Mickoski dhe Murtezani prezantuan “Agjendën e reformave 2024-2027”, e cila pritet të miratohet nga KE
Kryeministri Hristijan Mickoski dhe ministri i Çështjeve Evropiane, Orhan Murtezani prezantuan Draft-Agjendën e Reformës për periudhën 2024-2027, e cila është rezultat i përpjekjeve të vendit për të çuar përpara rritjen ekonomike dhe stabilitetin e vendit tonë në kuadër të Planit të Rritjes për vendet e Ballkanit Perëndimor. Ky plan, i iniciuar nga Komisioni Evropian, synon të zvogëlojë pabarazitë ekonomike të shtetit dhe Bashkimit Evropian, duke u ofruar qytetarëve qasje në përfitimet e Bashkimit edhe para anëtarësimit zyrtar, transmeton Portalb.mk.
Kryeministri Mickoski iu referua 4 shtyllave themelore të Planit të Rritjes Ekonomike për vendet e BP-së. Në kuadër të këtij Plani, vendi ynë do të fokusohet në pesë fusha prioritare në agjendën e reformave: menaxhimi dhe reforma e administratës publike, tranzicioni energjetik dhe i gjelbër, zhvillimi i kapitalit njerëzor, përmirësimi i mjedisit afarist dhe sundimi i së drejtës.
- Forcimi i integrimit ekonomik me tregun e vetëm të Bashkimit Evropian – Ky proces do të rrisë qasjen tonë në tregje, do të përmirësojë tregtinë dhe do të promovojë stabilitetin rajonal.
- Thellimi i integrimit ekonomik rajonal – Nëpërmjet rritjes së bashkëpunimit me fqinjët tanë në kuadër të Tregut të Përbashkët Rajonal, ne do të krijojmë një ekonomi më të fortë dhe më elastike.
- Përshpejtimi i reformave themelore – Këto reforma janë kyçe për përputhjen tonë me legjislacionin dhe standardet e Bashkimit Evropian, duke mundësuar zhvillim të shpejtë ekonomik dhe përfitime të konsiderueshme për të gjithë qytetarët tanë.
- Rritja e ndihmës financiare për reformat – Me një paketë financiare prej 6 miliardë eurosh, nga të cilat 2 miliardë janë grante, ekonomia do të marrë mbështetje të konsiderueshme për zbatimin e reformave dhe arritjen e synimeve tona.
Sipas formulës, 750.4 milionë euro duhet të na takojnë për periudhën 2024-2027. Agjenda e reformës për periudhën 2024-2027 duhet të miratohet nga Komisioni Evropian, i cili do të hapë mundësinë e nënshkrimit të Marrëveshjes për Mekanizmin e Reformës dhe Rritjes dhe Marrëveshjes së Huasë. Pas ratifikimit të marrëveshjeve, megjithatë, do të paraqitet kërkesa për tërheqjen e këstit të parë në shumën prej 7% të ndarjes së mjeteve, pra rreth 52.5 milionë euro.
“Agjenda e reformave është përgatitur në bashkëpunim të ngushtë me Komisionin Evropian dhe do të mbulojë fusha prioritare si reformat e administratës publike, tranzicioni energjetik, siguria kibernetike, digjitalizimi, zhvillimi i kapitalit njerëzor dhe përmirësimi i mjedisit të biznesit. Këto prioritete janë thelbësore për përmirësimin e cilësisë së jetës së qytetarëve tanë dhe për sigurimin e stabilitetit dhe progresit afatgjatë. Është përgjegjësia jonë që të sigurojmë që të gjitha masat dhe hapat e parashikuar në Agjendën e Reformës do të zbatohen me sukses dhe se do të përdorim këtë mundësi historike për zhvillim të përshpejtuar ekonomik dhe integrim brenda Bashkimit Evropian. Çdo hap që hedhim, çdo reformë që zbatojmë është në drejtim të zbatimit të mëtejshëm të standardeve evropiane”, tha kryeministri Mickoski.
Ndërkohë ministri Murtezani u ndërlidh me pjesën për detyrimet e ndërmarra në dritën e draftit të Agjendës së reformës 2024-2027 tashmë të miratuar (i cili do të mbetet si draft deri në miratimin përfundimtar nga KE).
