Dezinformatat ruse mbjellin mjegull dhe ndjenjë antiperëndimore në Maqedoninë e Veriut

Narrativa të shumta dezinformuese janë derdhur në vend përmes kanaleve të huaja për të lëkundur opinionin publik në favor të Rusisë dhe kundër Ukrainës që nga fillimi i pushtimit ushtarak e deri më sot. Analiza e pesë narrativave më të zakonshme të dezinformatave, si dhe bisedat me ekspertë të sigurisë dhe figura politike, tregojnë se dezinformimi rus nuk dominon hapësirën publike, por depërton shumë lehtë përmes mediave, rrjeteve sociale dhe deklaratave të transmetuara të figurave të ekspozuara politike, nganjëherë dhe jashtë kontekstit apo qëllimit të sajuar, shkruan Vërtetmatësi.

Shkruan: Miroslava Simonovska

Dezinformimi rreth laboratorëve të armëve biologjike të financuara nga SHBA, diskreditimi personal i presidentit ukrainas Volodymyr Zelenski, portretizimi i Ukrainës si një shtet nazist dhe Rusia dhe rusët në Ukrainë si viktimë, janë vetëm disa nga narrativat që kanë lindur që nga fillimi i luftës për të manipuluar opinionin publik. Rezultati përfundimtar është i përgjysmuar. Propaganda ruse nuk dominon formimin e opinionit publik, por depërton shumë lehtë përmes bazave dhe kanaleve të shumta.

Agresioni rus kundër Ukrainës ndikoi ndjeshëm në sasinë e dezinformatave që u përhapën për tema të lidhura me ndikimet e dëmshme të huaja në vend dhe atë në vazhdimësi, që nga aneksimi i Krimesë në vitin 2014 e deri më sot, sipas profesoreshës së Fakultetit të Sigurisë, Frosina Remenski. Ajo vë në dukje temat mbizotëruese të vendosjes së ndikimit të dëmshëm të huaj në vend, të cilat, sipas saj, synojnë në radhë të parë të demonizojnë Amerikën si fuqi botërore.

Ato relativizojnë synimet strategjike të SHBA-së për një Ballkan Perëndimor të qëndrueshëm politikisht dhe sigurinë. Ata minimizojnë rolin e BE-së në parandalimin e krizave ekonomike, energjetike dhe të sigurisë, në mënyrë që të inkurajojnë retorikën dhe të menduarit për të kërkuar alternativa. Argumentohet se BE-ja është në proces shpërbërjeje dhe se procesi i integrimit evropian është i gjatë, i shtrenjtë dhe joprofitabël. Ortodoksia e mishëruar në ndikimin e kishës serbe dhe ruse është e lidhur në mënyrë abstrakte fetare, në krahasim me çdo gjë që do të thotë fetarisht e ndryshme. Retorika e kriminalizimit masiv të strukturave politike properëndimore në vende po intensifikohet, në kundërshtim me detyrën patriotike të strukturave pro-ruse që paraqiten si shpëtimtarë të identitetit dhe shtetit nga hegjemonia perëndimore dhe dominimi amerikan, thotë Remenski në një deklaratë për Vërtetmatësin.

Sipas saj, këto dezinformata në vend synojnë të krijojnë një perceptim se edhe partitë politike të orientuara nga e djathta kanë mision të ruajnë Ortodoksinë nën kujdesin e Rusisë dhe ndikimin e saj në Ballkan, në ndryshim nga partitë politike të majta që në ato dezinformata janë të lidhura me SHBA-në dhe BE-në, të cilat sipas dezinformatave janë kundër Ortodoksisë dhe vendeve të Ballkanit.

Dezinformimi shkoi në drejtim të demonizimit të Ukrainës si burim i nazizmit dhe fashizmit, SHBA-së si armik i popujve sllavë, BE-së si elitë për të gjithë, por jo për vendet e Ballkanit Perëndimor, e kështu me radhë, thotë Remenski.

Pendarovski: Dezinformimi çon në një shoqëri të mbyllur

Presidenti Stevo Pendarovski në një prononcim për Vërtetmatësin thotë se dezinformatat prodhohen për të dëmtuar proceset demokratike në shoqëri, si dhe për të dëmtuar të mirën publike dhe interesin e publikut.

