RMV, duhen më shumë burime dhe sistem menaxhimi për lëvizjet e parregullta të migrantëve ilegal (Infografik)
Republika e Maqedonisë së Veriut vazhdoi të jetë pjesë e rrugës që përdorin emigrantët për të arritur në vendet që janë pjesë e Bashkimit Evropian, thuhet në raportin e punës së Policisë për vitin 2023. Kontrollet e intensifikuara vitin e kaluar rezultuan në parandalimin e gati 14 mijë tentativave për tranzit të paligjshëm përmes vendit tonë dhe aktivitetet dhe nevoja për t’u përballur me të mbeten sfida dhe prioriteti kryesor në punën e policisë, pavarësisht se trendi është ulur me 49% krahasuar me vitin 2023, transmeton Portalb.mk.
Megjithatë, pavarësisht trendit të rënies së kalimeve ilegale (Grafiku 1), Bashkimi Evropian thekson se ekziston nevoja për të rritur kapacitetet institucionale dhe administrative për të gjitha aspektet e menaxhimit të migracionit. Kërkohet më shumë staf dhe burime shtesë materiale dhe teknike për të rritur kapacitetin në një nivel të kënaqshëm.
Gjithashtu, kërkohet që të bëhet regjistrimi sistematik i migrantëve dhe profilizimi i ndjeshëm ndaj mbrojtjes duhet të përmirësohet.
“Vendi duhet të krijojë një sistem të duhur për menaxhimin e lëvizjeve të parregullta dhe të ndalojë praktikën e kthimit të emigrantëve jashtë kuadrit ligjor. Duhet të finalizohet dhe të miratohet një plan emergjence për të menaxhuar flukset e mëdha migratore”, thuhet në raportin e KE-së.
Raporti i Policisë thekson se presioni në kufij rritet me përmirësimin e kushteve atmosferike, ku numri më i madh i tentativave është regjistruar në periudhën korrik-tetor 2023, kur vërehet një frekuencë e shtuar e migrantëve, ndërsa në dy muajt e fundit të vitit të kaluar numri zvogëlohet dhe mesatarisht rreth 600 përpjekje të bllokuara.
Gjendja e përpjekjeve për kalime të paligjshme të kufirit
Kufiri me Republikën e Greqisë është një pikë hyrjeje në vend me 12,477 tentativa të parandaluara, nga të cilat 98% u penguan për të hyrë (12,213 tentativa), kryesisht nga njerëz me origjinë nga Siria, Maroku dhe Afganistani, ndërsa 264 tentativa të mbetura ishin parandaluar gjatë një tentative për të dalë nga vendi. Kjo pjesë dominohet nga tentativat për dalje të njerëzve nga Nepali-159, si dhe nga Siria, Kuba dhe Kina. Krahasuar me një vit më parë, 2022, tentativat për kalime të paligjshme tregojnë një tendencë të reduktuar me gati 50%, sa është edhe gjatësia e numrit të reduktuar të tentativave në kufirin me Republikën e Greqisë.
Për sa i përket mënyrës së veprimit, gjatë këtij viti nuk janë vërejtur ndryshime të rëndësishme, emigrantët kryesisht hyjnë në vendin tonë ilegalisht në këmbë dhe pasi kalojnë vendosen në kampe të improvizuara pranë kufirit me Greqinë ose pranë autostradës A1 ose rrugëve rajonale për në Vallandovë dhe Strumicë, nga ku merren nga kontrabandistët
Sipas vendndodhjes, shumica e migrantëve janë zbuluar në rajonin Gjevgjeli-Dojran, afër stacionit të autobusëve dhe hekurudhave Gjevgjeli, fshatrat Përdejc, Negorcë, Smokvicë, Gavrovë, Kazan Dol, Nikolik, Furkë etj.
Tendencë rënëse po tregojnë edhe tentativat për kalime të paligjshme në kufirin verior. Si në vitet e kaluara, një veçori e këtij kufiri është se përdoret më së shumti për dalje në R. Serbisë, dhe më tej në Republikën e Hungarisë, Bosnjë-Hercegovinës ose Republikës së Kroacisë. Në këtë kufi u parandaluan gjithsej 1,405 tentativa, nga të cilat 183 ishin tentativa për hyrje, kryesisht nga persona pa shtetësi, nga Nepali apo Siria, dhe pjesa tjetër në dalje, të dominuara nga tentativat e personave nga Siria, Afganistani, Kongo dhe Maroku.
