Kuvendi kërkon që agjencitë e zbulimit të tregojnë nëse në RMV janë përdorur softuerë për spiunim

Komisioni për Mbikëqyrjen e punës së Agjencisë për Siguri Kombëtare dhe Agjencisë së Zbulimit në seancën e sotme ka pranuar propozimin e deputetit Pavle Trajanov nga Lidhja Demokratike, me të cilin kërkohet nga institucionet kompetente që të dorëzojnë informacione për sistemet e sofistikuara “Pegasus” dhe “Predator”, veçanërisht për prodhimin, shitjen, përdorimin dhe keqpërdorimet e mundshme të tyre, transmeton 360 Gradë.

“Informacioni, ndër të tjera, duhet të përfshijë elementet e mëposhtme – cilat ndërmarrje janë të përfshira në prodhimin dhe shitjen e sistemeve, nëse shërbimet tona i përdorin dhe i zotërojnë ato, nëse sisteme të tilla janë në pronësi të individëve, ndërmarrjeve, partive politike dhe subjekteve të tjera. Pastaj, nëse dhe cili institucion i mbron qytetarët nga shpërdorimi i këtyre sistemeve”, tha Trajanov në seancë.

Dragan Kovacki nga VMRO-DPMNE tha se në muajin prill kanë bërë pyetje parlamentare për përdorimin e mundshëm të softuerit, për të cilën kanë marrë përgjigje se nuk ka të dhëna të regjistruara që tregojnë përdorimin e softuerit nga institucionet.

“Pasi e vendosi në ‘listën e zezë’ ndërmarrjen që prodhoi softuerin, SHBA i thotë shtetit se është një kërcënim për sigurinë kombëtare, por Prokuroria Publike e Republikës së Moldavisë shpallet jokompetente. Praktikisht, për disa vende të huaja, prodhimi i këtij softueri në vendin tonë është një kërcënim për sigurinë kombëtare dhe për ne është e qartë se institucionet tona mendojnë se nuk është kështu. Kjo tregon se ky softuer po përdoret me vetëdije dhe dhe ato i shmangen të vërtetës, ose po përdoret në mënyrë të pavetëdijshme dhe institucionet nuk janë në dijeni që ne kemi një softuer të tillë dhe se nuk ka kapacitet për të përcjellë kërcënime të tilla”, ka thënë Kovaçki.

Pritet që te informacionet e kërkuara të jepet edhe vlerësimi i masave ndëshkuese, pra nëse ato sigurojnë parandalim apo ka nevojë për rritjen e gjobave për shpërdorimin e sistemeve.

Agjencia e Sigurisë Kombëtare, Agjencia e Zbulimit, Ministria e Punëve të Brendshme, si dhe Inteligjenca Ushtarake dhe institucionet e tjera, duhet t’ia dorëzojnë këtë informacion Komisionit për Mbikëqyrjen e punës së ASK dhe AZ jo më vonë se 18 gushti i këtij viti.

Përndryshe, të martën (18 korrik 2020), Byroja e Industrisë dhe Sigurisë e Ministrisë së Tregtisë së SHBA-së e futi në “listën e zezë” ndërmarrjen e Maqedonisë së Veriut “Cytrox” së bashku me tre kompani të tjera nga Greqia, Hungaria dhe Irlanda. Ndërmarrjet janë sanksionuar për përpjekje për të fituar qasje në sistemet e informacionit në mënyrë që të kërcënojnë privatësinë dhe sigurinë e individëve dhe organizatave në mbarë botën. Tre ndërmarrje tjera janë ndërmarrja hungareze “Cytrox” dhe dy ndërmarrjet “Intelexa”, njëra e regjistruar në Greqi dhe tjetra në Irlandë. Ato janë të gjitha pjesë e të njëjtit rrjet.

• LEXO: Pas Merkos, edhe një kompani nga Maqedonia e Veriut në listën e zezë amerikane
• LEXO: Si ranë në duart e krijuesve të softuerit spiun “Predator” dokumentet e klasifikuara të agjencive të kundërzbulimit të Maqedonisë dhe Greqisë
• LEXO: Maqedonia e Veriut në raportin e Parlamentit Evropian për softuerin e spiunazhit Pegasus
• LEXO: Çfarë dinë autoritetet e Maqedonisë së Veriut për kompaninë “Cytrox”, e sanksionuar nga SHBA-ja?