Maqedoni, 5.000 apartamente janë pa shitur, ndërsa do të ndërtohen mbi 10.000 të reja (infografik)

Reagimet e publikut nuk po ndalen pas paralajmërimit se ndërtesa shumëkatëshe do të ndërtohen në parkingun përballë Qendrës tregtare të qytetit në Shkup, të cilat do të thyejnë rekorde të për nga lartësinë e objekteve të “Xhevahir-it” në komunën Aerodrom. Kush do t’i blejnë këto apartamente dhe vallë tregu ka nevojë për ekspansion të tillë të banimit, nëse tani prapa qendrës tregtare “Ramstor” si dhe në qendër të kryeqytetit ndërtohet kompleksi për biznes dhe banesa “Dajmond” si dhe se përmenden çmime të shitjes së apartamenteve deri në 1,800 euro për metër katror?

Në Maqedoni, sidomos në Shkup oferta e banesave që moti e ka tejkaluar kërkesën, ndërsa treguesi më i mirë për këtë janë raportet nga Regjistri i çmimeve dhe qirave të Agjencisë për kadastër të patundshmërive që zbulon se, ndonëse në treg ka mbi 5000 apartamente të pa shitura, për momentin në ndërtim e sipër janë dyfish më shumë, shkruan Meta.mk, transmeton Portalb.mk

“Në periudhën korrik-shtator 2018, në gjithë territorin e Republikës së Maqedonisë janë shitur 792 apartamente të reja. Sipas statistikave të Agjencisë për kadastër të patundshmërive deri në fund të shtatorit, në tërë territorin e Maqedonisë ka 5,345 apartamente që janë ndërtuar por që ende nuk janë shitur dhe ofrohen në tregun e pasurive të patundshme. Për dallim nga tremujori i fundit, në këtë tremujor ka një rritje të apartamenteve të pa shitura për 55 apartamente. Gjithashtu, në Agjencinë për kadastër të patundshmërive janë lëshuar 10,875 fletë për shënim paraprak të ndërtimeve që tregon se këto objekte janë në ndërtim e sipër dhe së shpejti do të gjenden në tregun e pasurive të patundshme. Mund të konkludohet se numri i ndërtimeve të reja për momentin plotëson kërkesën për banesa të reja”, thuhet në raportin e fundit nga Regjistri i çmimeve dhe qirave.

Marzhat e larta të fitimit të kompanive ndërtimore janë arsyeja kryesore për këtë ekspansion. Sipas logjikës ekonomike, rritja e ofertës së banesave duhet të ndikojë në ulje të ndjeshme të çmimeve të katrorit të banesave, duke pasur parasysh se kërkesa nuk po e ndjek anën e ofertës me të njëjtin ritëm. Megjithatë, edhe pse të dhënat e Entit shtetëror statistikor tregojnë se në periudhën e kaluar ka ulje të vogël të çmimit të metrit katror të banesave ai çmim ende nuk është i mjaftueshme që shumë të rinj të mund të blejnë banesat e tyre.

Konkretisht për Shkupin, ku tregu i pasurive të patundshme është më i zhvilluari, përfaqësues të agjencive të patundshmërive, gjatë bisedave, thonë se ulje të çmimeve të apartamenteve ka në pjesët periferike të qytetit, ndërsa çmimi i banesave të reja në lagjet, kushtimisht thënë, më tërheqëse si Qendra, Vodno, Taftalixhe është i çimentuar për vite me radhë dhe lëviz midis 1,100 dhe 1,350 euro për metër/katror.

Nga BPRM-ja thonë se kohëve të fundit, bankat maqedonase po japin kontribut të rëndësishëm në përmbushjen e ofertës dhe kërkesës për banesa, me mbështetje kredituese edhe të kompanitë që paraqiten si investues ose kontraktorë për ndërtim të banesave, si dhe të popullatës nëpërmjet kredive për banesa.

“Duke filluar nga mesi i vitit 2015 e këtej, kreditë për banesa janë segmenti me rritjen më të shpejtë në portofolin e kreditimit nga bankat, me norma të rritjes vjetore të cilat aktualisht arrijnë 15 për qind. Aktualisht, pothuajse 30% e kredive të miratuara për persona fizikë janë kredi për banesa. Bankat i ofrojnë kreditë për banesa me historikisht normat më të ulëta të interesit. Zakonisht, prej klientëve kërkohet të kenë pjesëmarrjen e tyre në blerjen e banesës me kredi dhe të kenë të ardhura mujore që do të sigurojë mbulim adekuat të obligimeve mujore. Në këtë kontekst, duhet merret në konsideratë se individët mund të marrin fonde nga shteti, një pjesë për pjesëmarrje ose pjese të anuitetit për pagesën e kredisë për banesë nën kushte dhe në mënyrë të paraparë me Ligjin për subvencionim të kredive për banesa. Në fakt, ky projekt i qeverisë (i njohur si “Bli shtëpi, bli banesë”) filloi në vitin 2012 dhe gjithsesi jep një kontribut të caktuar për kreditim më intensiv për banesa në vendin tonë”, thonë nga BPRM-ja.

Ata shtojnë se në legjislacionin tonë, në pajtim me kërkesat e marrëveshjeve të  Bazelit për kapitalin, kreditë për banesa (më saktë kreditë që mbulohen me hipotekë të objektit të banimit dhe që plotësojnë kritere të caktuara të përshkruara) përfshijnë me ponder prej 35 për qind në përllogaritjen e kërkesave kapitale p për mbulim të rrezikut të kredisë, që është një nga ponderët më të ulët  të paraparë në rregullore (sa më i lartë të jetë ponderi, për aq bankat duhet të angazhojnë sasi më të madhe të kapitalit), krahasuar me segmentet tjera të aktivitetit kredito të bankave, që në përgjithësi ndikon në drejtim të nxitjes së këtyre kredive.

“Ndërmarrja e masave të tjera nga BPRM-ja, të dedikuara ekskluzivisht për të nxitje të kreditimit për banesa (më saktë, për ulje të normave të interesit të kredive për banesa, siç është pyetja juaj) bie në fushën e masave të ashtuquajtura  jo-konvencionale që dalin nga kuadri standard i politikës monetare ose politika makroprudente. Ato kryesisht ndërmerren në rrethana të jashtëzakonshme, kur tregjet për disa instrumente të rëndësishme financiare janë “të ngrira” ose relativisht të pazhvilluara. Duke i pasur parasysh të dhënat e prezantuara më lart për kreditimin e banesave në vendin tonë, rrethanat e tilla nuk ndodhin në Republikën e Maqedonisë, ku kreditë për banesa janë duke rritur tanimë disa vite në mënyre të qëndrueshme. Natyrisht, vazhdimisht e përcjellim cilësinë e këtij portofoli dhe efektet e tij mbi ekonominë e përgjithshme, me qëllim të identifikimit me kohë të rreziqeve të mundshme”, thonë nga BPRM-ja.