Mbrojtja e Sharrit me ligj, çfarë do të thotë kjo për natyrën? flet biologu Besnik Rexhepi

Vetëm disa ditë më herët Qeveria e RMV-së pranoi propozimin e Ministrisë së Ambientit Jetësor për nevojën e shpalljes së Malit Sharr si zonë e mbrojtur. Sa e nevojshme është kjo për natyrën në këtë mal, folëm me biologun Besnik Rexhepi, sipas të cilit Sharri posedon një pasuri të madhe e cila shumë shpejt do të mbrohet edhe me ligj, shkruan Portalb.mk.

Nga momenti kur malit i jepet epiteti i Parkut Kombëtar, vlera e këtij të fundit ritet dhe këto parqe mund të shfrytëzohen në shumë aspekte, edhe atë nga shkencore deri në aspektin estetik, kështu ritheksoi biologu Rexhepi rëndësinë e shpalljes së Sharrit si zonë e mbrojtur.

Parqet kombëtare kanë vlerë të shumëfishtë, sepse mund të shfrytëzohen në shumë aspekte siç janë ato: shkencore, arsimore, rekreative-shëndetësore, edukative, ekologjike, estetike, turistike dhe ekonomike. Konkretisht, Parqet Kombëtare përfaqësojnë zona natyrore të gjëra që mbrohen e menaxhohen për të ruajtur e mos ndryshuar ekosistemet, pra janë zona me mjedis të pastër jetësor, me lloje bimore e shtazore endemike, endemorelikte, të rralla e interesante si dhe me bashkësi bimore e shtazore të ndërtuara prej llojeve të tilla” tha për Portalb.mk Besnik Rexhepi, biolog dhe profesor në Universitetin e Tetovës (UT).

Ai foli për të se si zhvillohet jeta në malin Sharr, edhe atë për një spektër që sipas tij është i mahnitshëm të ngjyrave, formave dhe madhësive, e kjo llojllojshmëri e botës të gjallë në këtë mal, quhet biodiversitet.

“Që nga majat më të larta deri te thellësitë e brazave më të poshtëm jeta në Malin Sharr zhvillohet me një spektër të mahnitshëm të ngjyrave, formave, dhe madhësive. Kjo llojllojshmëri e kësaj bote të gjallë quhet biodiversitet. Ky term nuk i referohet vetëm llojeve por edhe ekosistemeve si dhe dallimeve në gjene brenda llojeve të njëjta. Sidoqoftë, të gjitha këto ’’gjallesa’’ jetojnë së bashku dhe janë të varura nga veprimet e njëra-tjetrës. Veç kësaj, secila gjallesë e këtij masivi malor, përfshirë këtu edhe njeriun, është e kyçur në mënyrë të drejtpërdrejtë apo të tërthortë në këtë rrjetë të ndërlikuar marrëdhëniesh që zhvillohen në te” shtoi Besnik Rexhepi.

Ndërkaq, për historikun e malit Sharr sipas Rexhepit  ky raport njeri-natyrë në këtë masiv malor, ka qenë i qëndrueshëm deri në kohën e rritjes së popullsisë, zgjerimin e dy qyteteve më të mëdha si Tetova e Gostivari, kalimin nga një sistem politik në tjetrin, etj. Me këto ritme dhe presione me kalimin e kohës ka ardhur deri te ndotja e sferave kryesore të jetës (atmosferës, hidrosferës dhe pedosferës). Prandaj, nga këtu edhe u shfaq nevoja për të mbrojtur këtë aset të domosdoshme për ‘’jetën’’ në vitin 1997. Ky proces me kalimin e viteve u bë fokus i më tepër organizatave ndërkombëtare dhe donatorëve (UNEP, GEF, DBU, EURONATUR, GIZ, etj). Në kuadër të këtyre nismave në vitin 2012 u zhvilluan edhe takime trelaterale të ministrave të mjedisit jetësor (Maqedoni, Kosovë dhe Shqipëri). Sidoqoftë në këto tri vitet e fundit në raport me futjen e Malit Sharr në kuadër të Sistemit të Zonave të Mbrojtura fokusi ishte vënë në hartimin e studimit të pasurive natyrore duke mos lënë anash edhe aspektet socio-ekonomike. Në këtë drejtim një grup ekspertësh nga Universiteti i Tetovës dhe Universiteti ‘’Shën Kirili dhe Metodi’’ në vitin 2019 përfunduan këtë studim dhe të njëjtin e dorëzuan deri te autoritetet qeveritare për shqyrtim, tha ai.

Ndryshe, shumë protesta janë zhvilluar nga eko aktivistët të cilët kërkonin shpalljen e Sharrit si zonë të mbrojtur, një hap më afër kësaj erdhëm para dy ditësh ku Qeveria e RMV-së zyrtarisht filloi procedurat për shpalljen e këtij mali si Park Kombëtar. Se kur do të përfundoje kjo procedurë, ministri i ambientit jetësor Nuredini na tha se pritet të përfundoje në muajin shtator të këtij viti.