Bregziti është një shans për të hequr vizat britanike për qytetarët e Maqedonisë së Veriut

Që nga pavarësia e saj, Maqedonia ka qenë përgjithmonë në listën e vendeve, qytetarët e të cilëve kanë nevojë për viza britanike, nëse dëshirojnë të udhëtojnë në Mbretërinë e Bashkuar. Dhe mbajtësit e pasaportave diplomatike nuk janë të përjashtuar nga ajo, as ata që kalojnë nëpër aeroportet atje. Me pak fjalë – që nga Presidenti dhe Kryeministri dhe deri tek njerëzit e zakonshëm, askush nuk është i dëshiruar të shkelë në truallin e Ishullit.

Çështja e vizave britanike mbeti e pandryshuar edhe pas heqjes nga BE-ja të vizave të Shengenit për Maqedoninë në vitin 2009. Që paradoksi të jetë edhe më i madh, Norvegjia, Islanda dhe Zvicra, të cilat nuk janë anëtare të BE-së, iu bashkuan Brukselit, por këtë nuk e pranoi Britania e Madhe, ku dhe nuk mendohej aspak se do të ndodhte Bregziti.

Kërkimi i vizave për qytetarët e një vendi është një tregues se marrëdhëniet bilaterale midis dy vendeve nuk janë në të vërtetë të rregullta. Përderisa shtetasit e një vendi nuk janë të dëshirueshëm nga një tjetër, është një tregues se marrëdhëniet janë të rënduara nga një problem, tek i cili duhet të përqendrohet diplomacia. E tillë duhet të ketë qenë agjenda prioritare e diplomacisë maqedonase në raport me Britaninë e Madhe në çerek shekullin e fundit.

Sidoqoftë, duke gjykuar nga deklaratat e politikanëve vendas, lehtë mund të mashtrohemi për të konkluduar se marrëdhëniet maqedonaso-britanike janë në harmoni të plotë. Një analizë kronologjike sipërfaqësore e konfirmon këtë. Kështu, mediat maqedonase më 17 dhjetor të vitit 2017 transmetuan një deklaratë të Ministrisë së Mbrojtjes, në lidhje me takimin që Ministrja Radmila Shekerinska pati në Londër me Ministrin Britanik për Evropë dhe Amerikë, Alan Dankan, duke e falënderuar atë për “mbështetjen e vazhdueshme britanike në implementimi i proceseve të reformave euro-atlantike “.

Në një njoftim tjetër, kësaj here nga Ministria e Punëve të Jashtme nga data 26 tetor e vitit 2018, u njoftua se u mbajtën konsultime politike në Londër midis Republikës së Maqedonisë dhe Mbretërisë së Bashkuar në nivelin e drejtorëve politikë në Ministritë e Punëve të Jashtme, ku drejtori Goran Cekov i informoi bashkëbiseduesit për “zbatimin e aktiviteteve të reformave të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë me qëllim shndërrimin e vendit tonë në një demokraci të besueshme evropiane, me institucione të forta që do të punojnë për të ndërtuar një shoqëri të prosperuar dhe një standard më të mirë jetese për qytetarët”.

Edhe diplomacia partiake e opozitares VMRO-DPMNE ka pasur vizitën e saj në Londër e cila përmes një njoftimi për mediat të publikuar më 4 tetor të vitit 2019, raportoi se deputeti i VMRO-DPMNE-së dhe sekretari ndërkombëtar Vlatko Gjorçev ishte për një vizitë disaditore në Mbretërinë e Bashkuar, me Zyrën e Jashtme në Londër duke theksuar se “Maqedonia dhe Britania e Madhe janë vende miqësore, me partneritete të forta dhe marrëdhënie të shkëlqyera bilaterale në politikë, në ekonomi, në mbrojtje dhe kulturë”.

