Edutainment: Të mësuarit me qejf (II)

Edutaintment si një risi e kohyës ka edhe funksionin e vet social-sociologjik, mund të ndryshojë zakone dhe rrjedha shoqërore. TV producenti meksikan Miguel Sabido në vitet 1970 ka shfrytëzuar telenovelat për qëllime të inxhinieringut social, për promovimin e planifikimit të familjes apo për kontrollin e natalitetit. “Sabido metoda” më pas është përdorur në Indi, Peru, Keni dhe Kinë. (Rosin, 2006:40-45) Radio soap-opera “The Archers” me dekada sistematikisht është shfrytëzuar për edukim të audiencës për çështje agrikulturore. “Ted Radio Hour” është një radio program dhe podcast që ekzaminon tema duke shfrytëzuar ekstrakte nga fjalimet TED. Si instrumente të edutainment-it mund të shërbejnë edhe kanalet televizive si Animal Planet, Discovery, Home & Garden Television, Travel Channel, National Geographic Channel, Food Network, Discovery Health Network etj.

Mësimdhënësit mund të përdorin edhe gamifikimin për të krijuar një atmosferë më argëtuese për studentët. Gamifikimi ndikon në zhvillimin e ndjenjës për punë ekipore si edhe në zhvillimin e strategjive efektive për arritjen e objektivave të caktuara. (Kuleto, 2023) Edutainment mund të marrë formën edhe të shouve televizive, dokumentareve, kampanjave sociale mediatike, muzikës dhe lojërave. (WorldBank) Këto taktika dhe metoda të të mësuarit çojnë në përvoja më të mira arsimore dhe në mbajtjen e studentëve aktivë në klasë edhe si dëgjues edhe si pjesëmarrës. “Ambient Insight” shënon se shitjet nga produktet e të mësuarit të bazuar në lojëra në vitin 2021 kanë arritur shifrat 7.3 miliardë $ krahasuar me 2.6 $ të vitit 2016. Tregu i këtij lloji të edukimit pritet që në vitin 2026 të rritet në 9.82 miliardë $, me një rritje vjetore prej 15.9 % (businesswire.com) dhe 11.12 miliardë $ në vitin 2027

Shembuj të mësimit argëtues janë platformat si më poshtë vijon: (1) BreakoutEDU.com e ndërtuar rreth aktiviteve të ngjeshura të nxënies dhe e dizjanuar që t’i mbajë gjallë katër “K”-të (ang. C), kriticizmi (mendimi kritik), kolaborimi, kreativiteti dhe komunikimi. E njëjta përfshin mbi 700 tema akademike, si “Alienët kërkojnë energji alternative”, “Rrugëtimi nëpër yje” dhe “Mbajtja gjallë e kontinenteve”. (2) “Boulevard” kombinon klasat artit me vizitat virtuale të disa prej muzeumeve botërore më të mira të artit, ku studentët vizitojnë gjashtë muzeume, ndërveprojnë me vepra të famshme artistike dhe mësojnë rreth artit. (3) “Crash Course” është një nga kanalet më të shikuara në YouTube (më tepër se 8.5 milionë parapagues dhe rreth një miliardë shikime) që ofron leksione angazhuese nga çdo fushë e përfytyrueshme si fizika, filozofia, ekonomia, qeverisja dhe politika, astronomia, anatomia, historia e botës, biologjia, letërsia, ekologjia, kimia, psikologjia, historia, mitologjia, shkencat kompjuterike etj. (4) “Lego” blloqet ndërtuese ikonike që datojnë nga 1949-a sot përdoren nëpër klasa që t’iu ndihmojnë fëmijëve për të krijuar robotë të lëvizshëm me mindstorm paketin e tyre për edukatorët, paket ky që i mëson fëmijët për kodimin, robotikën dhe zgjidhjen e problemeve nga jeta reale. (5) “The Khan Academy Kids” është një lojë zbavitëse dhe edukative që i inkurajon fëmijët e moshës 2-8 të mësojnë leximin, gjuhët, shkrimin, matematikën dhe shkathtësitë socio emocionale. (6) “Clean the Ocean” ngjall vetëdijen ambientaliste-ekologjike tek të rinjtë lidhur me ruajtjen e oqeaneve dhe të gjallesave të ujërave oqeanike. Në këtë lojë pjesëmarrësit, me forca të përbashkëta duhet ta pastrojnë oqeanin  dhe të përkujdesen për botën animale ujore. Në këtë kontekst, dizajnet realiste dhe ngjyrat atraktive i bëjnë lojësit që të kuptojnë rëndësinë e misionit të tyre dhe të ndikimit pozitiv të ndërhyrjes që ata mund të bëjnë. (neoexperiences.com)

Mbrojtësit apo apologjetët e  edutainmentit thonë se nxënësit mund të mësojnë gjithandej ngase teknologjia është e bartshme, argëtimi iu ndihmon nxënësve të angazhohen plotësisht në material, online portalet iu japin studentëve akces në informata të pafundme. Sipas tyre, përmes teknikave edutainment nxënësit mund të mësojnë shkathtësi teknologjike, përfshirë edhe STEM, aftësi si kodimi, të mësuarit aplikativ. Edutainment, që i emocionon nxënësit dhe inspiron imagjinatën, paraqet një nga rrymat futuriste në sferën e arsimit që vazhdimisht ndjekin trendet e përfshirjes se metodave, teknologjive dhe materialeve të reja në procesin arsimor.

Nga ana tjetër, kritikët e edukimit me argëtim pohojnë se:

  • Shfrytëzimi i veglave mund t’i shpërqendrojë nxënësit/studentët nga nxënia.
  • Jo të gjithë nxënësit/studentët kanë qasje të barabartë në teknologjitë brenda dhe jashtë klasës.
  • Mbështetja më e madhe në teknologji dhe gamifikimi mund të prishin raportet ndërnjerëzore të studentëve.
  • Arsimi nuk është “argëtim”.
  • Teknologjia nxonëse i fascinon nxënësit/studentët, në të njëjtën kohë i dërrmon shprehitë e të nxënit serioz. (Olson et al 2001).
  • Edutainmet është në shërbim të shou binzesit.

Si përfundim, mund të themi se edutainment është një metodë revolucionare, frymëzuese dhe produktive e mësimdhënies dhe mësimxënies, të cilën gjenerata e re e çmon shumë. Kjo metodë niset nga teza  se nxënësit/studentët kanë periudhën e tyre të kujdesit dhe përqendrimit dhe të kalimit në fazën kur s’janë në gjendje të akceptojnë gjë, andaj përfshirja e elementeve zbavitëse në mësimdhënie gjeneron më tëpër fokus, përqendrim te pala e dytë apo akceptuese. Edutainment i thyen barrierat e metodave tradicionale të ligjërimit dhe u jep mendjeve kërshëriplota dhe përfytyruese një detyrë që duhet ta zgjidhin. Përkundër kanalizimit të energjive të tyre jashtë klasës, edutainmet synon angazhimin e tyre me mish e me shpirt, aty dhe tash. (Shah, 2022) Mësimi pasiv është histori, metoda të reja janë janë të detyrueshme në arsim. Edutainment është një modus i jashtëzakonshëm për të rritur produktivitetin në procesin edukativ.

Shkrimi është shkruar enkas për Portalb.mk. Të drejtat e publikimit i kanë vetëm Portalb.mk dhe autori, sipas marrëveshjes mes tyre. 

Ali PajazitiKolumnat e Portalbit