Lulëzimi dhe riprodhimi i algave mund të shkaktojë katastrofë të re ekologjike në liqenin e Dojranit

Gjendja e liqenit më të vogël tektonik në Maqedoninë e Veriut, Liqenit të Dojranit, nuk është e mirë, mendon Petra Pop Ristova, e cila është doktoreshë e shkencave në ekologjinë ujore. Ajo tha për Zërin e Amerikës se procesi i eutrofikimit, ose shtimi i lëndëve ushqyese në liqen, është shkaku i lulëzimit të algave, që çon në uljen e oksigjenit në ujë, për këtë arsye ka një murtajë të peshqve, por edhe të të gjithë organizmave të gjallë që jetojnë në liqen, transmeton Portalb.mk.

“Nuk është një proces që ndodh vetëm në Maqedoni, pra në liqenin e Dojranit, por është i përhapur dhe arsyeja kryesore pse ujërat tona janë të ndotura është për shkak të bujqësisë intensive, si dhe sasive të mëdha të ujërave të zeza komunale të patrajtuara ose pak të pastruara që derdhet në ekosistemet tona ujore në Evropë dhe në vendin tonë”, thotë Petra Pop Ristova, doktore e shkencave në ekologjinë ujore.

Pop Ristova thotë se ndotja mund të parandalohet nëse ndalohet futja e nitrateve dhe fosfateve në ujërat e liqenit.

“Ne zbuluam burimin kryesor të lëndëve ushqyese në liqen. Para së gjithash ishte impianti i trajtimit, i cili është një nga impiantet e para komunale të trajtimit të ujërave të zeza në vend, por tashmë është i vjetëruar, nuk funksionon siç duhet dhe me sa duket nuk e ka pastruar ujin në masën e nevojshme për ta mbrojtur atë, për të mos ndotur më tej liqenin e Dojranit. Më duhet të them gjithashtu sepse pati shumë deklarata në media se kishte problem mbyllja e kanalit që në fakt shërbente për furnizimin me ujë në rast nevoje të liqenit të Dojranit sepse ndodhi një fatkeqësi e madhe mjedisore, më duhet të them se jo vetëm hulumtimet tona por edhe hulumtimet e profesorëve të tjerë nga fakultetet në Maqedoni tregojnë se në fakt vetë kanali sjell sasi të mëdha të substancave të tilla organike. Nuk po them që kanali nuk duhet, por duhet vetëm në momentet kur duhet të ketë furnizim me ujë”, shtoi ajo.

Kryetari i komunës së Dojranit, Ango Angov, tha se para disa muajsh në bashkëpunim me organizatën civile Milieukontakt Maqedoni kanë filluar ndërtimin e një impianti të ri për pastrim, i cili do të zgjidhë problemin dekadash të liqenit.

“Për momentin jemi në ndalesë. Vetë hidrosistemi nuk funksionon dhe nuk ka furnizim me ujë që ruan nivelin e liqenit dhe shihet qartë se sasia e ujit është ulur. Tani na mbetet të luftojmë, sepse është në kompetencë të Ministrisë së Mjedisit, për të rehabilituar sa më shpejt këtë hidrosistem dhe për ta vënë në funksion. Nuk po flasim për të gjithë vitin që të funksionojë edhe kur nuk nevojitet, sidomos në periudhën e dimrit kur kemi furnizim natyral me ujë, por flasim për periudhat e verës kur ka humbje më të mëdha të ujit”, tha kryetari i komunës së Dojranit, Ango Angov.

Por pavarësisht uljes së nivelit të ujit të liqenit dhe ngjyrës së gjelbër nga algat, Dojrani është destinacion për turistë të shumtë. Disa janë të kënaqur e të tjerë ankohen për higjienën.

“Ka shumë turistë. Tani jam i habitur, ka shumë turistë. Mendova se nuk kishte edhe aq turistë, por jam i befasuar”, thotë Leon Paunovski, turist nga Kumanova.

“Është shumë i ndotur. Deri në këtë masë nuk ka ardhur ndonjëherë. (Në) qytet ka mbeturina gjithandej… tuba, kosha plehrash gjithandej”, tha Gjorgi Stojanov, banor i Dojranit.

“Aktualisht është pak i ndotur, nuk është aq i pastër sa sezonet e kaluara. Është në dorë të komunës. Duhet të hapet kanali për të pastruar liqenin”, thotë Dragan Koçarev, banor i Dojranit.

Liqeni i Dojranit është një pjesë e rëndësishme e trashëgimisë natyrore kombëtare dhe globale, i njohur si monument i natyrës. Liqeni është kyç për ruajtjen e biodiversitetit, i identifikuar përmes kritereve globale bazuar në nevojën për të mbrojtur ndjeshmërinë dhe pazëvendësueshmërinë e tij. Aktualisht është e paqartë nëse kjo trashëgimi do të ruhet.