Ata nuk janë të panjohur për shoqërinë tonë. Krahas dezinformatave që prodhohen gjithnjë e më shpesh në vend, ne vazhdimisht jemi subjekt i dezinformatave që vijnë nga aktorë të huaj të cilët hyjnë në vend më së shumti përmes lajmeve dhe historive në portalet e internetit dhe më pas përhapen përmes profileve në rrjetet sociale të krijuara, si jashtë ashtu edhe në mjedisin tonë. Këto profile janë shpesh të rreme dhe të krijuara me qëllimin për të ndihmuar në përhapjen e dezinformatave në një shkallë masive. Ndryshe, dezinformimi në vendin tonë më së shumti synon nënçmimin e vlerave euroatlantike, kritikat ndaj shoqërive evropiane, hapjen e shoqërisë, të gjitha me mbështetje të pabazë të teorive konspirative dhe përhapjen e vlerave të reja që çojnë në mbylljen e shoqërisë dhe në kundërshtim ndaj synimeve tona të vendosura për zhvillim demokratik, integrim evropian dhe euroatlantik, konsideron Pendarovski.

Propaganda ruse “dor për dore” me problemet lokale

Maksim Samorukov, një bashkëpunëtor në Fondacionin Carnegie, thotë se një nga pikat e forta të propagandës ruse është se ajo është e ndërthurur ngushtë me problemet lokale, kështu që njerëzit e shqetësuar për problemet në shtëpi përhapin propagandën ruse pa e ditur.

Përveç luftës kundër propagandës ruse, është gjithashtu e rëndësishme të adresohen problemet lokale që e bëjnë të mundur këtë propagandë dhe çfarë synon Rusia. Ndonjëherë njerëzit janë seriozisht të shqetësuar për problemet lokale dhe duan zgjidhje. Rusia është më e fokusuar në minimin e interesave perëndimore sesa në promovimin e agjendës së saj. Është shumë e lehtë për Rusinë të përdorë problemet që ndodhin në Perëndim për të shkatërruar diçka ose për të nxitur tensionet. Por zakonisht kjo bazohet në disa probleme reale lokale që duhet të adresohen dhe të zhduken edhe pa propagandën ruse, thotë Samorukov.

Sipas tij, konteksti historik që prodhon rezultate të dobishme për propagandën ruse përmes hyrjes së dezinformatave në Maqedoni përmes Serbisë është kompleks.

Nuk do të thosha se Serbia është një vend i keq, sepse nga atje vjen propaganda ruse. Procesi është shumë kompleks. Është rezultat i disa faktorëve si bombardimet e NATO-s, situata me Kosovën, mënyra se si u zhvilluan luftërat në ish-Jugosllavi në vitet nëntëdhjetë, fakti që mediat në Maqedoni vështirë se mund të konkurrojnë me mediat serbe në prodhimin e përmbajtjeve. Por edhe fakti që audienca e ka zakon historik të shikojë mediat serbe nga Beogradi. Ky është një kontekst historik kompleks që prodhon rezultate të dobishme për propagandën ruse, thotë Samorukov.

Duke analizuar situatën në Maqedoni, eksperti mendon se rreziku ka kaluar, por Rusia ende beson se një Perëndim i bashkuar është kërcënim për interesat gjeopolitike ruse.

Të njëjtin mendim ka edhe njohësi i çështjeve të sigurisë dhe ish-ministri i Punëve të Brendshme Pavle Trajanov. Sipas tij, nëse do të kishte ndikim rus në proceset politike dhe nëse Maqedonia do të lëvizte në një drejtim tjetër, sigurisht që do të ndikonte edhe në siguri.

Por tani për tani nuk ka asnjë kërcënim të drejtpërdrejtë për sigurinë dhe stabilitetin e vendit. Ajo ka qenë e pranishme gjatë miratimit të konkluzioneve për propozimin francez, pastaj ka pasur protesta dhe në mesin e tyre një ose dy parti proruse që kanë keqpërdorur, na tha Trajanov.

Ai ka dëgjuar zëra për katër parti politike të financuara nga Rusia, por nuk mund t’i konfirmojë ato.

Mendoj se në vend janë të paktën katër parti aktive në skenën politike që janë të vendosura të jenë pro-ruse dhe herë pas here e dimë se cilët janë. Rusia kryesisht mbulon zonën maqedonase me ndikim përmes portaleve në Serbi dhe rrjeteve sociale. Në përgjithësi, mendoj se nuk kanë ndonjë ndikim të madh në përcaktimin politik të partive në Maqedoni. Ndikimi është margjinal, por jo i papërfillshëm. Për sa i përket kërcënimeve hibride, fakti që kishte kërcënime me bombë që thuhej se ishin të gjitha rrugët që të çonin në Rusi, ishte propagandë pa asnjë argument apo provë. Rasti ka rezultuar se bëhet fjalë për të rinj nga Maqedonia të cilët kanë keqpërdorur rrjetet sociale, thotë Trajanov.

