Vendkalimi kufitar në Bllacë kurrë s’ka qenë me frekuentim kaq të ulët të udhëtarëve, sidomos në dalje. Kjo ndodh ngaqë jo të gjithë qytetarët kanë ndërruar dokumentet e udhëtimit me emrin e ri të shtetit. Por, Republika Kosovës shtetasit tanë i pranon me letërnjoftime dhe patentë shoferi me emrin e vjetër të shtetit, përkatësisht pa “Veriun”. Ndërsa tentimi i një qytetari për të udhëtuar me pasaportë ishte i pasuksesshëm, raporton Alsat.
“Është problemi që nuk kam mundur ta vazhdoj pasaportën! A mundem këtu përpara të kthehem? A e ke akoma me emrin e vjetër? Po!”, tha një qytetar.
“Mentaliteti ynë i ka fajet, gabim ka bërë shteti që e ka shtyrë afatin, është dashur të gjobisë që të ju vijnë mendtë njëherë e mirë. Të gjithë presin ditën e fundit!”, u shpreh një tjetër qytetar.
Revolta më e madhe vërehet në terminalin doganor të kësaj pike kufitare. Shoferët po hasin në telashe ngaqë me dokumentet me emrin e vjetër të shtetit nuk mund të tranzitojnë në vendet tjera. Ata thonë se në shtetet e Evropës nga sot nuk mund të udhëtojnë pa dokumentet e reja të udhëtimit dhe kjo zvarritje do të shkaktoj mungesë të mallit që vjen nga jashtë shtetit për tregun e brendshëm.
Nga Shoqatat e Transportuesve thonë se problemet vetëm janë ndjerë në vendkalimet kufitare me Greqinë, Bullgarinë dhe Turqinë, shtete prej të cilave importohen një pjesë e konsiderueshme e lëndëve të para por edhe të prodhimeve të gatshme për treg. Nga Asociacioni “Makam-Trans” thonë se ekonomia e vendit rrezikon të mbetet pa mallrat e importuara nëse nuk janë të ndërruara të gjitha dokumentet e udhëtimit, patentat e shoferëve, lejet e qarkullimit të automjeteve dhe ngjitësit e targave me emrin e ri.
Alsat raportoi që shërbimet kufitare shqiptare i lejojnë qytetarët maqedonas të kalojnë pa problem, pavarësisht nëse e kalojnë kufirin me letërnjoftime apo pasaporta me emrin e vjetër kushtetues të shkruar në to apo me dokumente të reja me “Republikën e Maqedonisë së Veriut”.
Ata me të cilët biseduam thonë se është mirë që autoritetet në Tiranë nuk krijojnë probleme, pasi një numër i madh i qytetarëve, sidomos nga zonat kufitare si Struga dhe Ohri, bëjnë çdo ditë vizita ditore në Shqipëri.
Ndryshe, neni 10 i Marrëveshjes së Prespës rregullon pjesën për përdorim ndërkombëtar të dokumenteve dhe për përdorim të brendshëm të tyre, por, që mund të përdoren edhe jashtë vendit siç janë: letërnjoftimi, pasaporta dhe patentë shoferi. Marrëveshja thekson dokumentet duhet të rinovohen në përputhje me emrin e ri dhe kushtet e specifikuara në nenin 1, paragrafi 3 i Marrëveshjes, jo më vonë se pesë vjet pas hyrjes në fuqi. Duke pasur parasysh se Marrëveshja ka hyrë në fuqi në shkurt 2019, dokumentet duhet të ndryshojnë në shkurt të vitit 2024.
Për më tepër, zyrtarë të qeverisë në vitin 2018 deklaronin se qytetarët nuk do të kenë asnjë shpenzim shtesë dhe se dokumentet e udhëtimit do të ndryshohen pas skadimit të afatit të tyre.
[…] Nuk dihet nëse Ministria e Jashtme është përpjekur apo nëse ka mundur të gjejë zgjidhje që këto qytetarë të kthehen pa fleta udhëtimi, duke tejkaluar kështu një barrë më tepër për qytetarët, siç pati marrëveshje me vendet nga Ballkani për përdorimin e letërnjoftimeve. […]