Përmbytjet dhe zjarret do të shpeshtohen, Maqedonia po përgatit dokument për organizimin e menaxhimit të krizave

Maqedonia e Veriut po bën vlerësim dhe miratim të kërcënimit të sigurisë së Republikës nga të gjitha rreziqet dhe dëmet, deklaroi Qendra për Menaxhim me Kriza pas pyetjeve të Portalb.mk, nëse po ndërmerren masa për paralajmërimet e Fondit Monetar Ndërkombëtar se vendi është i ekspozuar ndaj ndryshimeve klimatike dhe rreziqeve natyrore që paraqesin rreziqe thelbësore për sigurinë publike dhe infrastrukturën publike. Përmbytjet dhe zjarret, në raportin e FMN-së parashikohen të bëhen më të shpeshta dhe ekstreme pasi ndryshimet klimatike ndryshojnë temperaturat dhe modelet klimatike, raporton Portalb.mk.

“Vlerësimi është një dokument strategjik që është në funksion të planifikimit dhe organizimit të sistemit të menaxhimit të krizave, ndihmon procesin e vendimmarrjes së bartësve kompetentë të funksioneve dhe përgjegjësive, në nivel kombëtar dhe vendor, mbështet komunikimin, koordinimin, bashkëpunimin, marrëdhëniet e partneritetit dhe përdorimin e burimeve me qëllim të parandalimit, paralajmërimit të hershëm dhe përballjes me të gjitha rreziqet që mund të kërcënojnë jetën dhe shëndetin e njerëzve, burimet materiale dhe natyrore, si dhe sigurinë e përgjithshme të Republikës së Maqedonisë, komunave dhe qytetit të Shkupit”, thonë nga QMK.

Nga kjo Qendër, shtojnë se me qëllim të ndërmarrjes së masave dhe aktiviteteve për parandalimin dhe trajtimin e rreziqeve, të gjithë pjesëmarrësit në sistemin e menaxhimit të krizave në përputhje me ligjet dhe rregulloret tjera janë të detyruar të sigurojnë komunikim, koordinim dhe bashkëpunim të vazhdueshëm e të ndërsjellë për mbledhjen e të dhënave dhe informacioneve, analizën, shpërndarjen dhe informimin e tyre për rreziqet që mund të kërcënojnë sigurinë e Republikës.

Stërvitja "Përgjigje humanitare 2023". Foto: QMK
Stërvitja “Përgjigje humanitare 2023”. Foto: QMK

“Vlerësimi i rreziqeve kryhet nëpërmjet një procesi të planifikuar, të organizuar, të përshtatshëm dhe metodologjikisht të vendosur në kuadër të sistemit të menaxhimit të krizave, përmes të cilit Qendra ka arritur njohuri, qëndrime, gjykime dhe përfundime të caktuara për kushtet dhe tendencat e dukurive që paraqesin rreziqe dhe dëme për jetën, shëndetin dhe pronën e qytetarëve, pasuritë natyrore, materiale dhe kulturore dhe sigurinë e shtetit dhe njësive të vetëqeverisjes lokale (komunat dhe Qytetin e Shkupit). Gjatë gjithë procesit të vlerësimit u kryen: identifikimi i rreziqeve dhe renditja e tyre (prioritizimi); parashikimi i elementeve që mund të jenë në rrezik (ekspozimi) dhe dobësitë e tyre (vulnerabiliteti); hulumtimi i rreziqeve të identifikuara (mbledhja e të dhënave dhe informacioneve rreth tyre, analiza dhe vlerësimi i tyre dhe masat e kontrollit); dhe dokumentimin e gjendjes”, thonë nga QMK.

Për përgatitjen e Vlerësimit, shtohet se, janë përdorur të dhënat nga institucionet e përfshira në procesin e analizës së vlerësimit, të dhënat që disponon Qendra e Menaxhimit të Krizave të mbledhura në bazat e duhura të të dhënave, të dhënat dhe studimet e disponueshme nga institucionet, si dhe burime të tjera përkatëse.

Në procesin e analizës për përgatitjen e Vlerësimit përdoren edhe të dhënat e subjekteve të tjera në sistem me kontakt të ndërsjellë.

Përveç të dhënave kombëtare, të dhënat përdoren edhe nga institucionet ndërkombëtare dhe zyrat përfaqësuese të Maqedonisë përmes kontakteve dhe të dhënave të hapura në dispozicion.

Shkëmbimi i të dhënave kryhet rregullisht, nëpërmjet komunikimit dhe vlerësimit të vazhdueshëm të të dhënave dhe në përputhje me Dekretin për llojin e të dhënave dhe informacionit dhe për mënyrën dhe procedurën e dorëzimit të tyre në Qendrën e Menaxhimit të Krizave. Informacioni i klasifikuar transmetohet në përputhje me Ligjin për Informacionin e Klasifikuar.

Sa i përket raportit të FMN-së, nga Qendra për Menaxhimin e Krizave thonë se ata në mënyrë aktive dhe të vazhdueshme marrin pjesë në aktivitete të tilla dhe të ngjashme me përfaqësuesit e saj dhe në përputhje me kompetencat ligjore në rastin kur përgatit këto raporte nga ana e FMN-së .

Përmbytje në Çair, Foto nga Antonia Popovska/Meta.mk
Përmbytje në Çair, Foto nga Antonia Popovska/Meta.mk

Raporti i FMN-së, që u publikua në janar të këtij viti, parashikonte se çdo dhjetëvjeçar të ardhshëm Maqedonia e Veriut mund të përballet me përmbytje potencialisht kërcënuese për jetën e njerëzve.

Maqedonia e Veriut, thuhej në të, është e ekspozuar ndaj ndryshimeve klimatike dhe rreziqeve natyrore të cilat pritet të paraqesin një rrezik më të madh në të ardhmen.

“Vlerësimi i rreziqeve natyrore të vendit tregon rrezik të lartë për përmbytjet e lumenjve, përmbytjet urbane, rrëshqitjet e dheut dhe zjarret. Përmbytjet e lumenjve dhe urbanëve potencialisht të dëmshëm dhe kërcënues për jetën pritet të ndodhin të paktën një herë në 10 vitet e ardhshme. Zona ka modele reshjesh, pjerrësi të terrenit, gjeologji, tokë, mbulesë tokësore dhe (potencialisht) tërmete që çojnë në rrezik të lartë të rrëshqitjeve të lokalizuara të dheut”, thuhej në raport.

Gjatë një viti, ka më shumë se 50 përqind probabilitet të përjetimit të kushteve të motit që mund të mbështesin një zjarr të madh e të rezultuar në humbje pronash dhe jetësh. Ndërsa nxehtësia ekstreme ka qenë deri më tani një rrezik mesatar, të paktën një periudhë e zgjatur e ekspozimit ndaj nxehtësisë ekstreme ka të ngjarë të ndodhë me një probabilitet prej më shumë se 25 përqind në pesë vitet e ardhshme. Rritjet e ardhshme të temperaturës dhe ndryshimet në modelet e reshjeve për shkak të ndryshimeve klimatike mund të rrisin më tej gjasat e rreziqeve natyrore, thuhej ndër të tjera në raport.