Levica, Maqedonia e Bashkuar, Desna me fjalorin e Moskës

Disa parti politike në vend perceptohen nga një pjesë e publikut si parti që kanë pikëpamje pro-ruse. Postimet e tyre në mediat sociale gjithashtu kontribuojnë në këtë, duke përdorur ndonjëherë të njëjtin fjalor të përdorur nga Rusia për të përshkruar atë që po ndodh në Ukrainë.

Për shembull, më 16 mars 2022, Levica, duke publikuar një deklaratë nga takimi me ambasadorin rus në Maqedoni Sergej Bazdnikin, thotë se është diskutuar për një “operacion special ushtarak në Ukrainë”, përmend “denazifikimin” dhe deklaratat e Ministrit të atëhershëm të Punëve të Jashtme Bujar Osmani vlerësohen si “rusofob”.

Disa nga këto terma, si “operacion special ushtarak në Ukrainë” dhe “denazifikim” përdoren edhe nga zyrtarë nga Rusia, pra nga vetë Vladimir Putin, ndaj kjo mund të jetë arsyeja pse ata shkaktuan një reagim që janë ttë lidhur me Rusinë.

Kryetari i partisë Maqedonia e Bashkuar, Janko Baçev, kritikoi qeverinë maqedonase në Facebook për dënimin e pushtimit ushtarak në Ukrainë, në një mënyrë që pretendoi se Turqia kishte një qëndrim gjoja neutral ndaj luftës, gjë që është e pavërtetë. Postimi u publikua në ditën e pushtimit rus.

Në njoftimet e saj kundër Ukrainës, me qëllim të glorifikimit të Rusisë, priste partia Desna, e cila shpreh hapur pikëpamjet anti-NATO, lavdëroi politikanët rusë, ofendoi BE-në, NATO-n dhe politikanët nga Qeveria. Kryetari i partisë Ljupço Palevski, i cili është i dyshuari kryesor për vrasjen e adoleshentes Vanja Gjorçevska dhe pensionistit Pançe Zhezhovski, ndodhet në burg të përkohshëm në Turqi dhe po vazhdon procedura për ekstradimin e tij, në një nga emisionet e tij seriali “Treta Politika” luftën në Ukrainë e cilëson me terminologjinë e Moskës si një “aksion special për denazifikimin”.

Milloshoski: Moska ndikon në Maqedoni përmes 4 vendeve të rajonit

Ish-ministri i Punëve të Jashtme, Antonijo Milloshoski, konsideron se qëllimi kryesor i këtyre luftërave hibride, gjegjësisht i luftërave me dezinformata, është të fitohet perceptimi i qytetarëve.

Është një luftë për perceptimin se kush ka të drejtë në një luftë të caktuar, pra kush është agresori dhe kush është viktimë. Ose, relativizimi i opinionit publik në raport me një perceptim të caktuar. Në lidhje me luftën në Ukrainë, është e qartë se agresioni vjen nga Rusia si një fqinj më i madh, por në Maqedoni dhe në vendet e tjera të rajonit publikohen informacione të caktuara që synojnë të ndryshojnë këtë perceptim. Në të njëjtën kohë, në këtë kontekst mund të vërehen disa dezinformata lidhur me Izraelin, Palestinën dhe konfliktin në Gaza. Shembulli më i fundit është përpjekja për të ndryshuar perceptimin e ngjarjeve të 11 shtatorit në Shtetet e Bashkuara, përmes rikuperimit të një letre të vjetër që besohet të jetë shkruar nga lideri i atëhershëm i Al-Kaedës, Osama bin Laden, e cila tani është bërë virale përmes aplikacionit kinez Tik Tok po përhapet në të gjithë botën, veçanërisht në SHBA, thotë Milloshoski për Vërtematësin.

I pyetur nëse ka vënë re ndonjë tendencë, pra nëse ka ndonjë vend që është një stacion kalimi përmes të cilit shpërndahet dezinformata për luftën në Ukrainë në vend, ai tregon katër “stacione” të tilla.