Nga ana tjetër në kolumnën e saj para vizitës në Shkup më 17 maj 2018, kryeministrja e atëhershme britanike Tereza Mej shkroi: “Këtë vit shënojmë 25 vjetorin e vendosjes së marrëdhënieve diplomatike, dhe lidhjet midis Londrës dhe Shkupit janë më të forta se kurrë (… ). Në këto 25 vjet Britania dhe Maqedonia kurrë nuk kanë qenë më afër”.

Ajo që kanë të përbashkët të gjitha këto pjesë gazetareske është se asnjë prej tyre nuk raporton se problemi i vizave u përmend nga përfaqësuesit e Maqedonisë në takimet me homologët e tyre britanikë. Nëse shtojmë se as ambasadorët maqedonas në Mbretërinë e Bashkuar – nga i pari që nga pavarësia deri tek ambasadori aktual – nuk bënë ndonjë gjë efektive në heqjen e vizave për shtetasit maqedonas, rezulton se çështja është një “forbitorum propositum” (temë e ndaluar) ose një angazhim neoportunist që e prish komoditetin e ambasadorëve.

Rishikimi i politikave të vizave

Mbretëria e Bashkuar është një nga destinacionet më tërheqëse të imigracionit, me rreth 250,000 shtetas të huaj që migrojnë çdo vit legalisht. Nuk dihet numri i atyre që kanë dështuar të shkelin në truallin e Ishullit. Për këto arsye, është e kuptueshme që qeveria në Londër do të ndjekë një politikë kufizuese dhe të rreptë të vizave ndaj të huajve që duan të vizitojnë vendin, e cila, pas fitores së Boris Xhonson, do të jetë edhe më e rreptë. Kaq e rreptë, sa, siç vlerësoi kohët e fundit Kryepeshkopi i Kentberit, Xhastin Uelbi, edhe vetë Jezusi nuk do të mund të marrë vizë në Britaninë e Madhe.

Është rregull që Qeveria në Londër për disa vite të rishikojë listën e vendeve që do të shtohen ose përjashtohen nga lista e gjatë e vendeve, shtetasit e të cilëve kërkojnë viza britanike, me auditimin më të rëndësishëm dhe më të madh që u bë në mars të vitit 2007, kur Ministria e Punëve të Brendshme njoftoi se do të zhvillojë provën e parë të rishikimit të politikave të vizave për vendet jashtë Bashkimit Evropian, i cili përfshinte Republikën e atëhershme të Maqedonisë.

Kriteret e Londrës ishin:

  • Siguria dhe integriteti i pasaportës.
  • Shkalla e bashkëpunimit shtetëror në lidhje me dëbimin e shtetasve të saj nga Britania e Madhe.
  • Nivelet e punës së paligjshme në Britaninë e Madhe.

dhe abuzime të tjera të imigracionit (të tilla si kërkimi i rremë për azil).

  • Nivelet e krimit dhe rreziku i terrorizmit për Britaninë e Madhe.

Pas një analize gjithëpërfshirëse u konkludua se statusi ekzistues pa viza mund të vazhdojë të ruhet për qytetarët e Botsvanës, Brazilit, Malajzisë, Mauricius, Namibsë dhe Trinidad dhe Tobago. Më 30 Mars 2010, u njoftua gjithashtu se pesë vendet e Karaibeve Lindore (Antigua dhe Barbuda, Barbados, Grenada, Saint Kits dhe Nevis dhe St Vinsent dhe Grenadines) e mbajnë statusin e hyrjes pa viza për qytetarët e tyre në Mbretërinë e Bashkuar. Në mars të vitit 2013, ishte menduar që të hiqej Brazili nga lista e vendeve pa viza, pasi Brazili, me mbi 200 milion banorë, ishte në vendin e pestë në mesin e 10 vendeve, qytetarët e të cilëve kishin emigruar në Mbretërinë e Bashkuar në mënyrë të paligjshme. Sidoqoftë, qeveria e atëhershme e Tereza Mej vendosi të ruajë regjimin pa viza për qytetarët brazilianë, vendim për të cilin BBC raportoi se ka qenë e motivuar për zhvillimin e lidhjeve më të afërta tregtare.

