Presidenti i Francës nisi rivendosje politike me ndryshimin e kryeministres
Kryeministrja franceze Elisabeth Borne dha dorëheqjen të hënën, ndërsa Presidenti Emmanuel Macron kërkon t’i japë një shtysë të re mandatit të tij të dytë përpara zgjedhjeve të Parlamentit Evropian dhe Olimpiadës së Parisit këtë verë, shkruan Reuters.
Macron nuk emëroi menjëherë një pasardhës për Borne, e cila do të jetë kujdestare së bashku me pjesën tjetër të qeverisë derisa të formohet një e re, thanë nga Pallati Presidencial.
Ndryshimi u bë pas një viti të dërrmuar nga krizat politike të shkaktuara nga reformat e kontestuara të sistemit të pensioneve të vendit dhe ligjet e imigracionit.
Lëvizja nuk do të çojë domosdoshmërisht ndryshim në politikë, por më tepër do të sinjalizojë një dëshirë për të shkuar përtej reformave të pensioneve dhe imigracionit dhe për t’u përqëndruar në prioritete të reja, duke përfshirë arritjen e punësimit të plotë.
Në letrën e saj të dorëheqjes, Borne tha se ajo dhe Macron ranë dakord në takimin e tyre të fundit se “ishte më e nevojshme se kurrë për të vazhduar me reformat”.
Zgjedhjet e Parlamentit Evropian janë planifikuar të mbahen në qershor, me euroskeptikët që pritet të kenë fitime rekord në një kohë të pakënaqësisë së gjerë publike për rritjen e kostove të jetesës dhe dështimit të qeverive evropiane për të frenuar flukset e migracionit.
Në Francë, sondazhet tregojnë se partia e Macron është pas asaj të lideres së ekstremit të djathtë Marine Le Pen me rreth tetë deri në dhjetë pikë përqindje përpara zgjedhjeve.
Spekulimet për një riorganizim të qeverisë kishin qenë të përhapura në javët që kur parlamenti francez miratoi rregullat e ashpra të imigracionit, një betejë që ekspozoi çarje të thella në shumicën centriste të Macron-it.
Macron premtoi një nismë të re politike.
Ndër ata që citohen si kandidatë të mundshëm për të zëvendësuar Borne janë ministri i Arsimit Gabriel Attal, 34 vjeç dhe ministri i Mbrojtjes Sebastien Lecornu, 37 vjeç.
“Me një profil të ri, dinamik që mund të komunikojë mirë, kryeministri do të ishte një aktivist, gjë që tregon se Macron ka më shumë prioritet zgjedhjet sesa miratimi i projektligjeve”, tha për Franceinfo, Benjamin Morel, një analist politik.
Ish-ministri i Bujqësisë Julien Denormandie, Ministri i Financave Bruno Le Maire dhe Ministri i Brendshëm Gerald Darmanin janë përmendur gjithashtu nga burime politike si opsione të mundshme për postin e kryeministrit.
Ambient turbulent
Elisabeth Borne, 62 vjeçare, është kryeministre që nga maji i vitit 2022. Ajo është gruaja e dytë që arriti këtë post.
Macron dhe qeveria e tij, e udhëhequr nga Borne, kanë luftuar me një parlament kaotik për të miratuar ligje, pasiqë gjatë mandatit të dytë humbën shumicën absolute.
Këshilltarët e presidentit francez thonë se Macron ka arritur të kalojë pjesët më sfiduese të manifestit të tij ekonomik në vitin e parë të mandatit të tij të dytë, pavarësisht mungesës së shumicës absolute, dhe se reformat e ardhshme, për shembull, në arsim dhe eutanazi, do të jetë më konsensuale.
Por vendimi i presidentit për të përdorur pushtetin ekzekutiv vitin e kaluar për ta zgjatur moshën e daljes në pension shkaktoi javë protestash të dhunshme. Borne ishte bërë e njohur si “Madame 49.3” për shkak të thirrjes së kompetencave të veçanta të përcaktuara në nenin 49.3 të kushtetutës franceze rreth 23 herë për të shlyer faturat.
Riorganizimi ka të ngjarë të intensifikojë garën në kampin e Macron për ta pasuar atë në zgjedhjet e ardhshme presidenciale në 2027, me ish-kryeministrin Edouard Philippe, Darmanin dhe Le Maire që të gjithë shihen si kandidatë të mundshëm.
Por me Le Pen që ka kaluar 18 muajt e fundit në parlament duke punuar për të detoksifikuar imazhin e saj dhe për të ndezur kredencialet e saj si presidente e mundshme, shumë politikanë tani spekulojnë se ajo mund të fitojë zgjedhjet e ardhshme presidenciale në 2027.