“Duke marrë përsipër shumicën e prioriteteve që institucionet tona udhëhoqën me Komisionin Evropian, unë, së bashku me ekipin e shërbimeve të ekspertëve në Ministrinë e Çështjeve Evropiane, Ministrinë e Financave dhe të gjitha ministritë kompetente, natyrisht edhe vetë Qeveria, që nga dita e parë kemi punuar me përkushtim në obligimet e caktuara, duke u fokusuar në projektet kyçe, përmbushjen me sukses të të cilave e konsideroj një nga arritjet më të rëndësishme në 100 ditët e para në mandatin e kësaj Qeverie”, tha Murtezani.
Ai shtoi se sipas informacionit të përcjellë nga Komisioni Evropian, sipas formulës nga Rregullorja për instrumentin për reforma dhe rritje, të miratuar nga Parlamenti Evropian dhe Këshilli i BE-së, siç theksoi kryeministri më herët, Maqedonia e Veriut duhet të marrë 750.4 milionë euro për periudhën 2024-2027.
“Këto fonde do të kushtëzohen nga realizimi i hapave specifikë cilësor dhe sasior në lidhje me masat për reformat e planifikuara. Ose me fjalë të tjera, dhe me shifra të rrumbullakosura, 250 milionë euro do të merren si grant ose fonde të pakthyeshme për projekte investimi, ndërsa 500 milionë euro do të sigurohen përmes një kredie me kushte jashtëzakonisht të favorshme (shlyerja duke filluar nga viti 2034, deri në Periudha e shlyerjes 40 vjet dhe norma e favorshme interesi), nga të cilat 250 milionë euro do të përdoren për zbatimin e reformave (mbështetje buxhetore) dhe 250 milionë të tjera do të ndahen për projekte investimi”, tha ministri.
Murtezani iu referohem konkretisht reformave të parashikuara.
“Në veçanti, ne do të punojmë në forcimin e kontrollit të brendshëm financiar publik, forcimin e sistemit për prokurimin publik, dekarbonizimin dhe burimet e rinovueshme të energjisë, (turbinat diellore dhe me erë), miratimin e një sistemi tregtimi të emetimeve të gazit, efikasitetin energjetik dhe trajtimin e ndotjes së ajrit. Kjo përfshin zhvillimin e arsimit dhe aftësive nëpërmjet reformave të arsimit të mesëm profesional, si dhe reformimin e ndërmarrjeve shtetërore dhe publike, veçanërisht në trafikun postar dhe hekurudhor, duke përfshirë futjen e një sistemi transporti inteligjent, rritjen e shërbimeve elektronike në operacionet doganore, përmirësimi i mjedisit të biznesit duke forcuar inspektoriatet dhe shtimi i inspektimeve, mbështetje për punën e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme”, tha Murtezani.
Reforma të tjera, ministri përmendi fushën e sundimit të ligjit – zhvillimi i demokracisë përmes reformës së legjislacionit zgjedhor, forcimi i pavarësisë, cilësisë dhe integritetit të gjyqësorit, lufta kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, miratimi i Kodit të ri Penal dhe Ligjit të Procedurës Penale në përputhje me standardet e BE-së dhe prioritete të tjera.
“Duke u bazuar në konferencën time të mëparshme për shtyp kur iu referova fondeve të papërdorura IPA, fola për nevojën e ngritjes së kapaciteteve dhe politikës së mbajtjes së stafit në strukturat zbatuese. Në këtë kuadër, në funksion të zbatimit të agjendës së reformës, do të bëhet një analizë për nevojën e mundshme të krijimit të një strukture shtesë ose shfrytëzimit të asaj ekzistuese (me forcimin apo zgjerimin e saj), e cila do të synojë me të gjitha burimet dhe kapacitetet që të garantojnë stabilitet ekonomik, rritje të qëndrueshme dhe cilësi më të mirë të jetës për të gjithë qytetarët”, tha Murtezani.
Kujtojmë se drafti i Agjendës për Reforma për periudhën 2024-2027 u miratua në seancën e 19-të të Qeverisë së Maqedonisë së Veriut, më 02.05.2024.
Ndryshe, Parlamenti Evropian (PE) dhe Këshilli i Bashkimit Evropian kanë arritur marrëveshje më 4 prill për tekstin e vendimit për planin e BE-së për rritje ekonomike në Ballkanin Perëndimor.
Plani për rritje për Ballkanin Perëndimor është 6 miliardë euro. Ky Plani ishte miratuar nga Komisioni Evropian me 8 nëntor 2023. Ai bazohet në katër shtylla: forcimi i integrimit ekonomik në tregun unik të BE-së; forcimi i integrimit ekonomik brenda Ballkanit Perëndimor përmes tregut të përbashkët rajonal; përshpejtimi i reformave fundamentale dhe rritja e asistencës financiare për të ndihmuar reformat.