Duhet bërë një analizë me të cilën nuk është e pamundur të arrihet një përfundim sasior për këtë temë. Politikisht, ka disa vende në rajon që kanë një ndikim më serioz diplomatik, tregtar dhe mediatik sesa Federata Ruse. Dhe këto janë Republika e Serbisë, në një pjesë Republika e Bullgarisë – ku simpatitë ndaj Federatës Ruse datojnë që nga aleanca e tyre me Bashkimin Sovjetik dhe janë mjaft të dukshme, dhe në rajon më të gjerë do të përmend Republikën e Qipros. Është një vend ku një pjesë e mirë e biznesmenëve rusë, duke përfshirë edhe manjatë me ndikim të medias, kanë investimet e tyre serioze. Pra, në rajon, këto katër subjekte, përkatësisht shtetet e rajonit, janë inkubatorë të caktuar për vendosjen e lajmeve që do t’i përshtateshin Kremlinit zyrtar, sqaron Milloshoski.

Interneti, “fronti i dytë i luftës” për fitimin e perceptimit publik

“Në kohën kur e vërteta ka veshur këpucët e saj, një gënjeshtër ecë në gjysmë të rrugës rreth botës,” thotë anekdota e vjetër që përshkruan gënjeshtrat si përhapje më larg, më thellë dhe më shpejt se e vërteta. Kjo konfirmohet edhe në rrjetet sociale.

Një studim i 2020 MIT Business School mbi mediat sociale, dezinformatat dhe zgjedhjet zbuloi se tweet-et që përmbajnë gënjeshtra kishin 70 për qind më shumë gjasa të shpërndaheshin sesa ato me përmbajtje të vërtetë. Një studim tjetër i vitit 2021 nga gjashtë autorë, mbi trajtimin e informacionit të rremë që vjen nga Facebook nga SHBA, zbuloi se informacioni i rremë në Facebook kishte 6 herë më shumë ndërveprime sesa postimet e sakta faktike.

Por kur bëhet fjalë për luftën, qëllimi është të dekurajojë, ngatërrojë dhe të shpërqendrojë armikun dhe të lërë opinionin publik në anën e dezinformuesit. Me fjalë të tjera, lufta ka dy fronte: njëri është në fushën e betejës dhe tjetri në internet, ku po zhvillohet beteja për opinionin publik.

Më 28 shkurt 2022, katër ditë pas pushtimit të paprovokuar ushtarak të Ukrainës nga Rusia, qeveria maqedonase rekomandoi që operatorët kabllorë në Maqedoni të mbyllin kanalet ku Federata Ruse shfaqet si themeluese, pas vendimit të vendeve anëtare të BE-së për të ndaluar Russia Today dhe Sputnik. Brukseli beson se nëpërmjet tyre Kremlini tenton të dezinformojë dhe manipulojë.

Por këto dy media ende arrijnë tek audienca maqedonase, vetëm përmes një “autostrade” të re – internetit. Faqet e tyre të internetit në gjuhën serbe ( https://sputnikportal.rs/ ) ( https://rt.rs/ ) dhe ( https://www.rt.com/ ) janë të aksesueshme nga vendi.

Në qershor të këtij viti, James Rubin, koordinator i Qendrës për Angazhim Global të Departamentit të Shtetit, tha se ekzistenca e Russia Today dhe Sputnik në Serbi po përdoret për të ndërhyrë në Maqedoninë e Veriut.

Zbuluam se për shkak të ekzistencës së Rusisë sot dhe Sputnik në Serbi, ajo po përdoret për të ndërhyrë në Maqedoninë e Veriut. Ne ramë dakord me Qeverinë e Maqedonisë së Veriut për të lidhur një Memorandum Mirëkuptimi. Këto memorandume vendosin vullnetin e një vendi tjetër për ta trajtuar problemin me të njëjtën urgjencë siç e trajtojmë ne, tha Rubin në një intervistë për Zërin e Amerikës. 

Laboratorët ukrainas të kontrolluar nga SHBA – një shembull i dezinformimit të fuqishëm

Pushtimi ushtarak rus i Ukrainës ka sjellë vazhdimin dhe injektimin e dezinformatave të krijuara tashmë dhe injektimit të dezinformatave krejtësisht të reja dhe narrativave diskredituese në valë, që synojnë të justifikojnë një sulm të paprovokuar agresioni nga pala ruse duke demonizuar lidershipin ukrainas dhe pozicionin ukrainas në tërësi. I tillë është shembulli i promovuar nga media shtetërore ruse, të cilat filluan të akuzojnë Shtetet e Bashkuara të Amerikës për “sponsorizimin e laboratorëve të armëve biologjike në Ukrainë.” Kjo është një nga dezinformatat më të përhapura në botë dhe media maqedonase dhe hapësira e internetit nuk mbetën imune ndaj saj.

