Dezinformatat rrezojnë themelet e demokracisë, verifikimi i fakteve është kyç
Është e domosdoshme që të bëhemi më të vetëdijshëm për dezinformatat në botën tonë fizike dhe digjitale. Keqinformimi shkatërron besimin tek institucionet, prandaj duhet një luftë e përhershme ndaj aktorëve të ndryshëm që e përhapin dhe këtu rolin më të rëndësishëm e kanë verifikuesit e fakteve, transmeton Portalb.mk.
Këto ishin konkluzionet nga hapja e konferencës së sotme me titull “Mbrojtja e demokracisë në Ballkan: Mbrojtja e integritetit të informacionit në epokën digjitale”, me të cilën Rrjeti kundër dezinformimit në Ballkan shënon Ditën ndërkombëtare të verifikimit të fakteve. Në konferencë, fjalime mbajtën Vladimir Ançev, sekretari i shtetit në Ministrinë e Mbrojtjes, David Geer, ambasadori i BE-së, Dirk Jan Kopp, ambasadori i Mbretërisë së Holandës, si dhe drejtori ekzekutiv i Fondacionit “Metamorfozis”, Bardhyl Jashari.
Në fjalën e tij, Ançev tha se është e nevojshme të ndërgjegjësohemi më shumë për dezinformatat në botën tonë digjitale dhe fizike.
“Tani jemi në një fazë ku kufiri midis gënjeshtrës dhe së vërtetës është shpesh i paqartë. Keqinformimi ka fuqinë të nxisë mosbesimin dhe të minojë strukturën e institucioneve tona demokratike. Pasojat janë të gjera dhe të thella, ndikojnë në opinionin publik, nxisin mosbesimin tek institucionet. Nëse nuk përgënjeshtrohet, ato mund të nxisin teoritë e konspiracionit dhe të minojnë themelet e demokracisë sonë”, tha ai.
Ambasadori i BE-së, David Geer, nga ana tjetër, theksoi se verifikuesit e fakteve duhet të punojnë në mënyrë të pavarur dhe të mos kenë presione politike. Ai iu referua faktit se zgjedhjet po afrojnë dhe me këtë tashmë shihen ndikimet e dëmshme që ushtrohen tek verifikuesi e fakteve, veçanërisht në botën online.
“Partnerët tanë nga komuniteti ndërkombëtar ndajnë mbështetjen e tyre. Fatkeqësisht, kjo nuk ndodhi vetëm në RMV, por mund të pritet edhe në shumë vende të Evropës, sepse ky është një vit zgjedhjesh në disa vende. Prandaj është përgjegjësia jonë dhe detyra e institucioneve shtetërore që të flasin qartë kur kërcënohen verifikuesit e fakteve. Nëse nuk punojmë për këtë, atëherë nuk do ta mbrojmë demokracinë”, tha ambasadori evropian.
Ambasadori i Mbretërisë së Holandës, Dirk Jan Kopp, shprehu kënaqësinë e tij që mund të mbështesë këtë iniciativë dhe ngjarje, e cila mblodhi së bashku aktivistë dhe gazetarë që kanë një qëllim të përbashkët – burime të vërteta informacioni.
“Në një shoqëri demokratike ka nevojë për një debat të hapur publik. Mbretëria e Holandës, veçanërisht me strategjinë tonë, është duke punuar në këtë temë. Njerëzit duhet të ndjehen të lirë të shprehin mendimin e tyre, pavarësisht nëse është i paragjykuar apo jo, dhe qeveritë nuk duhet të ndërhyjnë në këtë liri. Por ka një ndryshim midis opinionit dhe fakteve, këtu roli i verifikuesve të fakteve është shumë i rëndësishëm. Kjo punë nuk është e lehtë, gjithmonë do të ketë dikush që me vetëdije do të përhapë dezinformata për të minuar punën e verifikuesve të fakteve”, tha ambasadori holandez.
Drejtori i Metamorfozës, Bardhyl Jashari, tha se kjo ngjarje është një kthesë e rëndësishme duke pasur parasysh se është Dita Ndërkombëtare e Verifikimit të Fakteve.
“Kjo ngjarje konfirmon angazhimin tonë për të mbrojtur të vërtetën dhe integritetin, nënvizon rolin e domosdoshëm të verifikuesve të fakteve. Ne besojmë fort në angazhimet e përbashkëta, në procese transparente dhe në rrjetin e ndarjes, sepse është baza e punës sonë në Metamorfosis, e cila këtë vit feston 20 vjetorin e saj. Ky rrjet në Ballkan është si një progres normal në rajon nga të gjitha konferencat që janë mbajtur. Ne duam që ky rrjet të krijojë partneritete të reja, sepse vetëm duke punuar së bashku mund të kemi një ndikim të rëndësishëm”, tha Jashari.
Ai foli për dezinformimin dhe se si shkatërron besimin tek institucionet.
“Lufta kërkon një qasje të përshtatshme. Ne po luftojmë kundër aktorëve të ndryshëm që përhapin dezinformata në rajon. Procesi i verifikimit të fakteve ka të bëjë me mbrojtjen e vetë themelit të demokracisë. Këtë vit ka zgjedhje në SHBA, BE dhe në vendin tonë, ndaj rritet rreziku i përdorimit të teknologjisë për të prishur demokracinë. Kjo është ajo ku verifikimi i fakteve është thelbësor. Metamorphosis ndan të gjitha angazhimet në mbrojtjen e integritetit dhe luftimin e dezinformatave. Pa mbështetjen tuaj kjo ngjarje nuk do të ishte e mundur, falënderoj të gjithë anëtarët nga të gjitha vendet që janë sot në Shkup”, shtoi Jashari.
Shkurtimisht foli edhe Robert Huqi, nga Task Forca për Ballkanin Perëndimor, Shërbimi Evropian i Veprimit të Jashtëm, i cili kujtoi se në vitet e kaluara organizata ka mbështetur trajtimin e dezinformatave në bashkëpunim me “Metamorfozis”.
“BE është proaktive dhe synon të vendosë parime universale për përdorimin e inteligjencës artificiale. Ne duhet të mbrojmë integritetin e hapësirës digjitale, sepse keqinformimi është i përhapur dhe i dëmshëm, ndaj duhet të sigurohemi që të qëndrojmë përpara tij. Ne duhet t’i mbështesim organizatat, në mënyrë që qytetarët tanë të jenë më të informuar”, tha Huqi.
Temat kryesore në konferencë janë:
– “Sfidat për t’iu kundërvënë manipulimit dhe ndërhyrjes me informacion të huaj (FIMI) në Ballkan”
– “Demokracia në rrezik: Zgjedhjet në epokën e dezinformatave”
Në konferencë marrin pjesë gazetarë dhe ekspertë të shquar nga rajoni dhe Evropa Qendrore, duke përfshirë Sllovakinë, Serbinë, Greqinë, Bosnje dhe Hercegovinën, Bullgarinë, Shqipërinë dhe Kosovën, që merren me verifikimin e fakteve dhe kundërvënien ndaj dezinformatave, si dhe përfaqësues vendas të institucioneve qeveritare dhe organizatave joqeveritare dhe ambasadave.