Paralelisht me zbatimin e këtij testi të kontrollit të vizave për vendet jashtë BE-së, një proces tjetër i lidhur me BE-në po zhvillohej në Britaninë e Madhe. Në vitin 2004, pas zgjerimit të BE-së me dhjetë anëtare të reja, qeveria në Londër parashikoi që 15,000 punëtorë të rinj do të arrinin nga këto vende në Mbretërinë e Bashkuar, por deri në vitin 2004 ishin regjistruar vetëm 430,000, dhe në 2006 numri ishte rritur në 683,000 punë-kërkues, prej të cilëve 70 për qind janë nga Polonia.

Në vitin 2007, kur autoritetet e Britanisë së Madhe filluan testin e lartpërmendur të rishikimit të politikave të vizave, ajo përkoi me periudhën kur Komisioni Evropian gjithashtu bëri një analizë të heqjes së vizave Shengen për Maqedoninë. Fatkeqësisht, vendimi i Londrës ishte ndryshe.

A janë ende të justifikuara vizat?

Kur shikoni se cilat shtete janë liruar nga vizat e hyrjes në Mbretërinë e Bashkuar (shumica e vendeve të Botës së Tretë) apo sa të mëdha janë disa prej tyre (Brazili, Malajzia), është normale të pyesni nëse ka ende një justifikim për të aplikuar vizat britanike për shtetasit maqedonas? Çdo analizë racionale nxjerr si konkluzion se nuk ka asnjë justifikim dhe se britanikët ka të ngjarë që ta bëjnë këtë për inerci. Dhe një analizë e tillë duhet të fillojë nga kriteret kryesore që vlejnë për një vend që merr viza:

  • A janë dhe në çfarë mase janë një kërcënim për politikën e imigracionit në Mbretërinë e Bashkuar qytetarët maqedonas? Përgjigja është jo.
  • A janë qytetarët maqedonas një kërcënim për sigurinë në Mbretërinë e Bashkuar? Përgjigja është, përsëri, jo.
  • A janë shtetasit maqedonas një kërcënim për tregun e punës në Mbretërinë e Bashkuar? Dhe kjo përgjigje është jo.
  • A është pasaporta maqedonase biometrike dhe me integritet të sigurt? Po, dhe për këtë arsye pranohet në BE pa pasur nevojë për vizë.
  • A po bashkëpunojnë autoritetet maqedonase me Mbretërinë e Bashkuar për dëbimin e shtetasve tanë dhe shtetasve të vendeve të treta? Absolutisht – po.

Kundër këtyre kritereve zyrtare-ligjore, ekzistojnë edhe disa argumente të tjera faktike në lidhje me absurditetin e marrjes së një vize britanike për qytetarët tanë. Maqedonia është një vend me 2 milionë banorë. Kaq njerëz transporton metroja e Londrës çdo ditë deri në mesditë. A mundet që vendi ynë i vogël të jetë një kërcënim për çfarëdo baze për Britaninë e Madhe? Padyshim që nuk mundet. Kronologjia tregon edhe për faktin se vizat janë futur gjatë luftërave në ish-Jugosllavi. Këto luftëra kanë kaluar 20 vjet, dhe vizat ekzistojnë akoma duke bllokuar shumë të rinj adhurues të kulturës britanike të vizitojnë vendin.

Nëse ata dëshirojnë, për shërbimet britanike të imigracionit është lehtësisht e verifikueshme dhe se për shumicën e qytetarëve maqedonas destinacionet më të dëshirueshme për imigrim janë Gjermania, vendet skandinave, Shtetet e Bashkuara, Kanadaja dhe kontinenti Australian. Ata që dëshirojnë të transferohen në Mbretërinë e Bashkuar tashmë e kanë bërë këtë ose do ta bëjnë këtë me një pasaportë bullgare, e cila u jep të drejtë atyre jo vetëm që të banojnë legalisht, por edhe të punojnë në ishull.