Dezinformimi për “laboratorë të armëve biologjike në Ukrainë” u postua në profilet e rrjeteve sociale ku teoritë konspirative të Q Anon ishin promovuar prej muajsh më parë. Përkrahësit e Q Anon në Maqedoninë e Veriut vazhduan të thurin dezinformatat e tyre rreth një teme të re – lufta në Ukrainë.

Kur bëhet fjalë për mediat, ata kanë përhapur narrativën e rreme të “laboratorëve të armëve biologjike” në vend pas deklaratave të teoricienëve të konspiracionit amerikan si Robert F. Kennedy Jr. Është e pashmangshme të theksohet se gjatë pandemisë Covid ai ishte një burim dezinformimi si për Covid ashtu edhe për vaksinat dhe ai përdori luftën në Ukrainë për të vazhduar promovimin e gënjeshtrave. Deklaratat e tij pa prova dhe kopertinë janë transmetuar edhe në disa nga portalet maqedonase.

Organizatat si Kongresi Botëror Maqedonas gjithashtu i zgjeruan këto rrëfime dhe i ndihmuan ato të përjetohen më bindshëm nga publiku në vend, me fjalor rus, të pabalancuar dhe si të vërteta të përgjithshme, pa marrë parasysh se bëhet fjalë për laboratorë me një histori të gjatë pune për probleme të shëndetit publik dhe nuk kanë shkuar përtej kompetencave të tyre. Që narrativa e dezinformatave të ketë sukses, padyshim që ndihmuan deklaratat e zyrtarëve nga Rusia, të cilat më pas përfunduan në portalet proxy maqedonase.

Është interesante të theksohet se qarqet konservatore në Shtetet e Bashkuara, të mishëruara në Tucker Carlson, ishin përforcuesit e zërit të dezinformimit se në Ukrainë ka laboratorë të armëve biologjike të financuara nga Amerika. Ashtu siç është shfaqur ai dezinformim në Amerikë, është shfaqur edhe në disa nga portalet maqedonase. Por menjëherë para kësaj ata janë shfaqur edhe në disa nga mediat serbe. Për shkak të njohjes gjuhësore, mund të vërehet një zbulim më i lehtë dhe më i shpejtë i këtyre narrativave.

Sulmi si mbrojtja më e mirë – Rusia mbron vlerat tradicionale

Në kuadrin e përpjekjeve për të justifikuar pushtimin ushtarak të Ukrainës, Rusia në fillim më 24 shkurt 2022 dhe më pas një vit më vonë, më 21 mars 2023 përmes fjalimit të presidentit të saj Vladimir Putin, por edhe sot i justifikon veprimet ushtarake duke pretenduar se ishte për të çliruar Ukrainën nga neonazistët që mbështeteshin nga Perëndimi.
Një rrëfim i tillë u ndërthur me pretendimin se i gjithë Perëndimi kolektiv është antifetar dhe antikristian, antifamiljarë – me vlera për shkatërrimin e familjes dhe Rusia është kujdestari, domethënë djepi i Ortodoksisë, vlerat familjare, martesa… Sigurisht që Rusia po përpiqet të imponojë tezën se ajo shpëton Ukrainën me pushtimin ushtarak nga këto rryma shkatërruese.
Është një mit që Perëndimi dëshiron të shkatërrojë “vlerat tradicionale” pra që “Rusia po bën një luftë të shenjtë kundër satanistëve të pafe në Ukrainë për të mbrojtur krishterimin dhe vlerat tradicionale”. Por zyrtarët rusë, përfshirë Putinin, vazhdojnë të shtyjnë këtë tregim:

Gjatë operacionit special ushtarak, Rusia mbron vendin, popullin dhe vlerat e saj, prandaj do të dalë patjetër fituese. Nuk ka dyshim, vetëkuptohet, deklaroi ai në mesin e vitit 2023. Presidenti rus Putin, përmes TASS-it dhe ajo deklaratë indirekt arriti në hapësirën mediatike maqedonase. 

