Kapitulli 3: E Drejta e Vendosjes dhe Liria për të ofruar Shërbime – Rasti Krahasimor midis Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut

“Rruga drejt integrimit në Bashkimin Evropian nuk është asnjëherë e drejtë dhe e lehtë. Por nëse vendet e Ballkanit Perëndimor, vazhdojnë të bëjnë progresin e nevojshëm, ato do të përfitojnë jo vetëm nga liria e shërbimeve dhe e drejta e vendosjes, por edhe nga të gjitha përfitimet e anëtarësimit në BE,”

Eurodeputeti John Doe.

Rruga për në Bashkimin Evropian (BE) për vendet e Ballkanit Perëndimor si Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut, siç është parashikuar në Kapitullin 3 të negociatave, ka qenë e mbushur me sfida dhe mundësi. Kjo përfshin e drejta e vendosjes dhe lirinë për të ofruar shërbime – dy elemente kyçe për lëvizjen e lirë të kapitalit dhe forcës punëtore.

Në aspektin ekonomik, Shqipëria ka bërë hapa të mëdhenj për të liberalizuar ekonominë e saj dhe për të lejuar investime të huaja. Shtetet e BE-së tani kanë të drejtën të vendosin biznese në Shqipëri pa ndonjë diskriminim. Kjo ka ndihmuar në rritjen e investimeve të huaja dhe në krijimin e vendeve të punës. Megjithatë, regresi ka ndodhur në fushën e sundimit të ligjit, ku reforma e nevojshme nuk është zbatuar plotësisht.

• Në aspektin e zbatimit të ligjeve, të dy vendet kanë sfida. Sipas Raportit të Progresit të BE-së, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut kanë zbatuar rreth 50% dhe 45% të ligjeve të harmonizuara, respektivisht.
• Në aspektin e monitorimit dhe raportimit, të dy vendet kanë marrë vlerësime pozitive për përpjekjet e tyre, por BE-ja ka theksuar se ato duhet të bëjnë më shumë për të adresuar çështjet e mbetura, siç janë sundimi i ligjit, korrupsioni, dhe respektimi i drejtave të njeriut.

Sipas raporteve më të fundit të progresit të publikuara nga Komisioni Evropian, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut kanë arritur përparime të ndjeshme në zbatimin e Kapitullit 3 – “E Drejta e Vendosjes dhe Liria për të ofruar Shërbime”.

Në Shqipëri, raporti i Komisionit Evropian theksoi se vendi ka arritur të harmonizojë një pjesë të konsiderueshme të ligjeve të saj me ato të Bashkimit Evropian. Megjithatë, zbatimi i këtyre ligjeve mbetet sfidë. Korrupsioni dhe paefikasiteti në sistemin e drejtësisë janë probleme të mëdha që pengojnë përparimin e mëtejshëm.

Në mënyrë të natyrshme, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut po luftojnë për të përmbushur kushtet e Bashkimit Evropian, përfshirë Kapitullin 3 – E Drejta e Vendosjes dhe Liria për të ofruar Shërbime. Të dy vendet janë duke u përballur me sfida të mëdha, por gjithashtu kanë treguar se janë të gatshëm të punojnë fort për të përmbushur këto kushte.

Sundimi i ligjit dhe reforma në sistemet e drejtësisë janë çështje kyçe për të dy vendet. Megjithëse korrupsioni, vonesat në sistemin gjyqësor dhe mungesa e transparencës janë çështje të mëdha, ka pasur edhe disa përparime. Shqipëria ka përmirësuar sundimin e ligjit dhe ka zbatuar reforma të rëndësishme, ndërsa Maqedonia e Veriut ka bërë hapa për të rritur respektimin e drejtave të njeriut dhe të pakicave etnike.

Siç shihet nga përparimet dhe regreset në këto fusha, rruga për në BE nuk është e lehtë.

Por, çfarë do të thotë kjo për të ardhmen? Paraprakisht, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut do të duhet të vazhdojnë të punojnë për të përmbushur kushtet e BE-së dhe për të bërë reforma të thella në sistemet e tyre ekonomike, sociale dhe ligjore. Kjo do të kërkojë vullnet politik dhe angazhim të qytetarëve.

Megjithatë, rruga drejt anëtarësimit në BE nuk është aspak e lehtë. Por, ajo që është e qartë është se Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut janë të gatshme të përballen me këtë sfidë. Ata duan të përfitojnë nga liria e shërbimeve dhe e drejta e vendosjes, dhe janë të gatshëm të punojnë për ta bërë këtë realitet.

Kjo është një kujtesë e fortë se, ndërsa përparimi ekonomik është i rëndësishëm, ai duhet të shoqërohet me përparime në fusha të tjera për të siguruar një integrim të suksesshëm. Së fundi, anëtarësimi në BE nuk është thjesht një ëndërr, por një objektiv i arritshëm që kërkon punë dhe përkushtim.