Taksa ekologjike për karburantet “ka ngecur” në Parlament, numri i automjeteve dizel brenda 8 vjetësh u rrit për 160.000 (infografik)

Edhe pse ishte premtuar se do të fillonte të aplikohet nga 1 korriku, taksa ekologjike për karburantet nuk funksionon deri më sot, ndërsa nuk ka njoftim se rritja shtesë e çmimeve të karburantit do të ndodhë në periudhën e ardhshme. Ishte planifikuar të vendoset taksë ekologjike për naftën, benzinat dhe të gjitha derivatet e tjera të naftës. Kjo do të stimulonte qytetarët të instalonin pajisje me gaz në automjetet e tyre, si dhe të orientoheshin në përdorimin e automjeteve elektrike, transportit publik ose biçikletave dhe skuterëve, në mënyrë që të zvogëlojnë ndotjen e ajrit dhe emetimet e gazrave serë, shkruan Meta.mk, transmeton Portalb.mk.

Nga Qeveria, për “Meta.mk”, thonë se taksa ekologjike për derivatet e naftës është përpunuar në projektligjin për mjedisin jetësor, por që është ende në procedurë parlamentare. Ekzekutivi shton se zbatimi i dispozitave të këtij ligji mund të fillojë pas votimit në Kuvend dhe hyrjes tij në fuqi.

Megjithatë, në parlament nuk ka konsensus midis deputetëve të pushtetit dhe opozitës për vendosjen e taksës ekologjike, për të cilën opozita VMRO-DPMNE këtë verë kundërshtoi fuqishëm këto ndryshime ligjore dhe tha se ata do të bllokonin miratimin e tij. Ndërkohë, çmimi i derivateve të naftës në vend vazhdoi të rritet si rezultat i rritjes së vlerës në bursat botërore, ndërsa Instituti për Kërkime Ekonomike Finance Think këshilluan që aplikimi i kësaj takse mund të ketë një efekt afatshkurtër të vetëm në inflacion , dhe si e tillë, ajo duhet të fillojë të aplikohet gradualisht në periudhën e ardhshme.

Shumica e automjeteve të importuara që qarkullojnë nëpër rrugë punojnë me naftë

Nga ana tjetër, të dhënat e fundit nga Enti Shtetëror i Statistikave (ESHS) tregojnë se masat nga autoritetet do të duhet doemos të ndërmerren, pasi përdorimi i naftës për transport në vend po rritet vazhdimisht. Statistikat e vitit 2012 tregojnë se kishte 118.109 automjete që punonin me naftë në vend. Kundrejt kësaj, në vitin 2020 numri i automjeteve që përdorin pra naftë, gjegjësisht dizel, është rritur në 278.096 automjete. Kjo do të thotë se vetëm brenda tetë vitesh, numri i automjeteve që përdorin naftë është rritur për gati 160.000.

Shifrat e ESHS-së tregojnë se numri i automjeteve që përdorin benzinë ​​është në rënie. Vitin e kaluar, automjetet që përdornin këtë karburant ishin 201.257 automjete ose 14.325 automjete më pak në krahasim me vitin 2012. Automjetet që përdorin benzinë ​​dhe gaz vitin e kaluar u rritën në mënyrë simbolike në 12.023 automjete, që është një rritje minimale prej 965 automjete në krahasim me vitin 2012. Numri i makinave elektrike dhe automjeteve të tjera që kanë një pjesë të vogël në ndotje ishte i tepër i vogël.

Në seancën e mbajtur më 22 qershor të këtij viti, Qeveria miratoi një vendim për rritjen e taksës ekologjike, pas së cilës Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor ndryshoi Ligjin për mjedis jetësor dhe rriti tarifën për importin e derivateve të naftës në vend për 3,5 denarë për benzinë ​​motorike me përmbajtje më të lartë plumbi se 0,013 g/l dhe benzinë ​​avioni, naftë, motor nafte, vaj djegie ekstra i lehtë dhe mazut M1, M2 (mazut), si dhe një rritje prej 3,1 denarë për benzinë ​​motorike pa plumb me përmbajtje plumbi deri në 0,013 g/l si derivat vaji më pak ndotës në krahasim me derivatet e tjerë të ofruar.

Ndryshe, kërkimet e deritanishme kanë vërtetuar shkencërisht se transporti është ndotësi i dytë më i madh i ajrit në qytetet në vend, sipas mënyrës së ngrohjes së ndërtesave gjatë sezonit të ngrohjes. Përveç kësaj, rritja e numrit të automjeteve të regjistruara në vend, veçanërisht naftë, çon në rritjen e emetimeve të gazrave serrë nga transporti, të cilat çojnë në ndryshime klimatike. Nëse shikoni të dhënat në sektorin e Energjetikës, në vitin 1990 transporti kishte një pjesë prej 8,2 përqind në prodhimin e gazrave të dëmshëm të matur në dyoksid karboni, ndërsa në vitin 2016 përqindja e tij u rrit në 28,1 përqind.

Etiketat ekologjike për automjetet janë në pritje të realizimit

Lidhur me futjen e planifikuar të etiketave ekologjike për automjetet në vend, etiketat e kuqe, të verdhë dhe jeshile që duhej të klasifikonin automjetet sipas shkallës së emetimeve të shkarkimit aktualisht nuk janë funksionale.

Nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë na informuan se Ministria e Ekonomisë ka përgatitur një rregullore, me të cilën përshkruhet procedura për përcaktimin e kategorisë ekologjike të automjeteve, formën, përmbajtjen dhe mënyrën e ngjitjes së etiketave ekologjike, si dhe shumën e shpenzimeve për përcaktimin e kategorisë ekologjike të automjetit dhe për përgatitjen e një etiketave ekologjike dhe atë e ka dërguar për opinion në Sekretariatin për legjislacion.

“Aktualisht, sipas vërejtjeve të Sekretariatit për legjislacion, jemi duke punuar në përmirësimin juridiko-teknik dhe redaktues të tekstit të rregullores”, thonë nga Qeveria pa sqarime të mëtejshme se kur do të vihen në funksionon etiketat ekologjike për automjetet në vend.

Përndryshe, kanë kaluar pothuajse tre vjet nga njoftimet fillestare të qeverisë qendrore se etiketat ekologjike në automjete do të funksionojnë, gjë që do të kufizonte lëvizjen e atyre makinave dhe automjeteve të tjera që lëshojnë vëllim më të madh të grimcave të dëmshme në ajër gjatë ditëve me ndotje të lartë.