Për të promovuar këto vlera të familjes, fesë dhe mirësjelljes, të cilat gjoja janë ekskluzive për Rusinë dhe nuk gjenden në botën perëndimore, teza të ngjashme u promovuan në profile të shumta në Facebook të përdoruesve maqedonas, si ky edhe në situata që nuk janë të lidhur me luftën. Pra, në Maqedoni, profilet në Facebook promovuan në mënyrë të rreme se “fëmijët tanë detyrohen të vishen si gjinia tjetër” për shkak të “vlerave neoliberale” dhe në Rusi, fëmijët janë “të denjë”.
Historia e vlerave familjare në Maqedoni ka arritur edhe përmes deklaratave të transmetuara të liderëve dhe shokëve të Putinit, ndër të tjera, përmes Ramzan Kadyrov, liderit çeçen, i cili u përpoq të krijonte tensione dhe të nxehte situatën tashmë të nxehur në Ukrainë dhe me propagandë dhe manipulim fetar, duke thënë se “ata që ofenduan Profetin Muhamed sot po luftojnë kundër nesh në Ukrainë”:

Ata duan ta bëjnë copë-copë atdheun tonë, ta poshtërojnë e nëpërkëmbin dhe pastaj të përdhosin fenë dhe kulturën, që ne të mos kemi identitet, asnjë vlerë familjare. Unë e përdor fjalën Satanizëm për një arsye. Atje në Perëndim, Satanizmi po punon hapur kundër Rusisë. Demokracia satanike është kur fëmijët merren nga besimtarët dhe vendosen në familje të të njëjtës gjini, tha Kadyrov.

Në profilet e rrjetit social Facebook, deklarata të këtij stili të presidentit rus Putin, Kadyrov dhe të tjerëve u transmetuan dhe glorifikoheshin sikur të ishte vërtet një luftë e Rusisë për të mbrojtur vlerat e saj shpirtërore. Një shembull mund të shihet këtu. Në një postim tjetër thuhet:

Rusia është në luftë me një qytetërim antifetar që lufton kundër Zotit dhe shkatërron vetë themelet e vlerave shpirtërore dhe morale: Zotin, kishën, familjen, racën dhe njeriun.
Perëndimi ka zbuluar narrativën e ‘vlerave’.

Duke vlerësuar pesë narrativat më të mëdha të dezinformatave, Departamenti i Shtetit sqaron këtë çështje, e cila, siç mund ta shihni, është e rëndësishme edhe në vendin tonë:

Rënia e qytetërimit perëndimor është një nga pretendimet më të vjetra të dezinformatave të Rusisë se Perëndimi është në kalbje dhe tregime të tilla janë dokumentuar që në shekullin e 19-të. Ky tregim dezinformues i bazuar në vlera ngjall koncepte të keqpërcaktuara, duke përfshirë traditën, vlerat familjare dhe spiritualitetin. Rusia pretendon të jetë një bastion i të ashtuquajturave vlera tradicionale dhe role gjinore dhe shërben si një kundërpeshë morale ndaj dekadencës së Shteteve të Bashkuara dhe vendeve perëndimore. Për shembull, Putin pretendon se Perëndimi praktikisht ka braktisur konceptet e nënës dhe babait dhe i ka zëvendësuar me Prindin 1 dhe Prindin 2, ndërsa Ministri i Jashtëm (Sergei -n.z.) Lavrov shkroi se studentët perëndimorë mësojnë në shkollë se Jezu Krishti ishte biseksual, sipas Departamentit të Shtetit për këtë histori.

Grupi i ekspertëve të Këshillit Evropian për Punët e Jashtme ka një interpretim të ngjashëm që mund të shihet nga komenti i tyre me titull: “Si Rusia e urrente Perëndimin”:

Në vitin 2013, modernizimi u hodh si fjalë edhe si politikë. Ai u zëvendësua nga një qasje de fakto kundër modernizimit, i cili përfshinte konservatorizmin social dhe theksin mbi “vlerat tradicionale ruse”. Në të kaluarën, Putini ka folur herë pas here për Perëndimin si një konkurrent armiqësor ose si një fuqi që kërkon të dëmtojë Rusinë. Në fjalimet publike në fund të vitit 2013, Putin dukej si një predikues: ai kritikoi ashpër shtetet “euro-atlantike” për dekadencën dhe imoralitetin e tyre. Ai tha se ata braktisën rrënjët dhe vlerat e tyre të krishtera dhe e barazuan besimin në Zot me besimin në Satanain. Putin dënoi multikulturalizmin evropian dhe hodhi poshtë politikën e tolerancës si sterile dhe të pafrytshme. Një numër i madh zyrtarësh dhe njerëzit e tij besnikë vetëm i përsëritën fjalët e tij. Një dredhi e zgjuar propagandistike ishte përforcimi i imazhit të “Perëndimit të lig” në një mënyrë që e përafronte atë narrativë me narrativat konservatore. Kështu, perëndimorët, homoseksualët, liberalët, artistët bashkëkohorë dhe fansat e tyre, ata që nuk e trajtojnë Kishën Ortodokse Ruse me respektin e duhur dhe ata që do të dënoheshin të dyshonin në historinë e përsosur të Rusisë, u paraqitën të gjithë së bashku si një “e keqe e pandarë”, një kërcënim për Rusinë, kulturën, vlerat dhe identitetin kombëtar rus”, shkruan në komentin e Këshillit Evropian për Punët e Jashtme. 

