Liria e medias do të jetë fokusi i presidencës çeke të Këshillit të BE-së

Sipas ministrit të Çekisë për Çështjet Evropiane, liria e medias, veçanërisht në Hungari dhe Poloni, do të jetë një fokus kryesor i presidencës së ardhshme çeke me Këshillin e BE-së, raporton Euroactiv, transmeton Portalb.mk.

Duke folur në televizionin çek, Mikulas Bek tha se kur Praga të marrë presidencën gjashtëmujore të Këshillit të BE-së në korrik, vendi do ta vendosë lirinë e medias ndër prioritetet e tij kryesore, së bashku me sundimin e ligjit.

Vëmendje do t’i kushtohet veçanërisht, Polonisë dhe Hungarisë, ku shqetësimet mbi gjendjen e lirisë së medias dhe pluralizmit janë rritur vitet e fundit, shtoi ai.

“Polonia dhe Hungaria kanë një debat relativisht të ndërlikuar me vendet e tjera për këto çështje. Për mendimin tim, kjo nuk duhet të dekurajojë qeverinë çeke nga ngritja e çështjeve të tilla”, tha Bek.

Liria e medias në BE

Liria dhe pluralizmi i medias kanë qenë objekt i një sërë nismash të fundit të BE-së, mes të tjerave që pritet të vijnë në vitin 2022. Komisioni pritet që këtë vit ta miratojë Aktin e premtuar Evropian për Lirinë e Medias, për të cilin u hap një konsultim publik në fillim të këtij muaji.

Bazuar në Direktivën e Shërbimeve Mediatike Audiovizive, kuadrin ligjor në nivel të BE-së që e drejton legjislacionin kombëtar të medias, ligji për lirinë e medias do të krijojë një mekanizëm për të monitoruar pavarësinë dhe pluralizmin e medias në të gjithë BE-në.

Nëpërmjet heqjes së barrierave të brendshme në tregun mediatik të BE-së, legjislacioni do të trajtojë çështjet e rregullave të ndryshme të medias kombëtare dhe mungesës së transparencës në lidhje me pronësinë e medias, thonë nga Komisioni.

Paditë strategjike kundër pjesëmarrjes publike (SLAPP), proceset gjyqësore të përdorura për të mbyllur gojën e gazetarëve dhe aktivistëve, kanë tërhequr gjithashtu vëmendje të konsiderueshme si pengesa kryesore për lirinë e medias në Evropë.

“Nëse Komisioni Evropian propozon Aktin e Lirisë së Medias siç është planifikuar, Presidenca Çeke e BE-së me të vërtetë mund të luajë një rol kyç në dhënien e legjislacionit të shpejtë, ambicioz dhe të fortë në mbrojtjen e pluralizmit dhe pavarësisë së medias” tha Pavol Szalai, kreu i zyrës së BE-së dhe Ballkanit.

Ai tha se një fokus në media dhe shtetin e së drejtës, do të ishte në përputhje me përparësitë e qeverisë së re çeke që mori detyrën në dhjetor. Koalicioni i ri i qendrës së djathtë udhëhiqet nga Peter Fiala, paraardhësi i të cilit Andrej Babiš tërhoqi kritika gjatë qëndrimit të tij për trajtimin e shtypit.

“Pas viteve të Babis-it, të shënuara nga një konflikt interesi midis politikës dhe medias, përpjekjeve për të minuar pavarësinë e medias publike dhe sulmeve politike ndaj gazetarëve, kabineti i Fialës zotohet për një legjislacion që zgjidh këto çështje dhe një hapje mediatike”, tha Szalai.

“Megjithatë, fjalët duhet të pasohen nga vepra dhe ne do të jemi atje për t’i kujtuar qeverisë premtimet e saj në shtëpi dhe në Bruksel” tha Szalai, duke shtuar se liria e shtypit në BE është aktualisht në gjendje të rëndë.

Hungaria dhe Polonia

Hungaria dhe Polonia, të veçuara si vende me shqetësim të veçantë kur bëhet fjalë për lirinë e medias, kanë qenë të dyja subjekt i shqetësimit në rritje vitet e fundit mbi rënien e pavarësisë dhe pluralizmit të medias, si dhe për sundimin e ligjit në përgjithësi.

Hungaria, e renditur e 92-ta në Indeksin e Lirisë së Shtypit në 2021, është vënë nën kontroll në rritje për trajtimin e medias dhe për përqendrimin në rritje të pronësisë së medias në duart e një numri të vogël biznesmenësh që shihen si të afërt me kryeministrin Viktor Orban.

Në vitin 2021, Orban u bë lideri i parë i BE-së që u shtua në listën e grabitqarëve të lirisë së shtypit të. Ai është akuzuar për përdorimin e pandemisë COVID-19 si pretekst për kufizimin e qasjes së kufizuar të gazetarëve në informacionin zyrtar dhe për pengimin e funksionimit të organeve të medias.

“Grabitqari i lirisë së shtypit në Hungari, Viktor Orban, frymëzon partitë në pushtet në Poloni dhe Slloveni në uljen metodologjike të lirisë së medias, e cila është përkeqësuar edhe në Greqi,” tha Szalai.

Polonia e 64-ta në Indeksin e Lirisë së Shtypit, partia në pushtet Ligj dhe Drejtësi është vënë në qendër të vëmendjes ndërkombëtare për përpjekjet e saj për të miratuar një projekt-ligj që do të kishte penguar kompanitë e huaja të merrnin licencat e transmetimit.

I quajtur “LexTVN”, legjislacioni u pa gjerësisht se synonte kanalin kritik TVN në pronësi të kompanisë amerikane Discovery, duke udhëhequr zyrtarë në Bruksel dhe Uashington për të folur kundër tij. Ligji u vu përfundimisht nga Presidenti Andrzej Duda në dhjetor.

Shtytja për legjislacion erdhi si pjesë e fushatës së qeverisë për “ripolonizimin” e medias së vendit, për të cilën gazetarët dhe politikanët e opozitës kanë thënë se është një përpjekje për të heshtur zërat kritikë dhe për të kufizuar kapacitetin e medias së pavarur për të vepruar.