Revizioni për kurimin e pacientëve me fibrozë: Nuk dihet si vendoset se kush do të marrë “Trikafta” në Klinikën e fëmijëve
Ekziston rreziku i subjektivizmit në përzgjedhjen e pacientëve me fibrozë cistike që do të përfshihen në terapi në Klinikën për Sëmundjet e Fëmijëve, thuhet në raportet e auditimit të Entit Shtetëror për Revizion (ESHR) për punën e Klinikës për vitin 2022, transmeton Portalb.mk.
Me auditimin e kryer janë konstatuar situata dhe mospërputhje të natyrave të ndryshme, të cilat ndikojnë në shprehjen e një opinioni me rezervë në lidhje me vërtetësinë dhe objektivitetin e pasqyrave financiare dhe përputhshmërinë e transaksioneve financiare me rregulloren ligjore përkatëse për vitin 2022.
Me auditimin e kryer është konstatuar se Klinika për Sëmundjet e Fëmijëve është edhe qendër për trajtimin e pacientëve që vuajnë nga fibroza cistike dhe disa prej tyre trajtohen me barna që nuk janë në listën pozitive të barnave për të cilat sigurohet kompensim me kusht nga Fondi ose prokurohen nëpërmjet programit për trajtimin e sëmundjeve të rralla nga Ministria e Shëndetësisë.
Për blerjen e një pjese të barnave për fibrozë cistike, që po ashtu realizohet përmes Programit për trajtimin e sëmundjeve të rralla në kuadër të Ministrisë, për vitin 2022 dhe 2023 ka siguruar mjete në vlerë të përgjithshme prej 180.350 mijë denarë, pra rreth 2.9 milionë euro. Shuma e parashikuar është e mjaftueshme për blerjen e terapisë vetëm për 15 pacientë, ndërsa sipas dokumentacionit të bashkëngjitur janë të regjistruar nga 130 deri në 140 pacientë me fibrozë cistike.
Konkretisht, thonë auditorët, përmirësimi i trajtimit dhe mënyrës së trajtimit të pacientëve ka filluar në vitin 2008, kur në listën pozitive të barnave janë futur tre barna inhalatore, të cilat i dorëzohen pacientëve përmes farmacive të insulinës, por në periudhën në vijim janë në treg gjeneratat e reja të barnave për trajtimin e fibrozës cistike që nuk ishin përfshirë në listën pozitive të barnave deri në ditën e revizionit.
“Mos hyrja në korrektësinë mjekësore të vendimeve të mjekëve dhe mos kontestimi i nevojës për përfshirjen e pacientëve në terapinë e duhur, situata me buxhet të kufizuar dhe një numër të kufizuar pacientësh të cilëve u jepet terapia, çon në ekzistencën e rrezikut të subjektivizmit në përzgjedhjen e pacientëve që do të përfshihen në terapi. Prandaj, revizioni thekson se është e nevojshme që Klinika në bashkëpunim me Fondin dhe Ministrinë të ndërmarrë aktivitete për sigurimin e fondeve për terapi për të gjithë pacientët për të cilët ka dëshmi se plotësojnë kriteret mjekësore, të konfirmuara nga këshilli mjekësor dhe një kolegjium ekspertësh”, thuhet në raport.
Gjithashtu, auditorët theksojnë se në kuadër të shërbimeve shëndetësore që ofron Klinika është edhe sigurimi i hormonit të rritjes, për të cilin gjatë vitit 2022 janë realizuar shpenzime në vlerë prej 67 milionë denarë.
Pas këqyrjes së specifikimeve teknike, u konstatua se lënda e blerjes është e ndarë në pesë pjesë për blerjen e hormonit të rritjes me të njëjtin emër gjenerik dhe të njëjtin kod ATC, gjegjësisht blihet i njëjti medikament në secilën pjesë dhe diferenca midis pjesëve i referohet vetëm sasisë së një lënde aktive – ilaç në sasinë e një solucioni, gjegjësisht formë dozimi të ndryshme farmaceutike të ilaçit në të cilin kryhet shitja komerciale.
Për secilën pjesë u dorëzua një ofertë, e cila u zgjodh si më e favorshme, prandaj u ble hormoni i rritjes me të njëjtin emër gjenerik, por nga 4 prodhues/marka të ndryshme vlerat e njësive të të cilëve ndryshojnë, disa prej të cilave janë më të shtrenjta sepse janë origjinale, dhe barnat më të lira janë bio-të ngjashme, çmimi i të cilave është 58% më i ulët se ai i origjinës.
“Sipas shpjegimit të dhënë nga personat përgjegjës të Klinikës dhe personeli mjekësor se terapia hormonale ka të njëjtin efekt mjekësor pavarësisht nga prodhuesi i hormonit që aplikohet dhe nuk këshillohet nga pikëpamja mjekësore ndërrimi i prodhuesit të barit gjatë trajtimi, rishikimi është sipas mendimit se është e nevojshme që Klinika, në bashkëpunim me Ministrinë, të vlerësojë mënyrën se si pacientët i bashkohen terapisë dhe në të cilën janë hartuar specifikimet teknike, për të siguruar arritjen e çmimit më të ulëta në procedurën e prokurimit publik.
Auditimi i kryer ka konstatuar gjithashtu aplikim jo të duhur dhe mospërputhje me Ligjin për Prokurim Publik në një pjesë të procedurave, gjë që ndikon në konkurrencë dhe shfrytëzim ekonomik, efikas dhe efektiv të fondeve publike”, thuhet në raport.
Enti Shtetëror i Revizionit thotë se për tejkalimin e situatave të konstatuara janë dhënë rekomandime me qëllim të ndërmarrjes së masave dhe aktiviteteve nga institucionet kompetente dhe personat përgjegjës.
Kujtojmë se në vend, rreth 130 persona jetojnë me fibrozë cistike. Ndërsa sëmundja përparon me kalimin e viteve, rritet edhe vdekshmëria. Ekziston një ilaç nga gjenerata e re e të ashtuquajturit terapi modulare, e cila është e shtrenjtë. Në vendin tonë jepet terapi më e vjetër që lehtëson simptomat, por nuk shëron sëmundjen.