Rusia mbron botën nga “neo-nazizmi ukrainas”

Ndër narrativat më të përdorura në Maqedoninë e Veriut për të shtrembëruar imazhin se kush është viktima dhe kush është agresori, propaganda se “Rusia po lufton në Ukrainë kundër agresorit nazist” është e pashmangshme.
Raporti i Parë mbi manipulimin e informacionit të huaj dhe kërcënimet për ndërhyrje, i publikuar nga Shërbimi Evropian i Veprimit të Jashtëm (EEAS), citon këtë tregim si një nga më të zakonshmet:

Më në fund, narrativi i fundit kthehet sërish te viktima – Ukraina, duke u përpjekur t’ia hedh të gjithë fajin Kievit dhe gjoja bashkëpunimin e tij me Gjermaninë naziste në Luftën e Dytë Botërore, kështu që gjoja, rrënjët e zhvillimeve aktuale duhen kërkuar në Kiev dhe jo në Moskë. Narrativa se Ukraina është një shtet nazist dhe terrorist përmban postime që pretendojnë në mënyrë të rreme se Ukraina është një shtet nazist që mbështet grupe të tilla. Ky tregim është regjistruar në 11 nga incidentet në raport.

Ai nuk e kaloi Maqedoninë e Veriut dhe në qarqe të caktuara krijoi mbështetje për pushtimin, që meqë ra fjala ishte një “operacion special ushtarak” për këta njerëz.

Në një pjesë të mediave maqedonase, deklaratat e zyrtarëve rusë, si Maria Zakharova, deklarata e së cilës titullohej:

Zakharova me një paralajmërim të tmerrshëm: Ukrainasit janë gati të djegin centralin bërthamor për nder të idhujve të tyre nazist, transmetohet këtu. 

Ky rrëfim, i cili përshtatet në rrëfimin e të ashtuquajturve “Pasqyra e përmbysur”, duhet ta paraqesë Rusinë jo si një agresor që nisi luftën në një shtet sovran dhe të pavarur, por si një “çlirimtar” që duhej të merrej me nazistët.

Zelenski u prezantua si një “kukull” dhe një argëtues

Ka shumë dezinformata dhe diskreditime për njeriun e parë të Ukrainës, Presidentin Volodymyr Zelenski. Ka pasur një tirade të orkestruar dezinformimi rreth tij dhe punës së tij që nga fillimi i pushtimit ushtarak rus të Ukrainës. Pasi u konfirmua se ai kishte pretenduar në mënyrë të rreme se kishte ikur nga Ukraina dhe e kishte lënë vendin vetëm për t’u marrë me luftën, propagandistët u lanë të manipulonin besueshmërinë personale të Presidentit Zelenski, karrierën e tij përpara se të hynte në politikë që ishte në fushën e argëtimit dhe aktrimit. Por edhe me diçka shumë më serioze – manipulimet me pasurinë ekonomike të Zelenskit dhe gënjeshtrat se ai po abuzon me ndihmën ushtarake që partnerët perëndimorë i dërgojnë Ukrainës – për pasurim personal. Një numër teknikash kombinimi u përdorën për të menaxhuar këtë spin. Për shembull, u treguan dokumente të rreme se gjoja vjehrra e Zelenskit kishte blerë një vilë në Egjipt, e cila nuk u ble kurrë, siç konfirmoi pronari i kompleksit.

Kur u zbulua se ai transaksion nuk u bë kurrë, atëherë u shpërndanë dezinformata të reja se gruaja e Zelenskit, Olena Zelenska, bleu bizhuteri në Cartier në Nju Jork për 1 milion dollarë edhe pse ajo nuk ishte atje në atë kohë. Për këto rrëfime dezinformative janë përdorur video materiale nga gjoja “gazetarë investigativë” të cilët nuk ekzistonin apo shitës në Cartier të cilët janë pushuar nga puna dhe dezinformata të tilla janë gjetur edhe në një pjesë të mediave maqedonase.

