Zëvendëskryeministri për Çështje Evropiane, Bojan Mariçiq, thotë se për momentin më e rëndësishmja është kalimi i amendamenteve kushtetuese në Kuvend në mënyrë që vendi të vazhdojë negociatat për anëtarësim në BE, ndërsa gjatë negociatave do t’i zgjidhin edhe problemet me gjyqësorin dhe lufëna kundër korrupsionit, për çka Komisioni Evropian në raportin e djeshëm theksoi se nuk ka progres, transmeton Portalb.mk.
“Ne i kemi filluar negociatat, çështja është nëse do t’i vazhdojmë dhe kjo varet nga ndryshimet kushtetuese. Ne i kemi vendosur mangësitë në listën e detyrave tona gjatë negociatave dhe nëse do të shkojmë në fazën tjetër varet vetëm nga ndryshimet kushtetuese. Gjatë negociatave duhet të punojmë në këto tema. Ne asnjëherë nuk jemi shmangur nga këto tema, prandaj i kemi bërë thirrje BE-së që të japë informacion për Këshillin Gjyqësor. Unë kam qenë shumë herë në Bruksel me një kërkesë për krijimin e një mekanizmi vetingu (në drejtësi), por fatkeqësisht nuk morëm mbështetje nga BE-ja për këtë. Nuk ka asnjë problem në këtë raport që nuk mund ta zgjidhim gjatë negociatave me BE-në, por për ta bërë këtë është e rëndësishme që të plotësohet detyrimi me ndryshimet kushtetuese”, tha Mariçiq, duke iu përgjigjur pyetjeve të gazetarëve në konferencë për media me Ambasadorin evropian David Gir në Qeveri.
Ambasadori David Geer, së bashku me Mariçiqin prezantuan Raportin e vendit për vitin 2023. Në periudhën e ardhshme, pakoja do të prezantohet edhe në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut, si dhe para organizatave të shoqërisë civile.
Komisioni Evropian dje e publikoi Raportin e progresit për vendet e Ballakanit Perëndimor. Situta me luftën kundër korrupsionit në Maqedoninë e Veriut është vlerësuar pa asnjë përparim. Korrupsioni vazhdon të mbetet i përhapur në shumë fusha. Lidhur me ndryshimet e Kodit Penal thuhet se pengojnë aftësinë e autoriteteve për të hetuar dhe ndjekur penalisht vepra të tilla. “Kjo është një çështje shqetësuese serioze”, thuhet tekstualisht në raport.
Nuk u bë asnjë përparim në kuftën kundër korrupsionit
Korrupsioni mbetet i përhapur në shumë fusha dhe është një çështje shqetësuese. Vonesat dhe anulimet në gjykimet e çështjeve të korrupsionit të nivelit të lartë u rritën, duke rezultuar në skadimin e afatit të parashkrimit në disa raste. Kodi Penal u ndryshua me procedurë të përshpejtuar parlamentare. Dënimet maksimale ligjore për vepra penale specifike të lidhura me korrupsionin u reduktuan, duke pasur implikime në zbatimin e vjetrimit dhe duke ndikuar, ndalur apo edhe përfundimin e një numri të madh të rasteve të korrupsionit të nivelit të lartë, përfshirë nga ish-Prokuroria Publike Speciale ( PSP). Ndryshimet gjithashtu pengojnë aftësinë e autoriteteve për të hetuar dhe ndjekur penalisht vepra të tilla. Kjo është një çështje shqetësuese serioze.
Nuk ka pasur përparim në gjyqësor
Nuk ka pasur përparim në gjyqësor gjatë periudhës raportuese. Këshilli Gjyqësor duhet të përpiqet të mbrojë integritetin dhe pavarësinë e gjyqtarëve dhe institucioneve dhe duhet t’i rezistojë çdo ndikimi të jashtëm. Shkarkimi i diskutueshëm i Kryetarit të Këshillit Gjyqësor ngriti shqetësime për ndikim të padrejtë politik.
“Progresi në zbatimin e strategjive të burimeve njerëzore për gjyqësorin dhe shërbimet e prokurorisë ishte i kufizuar. Mungesa e masave për të adresuar ndikimin e pensioneve të planifikuara ndikoi në efikasitet. Shumica e gradimeve për gjykatat më të larta u përballën me vonesa të mëtejshme. Vazhdoi puna për përmirësimin e sistemit të automatizuar informativ të menaxhimit të çështjeve gjyqësore për shpërndarjen e lëndëve nëpër gjykata. Një sistem i ngjashëm është futur edhe në Prokurorinë Publike”, thuhet në raport.
Kujtojmë se më 18 gusht 2023 në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut debati për fillimin e ndryshimeve kushtetuese mbaroi brenda pak orësh. Votimi nuk dihet ende kur do të bëhet.
Në mënyrë që të bëhen ndryshimet kushtetuese duhet dy e treta e votave, konkretisht 80 vota nga gjithsej 120 deputetë në Kuvend.
Partia më e madhe opozitare VMRO-DPMNE është deklaruar se nuk do t’i mbështesë këto ndryshime, ndërsa edhe nga opozita shqiptare kanë kushtëzuar që nuk do t’i votojnë ndryshimet nëse nuk ndryshohet definimi i 20% për gjuhën shqipe në Kushtetutë.
Ndryshimet kushtetuese nënkuptojnë shtimin e bullgarëve dhe kombeve tjera në Kushtetutë.
Kjo vjen si rezultat i asaj që Maqedonia e Veriut pas 17 vitesh me 19 korrik të vitit 2022 filloi bisedimet qasëse me BE-në me mbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare.
Megjithatë, negociatat nuk do të fillojnë derisa të bëhen ndryshimet kushtetuese. Nëse nuk bëhen ndryshimet kushtetuese deri në nëntor të këtij viti, procesi eurointegrues i RMV-së rrezikon të bllokohet përsëri.
- LEXO: Raporti i progresit për RMV-në: Asnjë përparim në luftën kundër korrupsionit, shqetësues vjetërimi i veprave penale
- LEXO: Von der Leyen: Është kyçe të vazhdohet me reformat në drejtësi dhe luftën kundër korrupsionit
- LEXO: Mariçiq – Han: BE po punon në reforma paralele me qëllim zgjerimin e saj deri në vitin 2030
- LEXO: Zbehen pritjet për miratimin e ndryshimeve kushtetuese në Maqedoninë e Veriut