Ligjet për Liqenin e Ohrit, Kanionin e Matkës dhe Studençishko Bllato kaluan në lexim të parë në Kuvend

Propozimet-ligjet për Liqenin e Ohrit, Kanionin e Matkës dhe Kënetën e Studençishtës pranë Ohrit të ketë statusin e parkut natyror, kaluan vetëm në lexim të parë në seancën plenare të Kuvendit dhe janë në procedim të mëtutjeshëm në trupat punuese të Kuvendit, njoftoi Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor , transmeton Portalb.mk.

“Në lidhje me informacionin që u shfaq dje në media se Kuvendi i Republikës së Maqedonisë së Veriut në seancën e mbajtur më 13.08.2024 i miratoi ligjet e veçanta me të cilat tre lokalitetet natyrore në vend: Liqeni i Ohrit, Kanioni i Matkës dhe Këneta e Studençishtës marrin status të veçantë të mbrojtur, Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor njofton se Projektligji për shpalljen e Liqenit të Ohrit Monument i Natyrës, Projektligji për shpalljen e kanionit të Matkës për monument të natyrës dhe Projektligji për shpalljen e Kënetës së Studençishtës për Park natyror janë në procedurë të rregullt miratimi dhe se u kanë kaluar dy trupave kryesorë punues të Kuvendit: Komisionit për Transport, Transformim Digjital, Mjedis dhe Planifikim Hapësinor dhe Komisionit Ligjvënës dhe Ligjor të Kuvendit të RMV-së, që konstatuan se propozimet janë të pranueshme”, thonë nga MMJPH.

Shoqata Fronti 21/42 kërkoi nga deputetët që të mos miratojnë ligjet e propozuara për shpalljen e Liqenit të Ohrit monument natyre dhe Studençishko Bllato ndërsa Ministria e Mjedisit t’i tërheqë nga procedura parlamentare dhe të zbatojë në mënyrë konsekuente rekomandimet e Bernës. Konventa dhe vepron në përputhje me Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë së Veriut.

“Me mospërfillje të plotë dhe të vetëdijshme të së drejtës ndërkombëtare dhe në kundërshtim me Kushtetutën, Kuvendi vazhdoi procesin e miratimit të Ligjit për shpalljen e Liqenit të Ohrit monument natyror dhe Ligjit për shpalljen e Studençishko Bllato park natyror. Shqyrtimi i parë ka kaluar pa asnjë vërejtje, ndërsa Komisioni Ligjvënës ka konstatuar se janë në përputhje me Kushtetutën dhe të pranueshme për procedurat e mëtutjeshme”, thonë nga Front 21/42.

Vitin e kaluar, në shkurt, qeveria mori vendim që kanioni i Matkës të shpallet zonë e mbrojtur në kategorinë e tretë – monument natyre, ndërsa i njëjti vendim është marrë për Liqenin e Ohrit në fillim të këtij viti.

Matka ka pritur mbrojtjen që i duhet për dy dekada pasi zonat e mbrojtura duhej të rishpalleshin sipas detyrimeve të ligjit për natyrën të miratuar në 2004. Ligji për shpalljen e kanionit zonë të mbrojtur të kategorisë III – monument natyre, ka pritur prej më shumë se një viti për t’u futur në rend dite para deputetëve në Kuvend.

Pas dhjetë vitesh punë në dokumentacionin për një nga thesaret më të vlefshme natyrore në vend, vitin e kaluar në shkurt, Qeveria më në fund miratoi Projektligjin dhe e dërgoi në Kuvend. Matka padyshim që nuk ka pasur prioritet në përbërjen e vjetër parlamentare.

Sipas tekstit të ligjit, Matka do të duhet të marrë ruajtjen e gjendjes natyrore të lokalitetit, parandalimin e shqetësimit të habitateve dhe ekosistemeve, ruajtjen dhe promovimin e diversitetit biologjik dhe rajonal, përdorimin e qëndrueshëm të burimeve natyrore në një mënyrë që nuk kërcënojnë mbijetesën e habitateve dhe specieve, si dhe caktimin e një subjekti administrues që do të kujdeset për zonën e mbrojtur dhe do të përgatisë dokumente strategjike për mbrojtjen dhe menaxhimin e qëndrueshëm të trashëgimisë natyrore.

Matka është përballur me pushtimin e strukturave dhe platformave të ndërtuara në mënyrë të egër, uzurpimin e hapësirës dhe rrezikimin e gjërave të rralla natyrore, specieve të rralla dhe endemike të bimëve dhe kafshëve, duke përfshirë shkaba egjiptiane dhe shkaba grifon, të cilat janë në listat e kuqe të specieve të rrezikuara.

Kanioni i Matkës përfshihet në Rrjetin Kombëtar Emerald të Zonave me Interes të Veçantë për Ruajtjen e Bashkimit Evropian dhe specie të shumta nga kanioni i Matkës përfshihen në Anekset e Direktivës për Ruajtjen e Habitateve Natyrore të Florës dhe Faunës së Egër.

Në dy dekadat në të cilat Matka nuk ka mbrojtje, gjërat e rralla natyrore janë mbuluar me platforma dhe mbeturina të egra, uji dhe bregu i liqenit janë uzurpuar dhe lëvizin motobarka, megjithëse kjo është rreptësisht e ndaluar.