RMV, ligji për mbrojtje sociale vazhdon të pengojë punësimin e të diplomuarve në studimet familjare në institucionet shtetërore
Studentët e diplomuar të studimeve familjare të Institutit për studime familjare në Fakultetin Filozofik në Shkup ende nuk mund të punësohen në institucionet publike për mbrojtje sociale. Ndryshe nga kolegët e tyre – psikologë, pedagogë, logopedë dhe edukatorë, profili i të diplomuarve për stdime familjare mungon në Ligjin për Mbrojtjen Sociale, ku parashikohen kategoritë e punës së punonjësve në institucionet shtetërore. Fakulteti prodhon staf të kontestuar nga shteti dhe studentët humbin kohë dhe para për të studiuar diçka që në fund të fundit nuk ka askund në vend për ta zbatuar – kjo është tabloja që përshkruan rastin e “familologëve”, transmeton Portalb.mk.
Instituti për Studime Familjare pranë Fakultetit Filozofik është themeluar në vitin 2014 dhe programi i studimeve familjare është i pari i këtij lloji në Ballkan. Megjithatë, me gjithë përshkrimin inkurajues të studimeve dhe vizionin e profesorëve themelues sipas shembullit të fakulteteve në Evropë, SHBA, Kanada dhe Australi, tetë vjet më vonë, studentët që mbarojnë këtë institucion të arsimit të lartë në vend ende nuk mund të gjejnë punë në institucionet publike për mbrojtjen sociale. Shpresat që iu dhanë në orën e parë akademike se profesioni i tyre ofron shumë mundësi për punë dhe avancim, realiteti i shkatërron.
Qendrat për punë sociale, këshillimore paramartesore dhe martesore, institucionet shëndetësore, shtëpitë e jetimëve dhe repartet, zyra e gjendjes civile – këto janë vetëm disa nga institucionet që kanë nevojë reale për specialistë të familjes, por mungesa e këtij profili nga ligji lë shërbime pa personel të tillë.
Ligji i parashikon, por e bën të pamundur punën
Profesoresha Makedonka Raduloviq nga Instituti për Studime Familjare në Fakultetin Filozofik të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” (UKM), thotë se problemi i familjarëve të diplomuar buron nga Ligji për Mbrojtjen Sociale. Në të fjala “familolog” përmendet vetëm një herë – në nenin 194, ku renditen si profesionistë krahas profileve të tjera. Megjithatë, ato nuk përfshihen në nenin 197, i cili rregullon statusin e profileve që mund të punësohen në institucionet shtetërore sipas ligjeve të tjera.
Ky artikull përcakton disa kategori pune, pra ndër të tjerat parashikon punonjës socialë, psikologë, pedagogë, juristë, defektologë, logopedë, por jo familologë.
“Me këtë formulim të nenit 197 të ligjit, është hequr profili i të diplomuarve të studimeve familjare në kategoritë e punës të punonjësve në institucionet publike të mbrojtjes sociale, në bazë të të cilit mund të nxirret shifra e punësimit. Me fjalë të tjera, studiuesit e familjes nuk mund të aplikojnë në konkurse për kryerjen e punëve profesionale në institucionet e punës sociale”, sqaron profesoresha Raduloviq.
Në vitet e fundit, Fakulteti Filozofik dhe Instituti për Studime Familjare i janë drejtuar në disa raste Ministrisë së Punës dhe Politikës Sociale (MTSP), Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës (MASH) dhe Ministrisë së Shoqërisë së Informacionit dhe Administratës (MIOA). Ata zhvilluan edhe disa takime me ish-ministra dhe aktualë dhe përfaqësues të lartë të këtyre ministrive.
“Topi po kalon vazhdimisht nga njëri te tjetri, por problemi kryesor është nevoja për ndryshimin e Ligjit për mbrojtje sociale dhe shtimi i tyre në nenin 197. Në takimin tonë të fundit ministrja Trençevska na dha shpresë duke u pajtuar se studentët janë të diskriminuar”, thotë Raduloviq.
Megjithatë, nga premtimi i ministres Jovanka Trençevska deri më sot kanë kaluar dhjetë muaj dhe problemi i studentëve dhe të diplomuarve për familjen vazhdon të zbehet, pa asnjë iniciativë.
Heshtje nga Ministria e Punës dhe Politikës Sociale
Meta.mk iu drejtua edhe Ministrisë së Punës dhe Politikës Sociale me pyetje se cili është qëndrimi i tyre për sfidën me të cilën përballen këta të diplomuar dhe çfarë po bën ministria për tejkalimin e problemit.
Mirëpo, sikur edhe në rastin e Avokatit të Popullit, në vend që të përgjigjet në pyetjet, ministria i citoi nenet 194 dhe 197 të Ligjit për mbrojtje sociale.
“Sipas dispozitave të cituara, personat me titull të diplomuar për çështje gjinore dhe specialist familjar nuk mund të aplikojnë për konkurse për kryerjen e punëve profesionale në institucionet e punës sociale, por mund të konsiderohen si persona për kryerjen e punëve për ofrimin e shërbimeve sociale në sistemin e mbrojtjes sociale”, thuhet në përgjigjen e Ministrisë së Punës dhe Politikës Sociale.
Studentët humbin kohë dhe para
Ndërkohë të diplomuarit e Institutit të Studimeve Familjare thonë se para se të regjistroheshin në fakultet as që e kishin menduar se pas diplomimit do të sfidoheshin në vendin e tyre. Elena Mihajlovska tregon se si me shumë shpresë filloi të studiojë profesionin, për të gjetur dyer të mbyllura nëpër institucione.
“Familologjia është një shkencë e përhapur në të gjithë vendet evropiane. Kur dëgjova se studimi ishte i disponueshëm në vendin tonë, u regjistrova në Institutin e Studimeve Familjare me shumë shpresë. Nuk e kisha menduar kurrë që një ditë do të përballesha me vështirësi në punësim dhe se profili im nuk do të njihej nga asnjë institucion shtetëror. Çdo derë që trokisnim ishte e mbyllur për ne”, thotë e diplomuara Mihajlovska.
Për tetë vite me radhë studentët regjistrohen në programin e studimeve familjare dhe humbin kohën dhe financa, shton Mihajlovska, që në fund të mos mund të punojnë për një copë bukë.
Për këtë problem, këta të diplomuar, para një viti e gjysmë formuan edhe peticion online me të cilin kërkonin përfshirjen në ligj, por kërkesa e tyre hasi në vesh të shurdhër.
