Bloomberg: Pse marrëveshja Putin-Erdogan është lajm i keq për Evropën

Armëpushimi i Idlib nuk do të mbetet për shumë kohë, por mund të jetë koha e mjaftueshme që Turqia të përqendrojë zemërimin e saj në Evropë.

Pyetja e vetme që duhet të bëhet për armëpushimin e Idlibit të rënë dakord nga presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, si dhe presidenti i Turqisë, Rexhep Tajip Erdogan, është nëse bëhet fjalë për ditë, javë ose muaj përpara se beteja e përgjakshme për qytetin e rrethuar në veri-perëndim të Sirisë të rinis.
Ky armëpushim do të dështojë për të njëjtën arsye që çdo ndërprerje e mëparshme e armiqësive në Siri ka dështuar – sepse regjimi i Bashar al-Asad nuk është i interesuar t’i japë fund krizës humanitare, shkruan bloomberg.com, transmeton Telegrafi.

Në Idlib, si gjetkë, strategjia e Asadit është të dëbojë popullatën civile me ligësi maksimale, dhe pastaj të marrë kontrollin e fshatrave, qyteteve dhe krahinave të boshatisura.

Siç ka theksuar Emile Hokayem, një analist nga Lindja e Mesme në Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike, kriza humanitare është qëllimi, jo produkti i fushatës ushtarake të Asadit. Është e vetmja levë që ai ka për të bërë presion ndaj bashkësisë ndërkombëtare për ta pranuar atë si sunduesin e ligjshëm të Sirisë.

Ai do të përdorë armëpushimin si një mundësi për të siguruar territorin e marrë tashmë, dhe për të rikuperuar trupat e tij, të cilat kanë marrë një goditje nga forcat turke gjatë dy javëve të fundit. Ai gjithashtu do të marrë kohën për t’ju lutur Vladimir Putinit për mbulimin e ajrit përpara një sulmi tjetër.

Bloomberg vazhdon tutje se nëse udhëheqësi rus do ta sigurojë apo jo, varet nga një numër faktorësh: dëshira e tij për ta parë Asadin të rimarrë të gjithë vendin, interesin e tij ekonomik për ta mbajtur Erdoganin larg, dhe nevoja e tij për t’i treguar botës më të gjerë se Rusia vendos vetëm se çfarë ndodh në Siri. Është e imagjinueshme që Putini, pas një pauze, do të lejojë një sulm të ri mbi Idlib nga forcat e regjimit: Ai nuk ka asnjë mënyrë tjetër për të ndihmuar Asadin ta mbajë Sirinë në tërësi.

Nga ana e tij, Erdogan do të përdor dhomën e frymëmarrjes të lejuar nga armëpushimi për t’u përqendruar në konfrontimin e tij të vazhdueshëm me Evropën mbi refugjatët sirianë. Ka pak mundësi për një kthim në shtëpi për qindra mijëra që kanë ikur nga Idlib javët e fundit. Udhëheqësi turk është duke përdorur një variacion të kërcënimit të Asadit me Bashkimin Evropian: Na siguroni më shumë para për strehimin e refugjatëve, ose do t’i dërgojmë në Evropë.

Ai dukej se po e përsëriste kërcënimin javën e kaluar, duke hapur kufijtë për Greqinë. Deri më tani, refugjatët që shkojnë në repartet e Evropës kanë numëruar në dhjetëra mijëra. Grekët kanë larguar mbi 26,000 njerëz nga kufiri, shumë janë kthyer në qytetet turke nga kanë ardhur, dhe disa janë mbërthyer në harresë midis dy kufijve.

Evropianët po i ofrojnë Greqisë, një nga shtetet kryesore kufitare për hyrjen në BE, ndihmë financiare për të mbajtur të mbyllur kufijtë, por basti i tyre më i madh është se kërcënimi i Erdoganit është përfundimisht një ‘lojë’ – që numrat në kufij do të fryhen në qindra e mijëra, madje edhe miliona.

BE shpreson “të kthehet në normalitetin që kishin parë përpara, të premten e kaluar”, tha të martën një zëdhënës i Komisionit Evropian, transmeton Telegrafi.

Në të kaluarën, Evropa ka folur me Erdoganin për kërcënimet e tij duke i siguruar Turqisë burime të konsiderueshme për strehimin e refugjatëve. Por opinioni publik turk është kthyer kundër pranisë së miliona refugjatëve, kështu që ndihma financiare mund të mos mjaftojë më.

Më shumë ka gjasa që Erdogan do t’i ofrojë BE-së dy zgjedhje: Merrni disa prej refugjatëve, ose mbështesni planin e tij për të rivendosur një milion prej tyre në një “zonë të sigurt” në veri-lindje të Sirisë.

Të dy janë të pakapshëm për liderët evropianë, të cilët kanë frikë nga reagimi ksenofobik kundër migracionit dhe nuk duan të shihen si po ndikohen nga presion turk. BE ka dënuar më parë planin e “zonës së sigurt” dhe kërcënoi Turqinë me sanksione dhe një embargo armësh.

Tensionet e ngritura midis Erdogan dhe BE-së do t’i përshtaten shumë mirë Putinit, përfundon Bloomberg, dhe çmimi i Turqisë larg bllokut perëndimor është një qëllim i gjatë rus. Pra, nëse ndërprerja e armiqësive në Idlib lejon një rritje të armiqësisë turko-evropiane, kjo mund të jetë një nxitje për të mbajtur armët larg.

Por kjo nuk do të zgjasë shumë.