Periudha e verës dhe temperaturat e larta rrisin rrezikun e infeksioneve të zorrëve, gjegjësisht infeksione që transmetohen nëpërmjet ushqimit. Për këtë arsye Departamenti i epidemiologjisë në Institutin e Shëndetit Publik rekomandon që popullata t’i kushtojë vëmendje të veçantë se ku dhe çfarë lloj ushqimi konsumon. Sëmundjet e shkaktuara nga ushqimi (food borne diseases), karakterizohen nga natyra e tyre sezonale – numri më i madh i helmimeve nga ushqimi ndodh gjatë muajve të verës, megjithëse ato mund të ndodhin në çdo kohë të vitit, transmeton Portalb.mk.
“Më shpesh ato shfaqen si sëmundje grupore, përkatësisht në formë epidemie në familje, kolektive, restorante, pastiçeri. Arsyet e shfaqjes së këtyre sëmundjeve, të cilat shpesh shfaqen në formë epidemike, janë dështimet në teknologjinë e përgatitjes, shpërndarjes dhe ruajtjes së ushqimit”, thonë nga ISHP.
Mishi dhe qumështi janë kryesisht të kontaminuar
Të gjitha produktet ushqyese me origjinë shtazore konsiderohen tashmë të kontaminuara, paralajmëron Instituti.
“Përveç kontaminimit parësor të produkteve shtazore, kontaminimi dytësore shpesh ndodh në procesin e përpunimit të tyre, pra në trajtimin e tyre. Mbajtja e ushqimit tashmë të përgatitur në temperaturë dhome, sidomos në muajt e nxehtë të verës, mundëson shumëzimin e shpejtë të agjentëve infektivë dhe sekretimin e toksinave të tyre dhe është shkaktari më i shpeshtë i shfaqjes së sëmundjeve që vijnë nga ushqimi”, thonë nga IShP.
Një nga rekomandimet është të mos konsumohen të papërpunuara, ushqime të papërpunuar termikisht me origjinë shtazore (mish dhe produkte mishi, qumësht dhe produkte qumështi, vezë).
“Produktet e freskëta ushqimore duhen mbajtur në frigorifer për të parandaluar përhapjen e baktereve dhe sekretimin e toksinave. Është e nevojshme të pastroni frigoriferët shpesh (çdo 15 ditë) në periudhën e verës, duke shtuar limon dhe uthull në ujin e pastrimit. Të shmanget përgatitja dhe konsumimi i ushqimeve nga ushqimet shtazore të freskëta, të papërpunuara termikisht (kremra, akullore, krem djathi)”, thuhet në rekomandimet.
Mos hani ushqime të blera nga tezgat e kuzhinës në rrugë
Përpunimi termik i ushqimit duhet të jetë mjaft i gjatë dhe në një temperaturë mjaft të lartë për të shkatërruar bakteret dhe toksinat e tyre.
“Ushqimi duhet të përdoret menjëherë pas përgatitjes. Nëse nuk përdoret menjëherë, ruhet në temperaturë deri në 4 gradë (në frigorifer) ose mbi 70 gradë deri në përdorim. Perimet, frutat dhe sallatat e freskëta duhet të lahen tërësisht nën rrjedhë të fortë uji – përpara se të hahen, priten ose gatuhen, madje edhe kur të qërohen. T’iu shmangeni ushqimit nga kuzhinat tezgës në rrugë, fast food”, këshillon IShP.
Mjekët e Institutit thonë se grupet që janë në rrezik të lartë (të moshuarit, gratë shtatzëna dhe pacientët me imunitet të dobësuar) duhet të kenë kujdes në zgjedhjen e ushqimit, pra ndryshimin e shprehive të të ngrënit – të shmangin ushqimet që nuk janë të përpunuara termikisht.
“Shmangni kontaktin me kafshët dhe lani duart tërësisht pas kontaktit me to, nëse është e mundur. Ruajtja e sigurt e ushqimit dhe mbrojtja e tij nga insektet dhe brejtësit. Mos përdorni ujë të ndotur për sport, peshkim dhe banje. Personat që përgatisin sasi të mëdha ushqimi (restorante, kafene, kuzhina, etj.) duhet të kenë edukim shëndetësor dhe të respektojnë parimet bazë të minimumit higjienik gjatë trajtimit të ushqimit (përgatitja, ruajtja dhe shpërndarja). Ata gjithashtu duhet t’i nënshtrohen trajnimeve të veçanta për mënyrën dhe procedurat në teknologjinë e përgatitjes së ushqimit dhe të bëjnë kontrolle të rregullta sanitare dhe shëndetësore”, thekson IShP.
Për sigurinë e produkteve me origjinë shtazore, shtuan ata, nevojitet kontroll veterinar i përforcuar dhe i përshkruar i kafshëve, kontrolli i thertoreve gjatë therjes dhe përpunimit të mishit, si dhe kontrolli i mishit dhe përpunimit të tij në industri dhe në treg.