rritja e sigurisë së qytetarëve përmes zbulimit më të mirë të dokumenteve të falsifikuara dhe mashtrimit me identitetin, përmirësimi i luftës kundër krimit, terrorizmit dhe migrimit të paligjshëm, lehtësimi i udhëtimit përmes kontrolleve kufitare më të shpejta dhe më efikase, si dhe regjistrimeve të sakta digjitale të kohëzgjatjes së qëndrimit.
“Në periudhën nga tetori 2025 deri në prill 2026, sistemi do të futet në përdorim në faza. Kjo do të thotë që disa pasagjerë do të vazhdojnë të marrin vulë në pasaportat e tyre, derisa të gjitha pikat kufitare të kalojnë gradualisht në të dhëna të plota digjitale. Nga 10 prilli 2026, vulat e pasaportave do të zëvendësohen plotësisht me të dhëna elektronike”, deklaroi Ministria e Brendshme.
Ministria deklaron se të gjitha të dhënat e qytetarëve do të përpunohen dhe ruhen në përputhje me standardet strikte të BE-së dhe Rregulloren e Përgjithshme për Mbrojtjen e të Dhënave, dhe u bën thirrje qytetarëve të informohen në kohën e duhur për rregullat dhe procedurat e reja kur udhëtojnë në BE.
Çfarë bën EES?
Sistemi EES zbatohet për ju nëse nuk jeni shtetas të BE-së që udhëtoni për qëndrim të shkurtër në një vend evropian duke përdorur Sistemin EES dhe ju ose:
- posedoni vizë qëndrimi të shkurtër; ose
- nuk keni nevojë për vizë për të qëndruar për një maksimum prej 90 ditësh në çdo periudhë 180-ditore.
Të dhënat e dokumentit tuaj të udhëtimit dhe të dhëna të tjera personale do të mblidhen, duke përfshirë datat e hyrjes dhe daljes, dhe do të regjistrohen elektronikisht në sistem. Kjo procedurë do të lehtësojë kalimin tuaj të kufirit.
Nëse tejkaloni periudhën e lejuar në vendet evropiane që përdorin Sistemin EES, sistemi do t’ju identifikojë dhe do të regjistrojë këtë informacion.
Në rast se autoritetet ju refuzojnë hyrjen, sistemi do ta regjistrojë gjithashtu këtë informacion.
Cili është qëllimi i EES?
Qëllimi i këtij sistemi siç raportohet nga BE është modernizojë menaxhimin e kufijve në të gjitha vendet evropiane që përdorin sistemin, si dhe
- regjistrimin elektronik të hyrjeve dhe daljeve të shtetasve jo-BE, ose refuzimet e hyrjes;
- bën kontrollet kufitare më efikase, duke përmirësuar gradualisht përvojën për udhëtarët;
- lufton në mënyrë efektive mashtrimin me identitetin duke mbledhur të dhëna biometrike;
- përmirëson sigurinë brenda BE-së;
- ndihmon në luftimin e terrorizmit dhe krimit të rëndë të organizuar duke vepruar si një mjet për verifikimin e identitetit.
Për shumicën e shtetasve jo-BE, EES:
- ofron informacion të saktë mbi kohëzgjatjen maksimale të qëndrimeve të tyre të autorizuara në territorin e të gjitha vendeve evropiane që përdorin EES;
- zëvendëson nevojën për vulosjen e pasaportave (përveç nëse zbatohen përjashtime);
- zvogëlon gradualisht kohën e pritjes në radhët e kontrollit të pasaportave duke futur kontrolle të automatizuara kufitare (aty ku janë të disponueshme dhe nën mbikëqyrjen e oficerëve të kontrollit të pasaportave).
EES gjithashtu e bën më të lehtë identifikimin e personave:
- që kanë qëndruar më gjatë se sa lejohet (që kanë tejkaluar afatin e qëndrimit);
- që përdorin identitete ose pasaporta të rreme;
- që nuk kanë të drejtë të hyjnë në vendet evropiane duke përdorur EES.
Si rezultat, EES mbështet identifikimin e terroristëve, kriminelëve, të dyshuarve dhe viktimave të krimeve.
Cilët identifikues biometrikë do t’i ruajë EES?
Sistemi EES do të ruajë identifikues të ndryshëm biometrikë në varësi të faktit nëse ju nevojitet apo jo vizë afatshkurtër.
- A ju nevojitet një vizë afatshkurtër për të udhëtuar në vendet evropiane duke përdorur Sistemin EES?
Në këtë rast, sistemi do të ruajë vetëm imazhin tuaj të fytyrës (gjurmët e gishtërinjve tashmë janë regjistruar kur aplikuat për vizë).
- Nuk ka nevojë për vizë?
Në këtë rast, sistemi do të ruajë 4 nga gjurmët e gishtërinjve tuaj dhe imazhin tuaj të fytyrës.
Aktualisht, gjurmët e gishtërinjve të fëmijëve nën 12 vjeç nuk skanohen, edhe nëse i nënshtrohen Sistemit EES.
Çfarë lloj pasaporte ju nevojitet për të përdorur sistemin e vetëshërbimit?
Ju duhet të keni pasaportë biometrike – pasaportë që përmban një çip me informacionin tuaj biometrik të mbledhur prej jush në momentin që keni aplikuar për pasaportë.
Nëse nuk keni pasaportë biometrike, nuk do të jeni në gjendje të përdorni sistemet e vetëshërbimit.
Ndryshe, pas këtij sistemi në fuqi do të hyje edhe sistemi ETIAS, që do të thotë Sistemi Evropian i Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit. Ky është një sistem elektronik i planifikuar që do t’u kërkojë udhëtarëve të përjashtuar nga viza të marrin autorizim udhëtimi përpara se të hyjnë në Zonën Shengen. Është i ngjashëm me sisteme si ESTA e SHBA-së dhe synon të rrisë sigurinë duke kontrolluar paraprakisht udhëtarët.
Sistemi është planifikuar të lëshohet në tremujorin e fundit të vitit 2026.
Ky sistem është shtyrë disa herë. Së fundmi u raportua se do të hyjë në fuqi në maj të vitit 2025, por nuk ndodhi.