Emigrantët sipas vendit më së shpeshti zbulohen në afërsi të pikës kufitare “Tabanoc”, afër terminalit doganor të Tabanovcës, në autostradën “Miqësia”, në zonën e “Rruga Miratovc”, fshatrat Tabanovc, Reçicë, Llojan, Vaksincë, Kosturnik, Likovë, Sopot, etj. Një pjesë e madhe e migrantëve u zbuluan brenda zonës së mbuluar nga SPB Shkup (stacionet hekurudhore Draçevë, Ilinden, Maxhari, Gorno Lisice), afër rafinerisë Okta-Miladinovc, rrugës rajonale nga fshati Rzhaniçin në Shën Nikollë nga ku udhëtojnë në drejtim të Kumanovës dhe më pas në vendkalimin kufitar me R. Serbisë.
Sa i përket pjesës tjetër të kufijve, tregohet një tendencë e reduktuar e përpjekjeve të penguara në krahasim me vitin 2022 dhe karakteristikë e tyre është se nuk janë pjesë e rrugës që përdorin emigrantët, por kryesisht pengohen përpjekjet e njerëzve që jetojnë në fshatrat kufitare.
Kalimet e paligjshme sipas vendit të origjinës
Sipas vendit të origjinës, tentativat më të shumta bëhen nga personat me origjinë nga: Siria 5500 tentativa, numri i të cilave është ulur me 50%, pastaj tentativat nga personat nga Maroku 2865; Afganistani 1022 dhe nga Pakistani — 740. Këtë vit është rritur numri i përpjekjeve nga Palestina-397 (277), Sierra Leone-287 (20), Nepali-237 (76) dhe Algjeria-237 (106) u rrit.
Karakteristike është paraqitja e një numri në rritje të njerëzve nga Nepali, të cilët ilegalisht hyjnë në Republikën e Maqedonisë së Veriut nga Republika e Serbisë në zonën e Kumanovës, prej nga shkojnë zakonisht me taksi apo transport ndërurban për në Gjevgjeli, prej nga në mënyrë të paligjshme tentojnë të gjejnë një dalje në R. Greqi, me synimin për të shkuar prej andej në një nga vendet e Evropës Perëndimore.
Sa i përket kësaj çështjeje, Bashkimi Evropian, përveç kërkesave të sipërpërmendura, vendin e kritikon edhe për mosmiratimin e një Strategjie të re për integrimin e refugjatëve.
“Strategjia e re për integrimin e refugjatëve dhe të huajve është në pritje të miratimit që nga shtatori 2021. Një plan emergjence për të menaxhuar flukset e mëdha migratore duhet të finalizohet dhe të miratohet. Ndërsa regjistrimi i migrantëve rifilloi në vitin 2021, mungesa e profilizimit adekuat të ndjeshëm ndaj mbrojtjes duhet të trajtohet si prioritet. Kërkohet regjistrim më i mirë, më sistematik dhe profilizimi i ndjeshëm ndaj mbrojtjes. Fragmentimi i detyrave ndërmjet institucioneve të shumta që merren me migracionin e bën menaxhimin e migracionit më pak efektiv. Zbatimi i vlerësimit të thelluar (masterplani) për Maqedoninë e Veriut të zhvilluar nga Frontex vitin e kaluar është ende në pritje”, thuhet në raportin e KE-së.
Si fenomen të ri në Ballkanin Perëndimor është keqpërdorimi i regjimit pa viza të Maqedonisë së Veriut nga individë që vijnë nga Turqia, Tunizia, India, Burundi dhe Kina.
“Emigrantët e parregullt në tranzit mbeten objektiva e grupeve të organizuara kriminale të angazhuara në kontrabandën e njerëzve, të cilët shpesh zhvatin para dhe abuzojnë me emigrantët në mënyra të ndryshme. Mungesa e mbikëqyrjes ligjore mbi lirinë e lëvizjes së migrantëve në qendrën transitore të Vinojug është gjithashtu një çështje kryesore”, thuhet në raportin e KE-së.
Kujtojmë se Agjencia Evropiane e Ruajtjes së Kufijve, FRONTEX në raportin e tij vjetor të 2023 lidhur me zhvillimet e migracionit të parregullt në Evropë dhe pritshmëritë për vitin 2024, tregoi rruga se Ballkanit Perëndimor, ku përfshihete dhe Shqipëria ka shënuar rënie prej rreth 31%, me rreth 99.000 raste të evidentuara të migrimit të parregullt, krahasuar me vitin 2022.