Konventa BE-RMV: Policisë së Maqedonisë i duhet llogaridhënie, transparencë dhe integritet
Ministria e Brendshme të ndjekë përpjekjet aktuale të Bashkimit Evropian për të forcuar mekanizmat për veprim policor me integritet, duke garantuar transparencë për operacionet e saj në komunitet. Supozimi fillestar për zhvillimin e integritetit policor është mbrojtja e procedurës për pranimin e punonjësve të rinj të policisë, e cila do të garantojë që kandidatët më të mirë të lidhin kontratë pune në Ministrinë e Punëve të Brendshme. Testi i integritetit është një mjet i mirë që mund të japë rezultatet e pritura në periudhën e ardhshme, por është e nevojshme të monitorohet dhe përmirësohet aplikimi i tij dhe të vlerësohet nëse zgjidhja ekzistuese i plotëson nevojat për të cilat u fut testi. Këto janë një pjesë e pjesë e propozim-rekomandimeve që u diskutuan në kuadër të Konventës Nacionale për BE në RMV-së me temë “Përmes profesionalizmit dhe integritetit deri te transparenca dhe llogaridhënia në punën e policisë”, transmeton Portalb.mk.
“Për të siguruar transparencë më të madhe në punën e policisë, Ministria e Punëve të Brendshme duhet të inicohet një diskutim ekspertizë për efektivitetin e instrumenteve ekzistuese për mbledhjen, përditësimin, menaxhimin dhe zbatimin e ankesave nga qytetarët, me përfshirjen e përfaqësuesve të institucioneve kompetente, organet ndërkombëtare të policisë (OSBE, KiE, ISITAP) dhe sektori civil. Praktika e mirë evropiane mund të përmirësojë besimin ndërmjet policisë dhe qytetarëve në Republikën e Maqedonisë së Veriut”, thuhet në rekomandimet e propozuara.
Mileva Gjurovska, koordinatore nacionale e NKEU-MK dhe kryetare e Lëvizjes Evropiane në Republikën e Maqedonisë së Veriut, në fjalën e saj hapëse theksoi se kapitulli 24 është i rëndësishëm sepse është një fushë nga e cila buron sovraniteti shtetëror dhe mbi të cilën mbështeten themelet për funksionimin e institucioneve dhe mbrojtjen e interesave publike.
“Ka një stuhi të tërë rekomandimesh që vijnë nga palë të ndryshme (BE, organizata ndërkombëtare, shoqata civile dhe të tjera). Shumë prej tyre përsëriten, gjë që tregon se procesi i reformave është i ngadalshëm dhe se vendimmarrësit po bëhen të pandjeshëm, madje edhe ndaj rekomandimeve të BE-së. Kjo veçanërisht vlen për rekomandimet që kanë të bëjnë me parandalimin dhe luftën kundër korrupsionit”, theksoi Gjurovska.P
Pofesori i Fakultetit të Sigurisë në Universitetin “Shën Klimenti i Ohrit”- Manastir Trpe Stojanovski, beson se pritjet themelore nga policia në një shoqëri demokratike janë që ajo të zbatojë ligjin me mbështetjen e qytetarëve. Duke folur për procesin e skriningut, profesor Stojanovski tha se një nga rekomandimet është se në vendin tonë ka zgjidhje të mira ligjore, por mungon zbatimi konkret i atyre zgjidhjeve.
“Policia vazhdon të gëzojë besim të lartë në krahasim me institucionet tjera, por ka hapësirë për përparim të mëtutjeshëm”, theksoi Stojanovski.
Berener Malme, Këshilltar i Lartë nga Iniciativa Globale kundër Krimit të Organizuar Transnacional, foli për rëndësinë e transparencës, llogaridhënies dhe integritetit të policisë. Malme, i cili ka punuar në reformat policore në Ballkanin Perëndimor gjatë dhjetë viteve të fundit, theksoi se ndikimi politik në vendimmarrjen operacionale, si dhe ndikimi politik në lidhje me hetimet, është i papranueshëm.
Prokurori publik në Prokurorinë Publike të Republikës së Maqedonisë së Veriut Naum Panoski foli për departamentin e posaçëm të sapoformuar për ndjekjen e krimit të organizuar dhe korrupsionit. Panoski nënvizoi se qytetarët tashmë po guxojnë dhe më shumë krime që kanë të bëjnë me operacionet policore i raportojnë në prokurori.
“Bashkëpunimi me Ministrinë e Brendshme është në nivel solid. Si shtet dhe si Prokurori Publike deri më tani është arritur progres solid, si progres sistematik dhe legjislativ në krahasim me periudhën para ekzistimit të këtij departamenti”, theksoi Panoski.
Mikael Koskeniemi, menaxher i projektit në një projekt të mbështetur nga Mbretëria e Suedisë “Puna policore në komunitet në Maqedoninë e Veriut” tha se policia demokratike duhet të bazohet në katër shtylla, të cilat përfshijnë: respektimin dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut, llogaridhënien e policisë, llogaridhënien ndaj kontrollorëve të jashtëm ( Ombudsman , Prokuroria Publike etj.) dhe policia të jetë në shërbim të grupeve individuale. Sipas tij, është e nevojshme krijimi i mekanizmave të fuqishëm të llogaridhënies, si dhe një partneritet i fortë me organizatat e komunitetit.
Nikolla Dujovski, dekan i Fakultetit të Sigurisë në Universitetin “Shën Kliment Ohrit”-Manastir theksoi se shteti është në fazën fillestare të ndërtimit të integritetit policor. Duke folur për punën e policisë, Dujovski po ashtu theksoi se Ministria e Punëve të Brendshme ka dështuar më së shumti në fushën e prokurimit publik, duke përmendur si shembull se nga 100 prokurime, 97 janë përsëritur.
“Duhet të punohet ende në depolitizimin dhe departamentizimin e policisë”,tha Dujovski.
Sipas tij, ka nevojë dëshpëruese për më shumë policë, pasi nuk ka interesim të mjaftueshëm për shërbimin policor.
Mark Dikson, kreu i Departamentit të Sigurisë Publike dhe Komunitetit në OSBE theksoi se ka nevojë për mbikëqyrje policore, veçanërisht mbikëqyrje civile.
“Ekziston një nevojë e madhe për të ndarë pushtetin ekzekutiv nga puna e policisë. Nëse kjo bëhet, do të bëhen hapa të fortë përpara”, nënvizoi Dikson.
Frosina Krushkarovska, hulumtuese në “Eurothink” prezantoi gjetjet e projektit “Përmirësimi i transparencës dhe llogaridhënies së policisë në Republikën e Maqedonisë së Veriut”, duke theksuar se trendi i përgjithshëm i besimit të qytetarëve në të gjitha institucionet është në rënie, edhe pse ka një trend të rritjes së besimit te qytetarët tek policia krahasuar me vitet e kaluara.