Prandaj, vizat nuk janë një nevojë parandaluese për të mbrojtur interesat kombëtare të Britanisë së Madhe, por janë thjesht një pengesë për shumë prindër, bashkëshortë, fëmijë, të afërm dhe miq nga Maqedonia për të mos qenë në gjendje të vizitojnë të afërmit e tyre ose të ekspozohen ndaj shpenzimeve dhe pasigurisë nëse Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar do t’u japë atyre një vizë.

Heqja e vizave duhet të kërkohet!

Meqenëse nuk ka asnjë arsye të arsyeshme dhe racionale që qytetarët maqedonas të jenë ende në listën e vizave, pse nuk shfuqizohen, sipas shembullit të regjimit të vizave Shengen për në BE? Duke gjykuar nga njoftimet për shtyp, ndoshta sepse asnjë ministër i jashtëm, kryeministër ose president i Maqedonisë nuk e ka vendosur atë në tryezë me homologët e tij britanikë. Ata mund të ndjehen në një pozitë të sikletshme për të hapur një temë të ndërlikuar në siç deklarohet “marrëdhëniet e mira bilaterale, të cilat nuk kanë asgjë shqetësuese”. Mbase ata janë duke pritur me përulësi që vetë britanikët të kujtohen dhe të na kërkojnë të bëjmë kërkesë për heqjen e vizës? Sido që të jetë, nuk është në interes të qytetarëve të Maqedonisë.

Prandaj, Kryeministri Zoran Zaev, Ministri Nikolla Dimitrov, ose ata që (përfundimisht) do të vijnë në vendet e tyre pas zgjedhjeve të ardhshme – DUHET! – ta hapin këtë temë në takime me homologët e tyre në Londër, pasi ky është një problem i vërtetë që rëndon marrëdhëniet ndërshtetërore. Kjo vlen edhe për gazetarët, që duhet ta mbajnë temën “gjallë” në media derisa të zgjidhet, sepse ashtu siç edhe ata e përjetuan vetë këtë në samitin e fundit në Londër, sepse edhe ata ishin “vuajtës” të asaj që përbën pengesë vizash për të vizituar Britaninë e Madhe.

Qasja karakteristike maqedonase e dëshpërimit dhe anemisë – “mund të ketë nevojë” – që të zëvendësohet nga një qëndrim proaktiv që do të shprehë dinjitetin njerëzor dhe vetëvlerësimin e shtetit, veçanërisht pas Bregzitit, kur Mbretëria e Bashkuar ripërcakton politikën e saj të imigracionit, pas së cilës, gjithashtu ka të ngjarë të kryejë një rishikim të ri në shkallë të gjerë të politikës së vizave, në të cilin vendet e mëdha si Polonia dhe Rumania do të vlerësohen në mënyrë kritike.

Kështu mendon edhe Vuk Vuksanoviq nga Shkolla e Londrës për ekonomi dhe shkenca politike, sipas të cilit “qeveria e re britanike (…) përmes marrëdhënieve bilaterale do të kërkojë të kompensojë humbjen e ndikimit në Ballkanin Perëndimor, që do të ndodhë kur ajo nuk mund të ndikojë më në zgjerimin e BE-së”. Kjo mundësi nuk duhet humbur nga Shkupi zyrtar duke i shpjeguar Londrës që Maqedonia e vogël meriton të çlirohet nga pengesa e vizave pas 25 vjetësh.

Kjo është edhe marrëdhënia e vërtetë midis “partnerëve të ndershëm që ndajnë të njëjtat vlera dhe solidarizohen në periudha të vështira”, siç tha Ministri Nikola Dimitrov kur e dëboi diplomatin rus nga Shkupi për shkak të çështjes Skripal.

Ose, siç thoshin romakët e lashtë, Fides obligat fidem – besnikëria e detyron besnikërinë!

Lajme të ngjashme

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button