Vendosja e (de)informacionit për statusin e pronës së Zelenskit dhe familjes së tij është gjithmonë në kontekstin e parave perëndimore që janë dërguar në mënyrë që Ukraina të ruajë të drejtën e saj për vetëmbrojtje kundër agresionit rus, siç shpjegon kjo histori.

Faqja e internetit e Departamentit të Shtetit tregon në mënyrë transparente se sa dhe çfarë lloj donacionesh i janë dhënë Ukrainës, por në kundërshtim me diskreditimet, ato para nuk janë për Zelenskit personalisht.

Termi “nazizëm” shpërtheu në faqet ruse 2 vjet më parë

Një analizë e 8 milionë teksteve për Ukrainën e mbledhur nga më shumë se 8,000 faqe ruse që nga viti 2014 tregon se referencat për “nazizmin” ishin relativisht të papërdorura për 8 vjet, por u rritën në nivele të paprecedentë më 24 shkurt 2022, ditën kur Rusia nisi një pushtim ushtarak në Ukrainë. Që atëherë, ky narrative është renditur lart. Të dhënat e ofruara nga Semantic Visions, një kompani analitike, përfshijnë mediat kryesore dhe të mëdha ruse, si dhe mijëra sajte dhe blogje më të vogla. Analiza hedh një vështrim në përpjekjet e Rusisë për të justifikuar sulmin e saj ndaj Ukrainës duke e portretizuar atë si të pushtuar nga ekstremistët e krahut të djathtë.

NATO në shënjestër të kundërshtarit

Narrativa se Rusia po lufton NATO-n dhe po e mposht atë është lajtmotivi i gjithë pushtimit ushtarak dhe shkon paralelisht me narrativën se Perëndimi satanik është në konflikt me Rusinë, djepin e krishterimit, fesë, mirësjelljes dhe vlerave familjare.

Në Perëndim, Liga Anglo-Saksone ka një popullsi prej 800 milionë banorësh dhe ende po humbet një luftë me Rusinë, shkruan një postim në Facebook. 

Qytetarët në Perëndim besojnë se Ukraina po mposht Rusinë, ndërsa pjesa tjetër e botës është dëshmitare e Rusisë duke mposhtur NATO-n, thuhet në një tjetër postim nga i njëjti autor. 

NATO nxit luftën deri në ukrainasn e fundit, thotë një njoftim i tretë i ngjashëm, por atë fjali e ka thënë edhe vetë Vladimir Putin. 

Një postim të tillë së bashku me video pamjet e tankeve të dërguara nga NATO në Ukrainë e ka publikuar edhe faqja “A ka erë fundi kështu”, e cila prej kohësh promovon narrativa proruse.

Ky narrative vjen padyshim nga kuzhina politike ruse. Ministri rus i Punëve të Jashtme, Sergej Lavrov, tha se NATO është në luftë me Rusinë sepse dërgon armë në Ukrainë dhe se rrëfimi është transmetuar edhe në valët maqedonase. Ai shkoi një hap më tej dhe tha se Ukraina është “mall i konsumueshëm i Perëndimit në luftën kundër Rusisë”.

Pikëpamje të tilla politike u shprehën nga përfaqësuesi i përhershëm i Kinës në Kombet e Bashkuara, Zhang Jun, i cili i kërkoi NATO-s të mos nxiste konflikte në Ukrainë. Deklarata e Zhang Jun, nga ana tjetër, është transmetuar me atribuimin e një media serbe.

Këto narrativa të luftës së Rusisë kundër NATO-s pasurohen edhe nga aplikimi i Ukrainës për anëtarësim në NATO, si në shembullin e mëposhtëm:

Ukraina nuk do të bëhet kurrë anëtare e NATO-s. Perëndimi e kuptoi se ata nuk mund të fitonin një luftë kundër Rusisë. NATO e humbi këtë luftë dhe Zelenski dhe Ukraina humbën më shumë. Shumë ukrainas vdiqën për shkak të saj dhe akoma më shumë u zhvendosën. Ai do të mbahet mend si një kukull e BE-së dhe SHBA-së, shkruan një nga postimet e tilla.

Ajo që është evidente është se ato përkojnë me deklaratat e disa figurave të larta ruse në poste politike. E njëjta narrativë se Ukraina nuk do të jetë kurrë anëtare e NATO-s u tregtua dhe u promovua nga ekspertë rusë përmes portaleve në vend.