Shkupi nikoqir i Samitit të shefave të shteteve dhe qeverive nga Evropa Juglindore
Sot në Shkup përfundoi kryesimi njëvjeçar i Procesit të Bashkëpunimit të Evropës Juglindore nga Maqedonia e Veriut, në kuadër të të cilit u arritën dy vendime të rëndësishme për iniciativën rajonale: emërimi i Amer Kapetanoviq si Sekretar i ri i Përgjithshëm i Këshillit për Bashkëpunim Rajonal, si dhe konsensusi për Deklaratën nga Samiti i Shkupit, transmeton Portalb.mk.
“Ministri i Punëve të Jashtme, Bujar Osmani, në konferencën e fundit për media theksoi se me këtë akt u ruajt stabiliteti, vazhdimësia dhe funksionaliteti i Këshillit për Bashkëpunim Rajonal, e me këtë edhe i gjithë Procesit. “Një tjetër sukses për Republikën e Maqedonisë së Veriut pas kryesimit të OSBE-së në vitin 2023. Vendi ynë edhe një herë e ka konfirmuar qëndrimin e tij në skenën ndërkombëtare”, tha Osmani, duke shtuar se ideja ishte ambicioze, por qëllimi ishte kryesisht për të ofruar një platformë për debat dhe dialog të frytshëm intelektual dhe politik, si dhe gjenerimin e ideve dhe inkurajimin e perspektivave të reja për rajonin e Evropës Juglindore”, thuhet në njoftimin e MPJ-së.
Ndërkohë, nesër në Shkup mbahet samiti i krerëve të shteteve dhe qeverive të pjesëmarrësve në Procesin e bashkëpunimit në Evropën Juglindore dhe takimi i ministrave të Punëve të Jashtme. Në mesin e të ftuarve në Shkup janë presidentët e Shqipërisë, Kosovës, Malit të Zi, si dhe kreu i diplomacisë greke, që është vizita e parë e një përfaqësuesi të lartë grek pas reagimeve të Greqisë ndaj qeverisë së re për Marrëveshjen e Prespës. Me një takim të ministrave të jashtëm në mëngjes dhe një samit të krerëve të shteteve dhe qeverive pasdite më 13 qershor në Shkup, Maqedonia e Veriut përfundon presidencën e saj njëvjeçare të Procesit të Bashkëpunimit të Evropës Juglindore (PBEJL).
Që nga mëngjesi i sotëm qendra e e kryeqytetit është bllokuar për qarkullim për shkak të mbërritjes së përfaqësuesve të 13 vendeve pjesëmarrëse në proces. Shumica e delegacioneve nuk do të drejtohen nga presidentë apo kryeministra, por nga zyrtarë të tjerë shtetërorë dhe diplomatë. Ky samit në Shkup po mbahet ndërsa pas zgjedhjeve parlamentare të 8 majit pritet formimi i qeverisë së re.
Sipas njoftimit nga zyra e presidentes Gordana Siljanovska Davkova, praninë e Samitit e kanë konfirmuar presidentët e Malit të Zi dhe Shqipërisë, Jakov Milatoviq dhe Bajram Begaj. Ato janë pjesë e të ashtuquajturave treshja – Mali i Zi, ndërsa Shqipëria si kryesuese e ardhshme e PBEJL. Të dy së bashku me Siljanovska Davkovën sonte do të mbajnë një konferencë të përbashkët për media.
Ndër zyrtarët më të lartë shtetërorë në Shkup janë presidentja e Kosovës Vjosa Osmani-Sadriu dhe kryetari i Presidencës së Bosnjë-Hercegovinës, Denis Beqiroviq.
Delegacioni nga Greqia, nga ana tjetër, udhëhiqet nga Giorgos Gerapetritis, që do të jetë vizita e parë e një zyrtari të lartë grek pas serisë së thirrjeve mes Shkupit dhe Athinës në lidhje me Marrëveshjen e Prespës, e cila filloi me mos-përdorimin e emrit kushtetues nga presidentja e re, Siljanovska Davkova, në inaugurimin e saj në Kuvend.
Në prag të takimit ministror dhe Samitit të krerëve të shteteve dhe qeverive, një ditë më parë në Shkup u mbajt takimi vjetor i Këshillit për Bashkëpunim Rajonal (RCC), i cili është organ ekzekutiv i PBEJL-së.
Shefi i diplomacisë, Bujar Osmani, përfundimin e presidencës njëvjeçare të këtij procesi e cilësoi si fitore të diplomacisë së Maqedonisë së Veriut sepse dje në Shkup u arrit marrëveshje për sekretarin e ardhshëm të përgjithshëm të RCC.
Funksionin do ta kryejë Amer Kapetanoviq nga Bosnja dhe Hercegovina dhe zgjedhja e tij duhet të zyrtarizohet në samitin e sotëm.
Vendet pjesëmarrëse në proces nuk arritën të bien dakord se kush do të drejtonte Këshillin për tre vjet, në mënyrë që të vepronin Sekretare e Përgjithshme ishte Majlinda Bregu, e cila është ish-ministre e Integrimit Evropian të Shqipërisë.
13 vendet që janë pjesë e PBEJL ose RCC janë: Maqedonia e Veriut, Greqia, Serbia, Mali i Zi, Kosova, Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Bullgaria, Kroacia, Moldavia, Rumania, Sllovenia dhe Turqia.
Përveç mysafirëve të lartë të përmendur në Shkup, pjesë e delegacioneve nga shtetet tjera që do të marrin pjesë në Samit, sipas njoftimit nga zyra e Siljanovska Davkovës, do të jenë edhe ministrat e Punëve të Jashtme të Serbisë – Marko Gjuriq dhe Turqi – Hakan Fidan; zëvendësministri i Punëve të Jashtme i Bullgarisë, Ivan Kondov; sekretari shtetëror iMPJ-së së Moldavisë – Sergej Mihov dhe e Rumanisë – Daniela Gitman; si dhe ambasadorët e Sllovenisë – Gregor Presker dhe të Kroacisë – Nives Tiganj.
Në Samit do të jenë pjesëmarrës edhe nga Bashkimi Evropian: Zëvendës Drejtori Menaxhues në Shërbimin Evropian për Punë të Jashtme të BE-së, Marko Makovec dhe përfaqësuesja nga Komisioni Evropian, Ana Veziroglu.
PBEJL si forum për bashkëpunim rajonal është themeluar në vitin 1996 dhe përfshin të gjitha vendet e Evropës Juglindore. Synimet kryesore të tij janë nxitja e bashkëpunimit politik dhe të sigurisë, nxitja e bashkëpunimit ekonomik dhe zgjerimi i bashkëpunimit në fushën e të drejtave të njeriut, demokracisë dhe drejtësisë.