Anëtarësimi në BE, rrugëtim kompleks dhe sfidues për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut

Shkruan për Portalb.mk, Dr. Lorenca Bejko

Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut janë dy vende që kanë vite që përpiqen për anëtarësim në BE. Ky proces përfshin plotësimin e kërkesave të rrepta të BE-së në një sërë fushash, duke filluar nga ato ekonomike dhe ligjore deri te ato politike dhe sociale. Udhëtimi drejt anëtarësimit në BE është një rrugë komplekse dhe sfiduese.

Këto përfshijnë reformat politike dhe ekonomike, përafrimin me ligjet dhe rregulloret e BE-së dhe zgjidhjen e mosmarrëveshjeve me vendet fqinje.

Megjithatë, pavarësisht përparimit në këto fusha, të dyja vendet janë përballur me vonesa dhe pengesa në procesin e anëtarësimit. Një pengesë e madhe ka qenë kundërshtimi i disa vendeve anëtare të BE-së, të cilët kanë ngritur shqetësime për korrupsionin, krimin e organizuar dhe sundimin e ligjit në Shqipëri dhe Maqedoninë e Veriut.

Një sfidë tjetër ka qenë pandemia e COVID-19, e cila ka ngadalësuar procesin e negociatave dhe ka kërkuar që vendet të fokusohen në përgjigjet e tyre të brendshme ndaj krizës. Megjithatë, ka pasur disa zhvillime pozitive në muajt e fundit, siç është marrëveshja ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, e cila ka rritur vrullin për zgjerimin e BE-së në Ballkanin Perëndimor. Në përgjithësi, procesi i anëtarësimit në BE mbetet një rrugëtim kompleks dhe sfidues për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut, por ai është vendimtar për stabilitetin dhe prosperitetin e rajonit.

Përveç Kapitullit 1, ka 35 kapituj të tjerë në ‘Acquis’, që konsiderohet si “legjislativi i BE-së” që Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut do të duhet të miratojnë dhe zbatojnë në mënyrë që të bëhen anëtare të BE-së. Këta kapituj mbulojnë një gamë të gjerë fushash, duke përfshirë lëvizjen e lirë të kapitalit, tregun e vetëm për shërbimet dhe punën, standardet mjedisore dhe drejtësinë dhe çështjet e brendshme.

Procesi i harmonizimit me ‘Acquis’,  dhe anëtarësimit të BE-së është një proces i gjatë dhe rigoroz. Ai përfshin një vlerësim gjithëpërfshirës të kuadrit ligjor dhe rregullator të një vendi, si dhe kapacitetin e tij institucional dhe administrativ për të zbatuar dhe zbatuar standardet e BE-së. BE-ja kërkon gjithashtu që një vend kandidat të demonstrojë një përkushtim ndaj vlerave demokratike dhe shtetit të së drejtës.

Në mars 2020, BE miratoi hapjen e negociatave të anëtarësimit me të dy vendet, që ishte një hap i rëndësishëm përpara në proces. Negociatat pritet të jenë të gjata dhe komplekse, por ato ofrojnë një rrugë të qartë për këto vende për t’u bashkuar përfundimisht në BE.

Si përfundim, Kapitulli 1 i ‘Acquis’,  është vetëm fillimi i rrugëtimit të gjatë drejt anëtarësimit në BE për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Është një hap kritik që do të kërkojë përpjekje dhe burime të konsiderueshme për t’u arritur, por është gjithashtu një mundësi e rëndësishme për këto vende që të përshtaten me standardet e BE-së dhe të përfitojnë nga avantazhet e shumta të anëtarësimit në BE.