Zhgënjimi nga sistemi i drejtësisë më shtyu ta shoh daljen publike si të vetmen mundësi, edhe pse isha plotësisht e vetëdijshme për ndjeshmërinë e kësaj teme, kisha marrë vendimin të përballem me publikun. Kështu u shpreh për Portalb.mk Vasfije Krasniqi Goodman, e mbijetuar e dhunës seksuale të kryer nga forcat serbe në luftën e Kosovës. Ditë më parë Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani i ndau asaj titullin “Nderi i Republikës” si e mbijetuar e dhunës seksuale nga lufta.
Portalb.mk: Ku e gjetët forcën për të ndarë historinë tuaj me botën dhe për të thyer heshtjen rreth një teme kaq të ndjeshme dhe thuaj se aspak të diskutuar në publik?
Vasfije Krasniqi: Më duhet të them se disa faktorë kanë ndikuar në motivimin tim për të ndarë historinë time. Fillimisht, ishte procesi i raportimit të rastit dhe kalimi nëpër gjykatë, ku fatkeqësisht drejtësia nuk u arrit. Më pas, një rol të madh ka pasur edhe mbështetja e familjes vajzat e mia, vëllezërit dhe motrat e mia. Rasti im ka kaluar në çdo fazë të mundshme, por zhgënjimi nga sistemi i drejtësisë më shtyu ta shoh daljen publike si të vetmen mundësi. Edhe pse isha plotësisht e vetëdijshme për ndjeshmërinë e kësaj teme, kisha marrë vendimin të përballem me publikun.
Portalb.mk: Si e shihni rolin e drejtësisë dhe të institucioneve ndërkombëtare por edhe atyre në rajon në trajtimin e krimeve të luftës si ato që keni përjetuar ju?
Vasfije Krasniqi: Roli i drejtësisë dhe i institucioneve, si atyre ndërkombëtare ashtu edhe atyre në rajon, është jetik në trajtimin e krimeve të luftës, veçanërisht kur bëhet fjalë për dhunën seksuale. Megjithatë, për fat të keq, përvoja ime ka treguar se ky rol nuk është përmbushur plotësisht. Kam kaluar nëpër të gjitha fazat e sistemit gjyqësor, por drejtësia ka munguar. Kjo më ka lënë jo vetëm të zhgënjyer, por edhe e detyruar të kërkoj drejtësi përmes fjalës sime publike.
Institucionet shpesh tregohen të ngadalta, burokratike dhe të papërgatitura për të trajtuar me ndjeshmëri dhe seriozitet këto raste. Megjithatë, besoj se ende ka hapësirë për ndryshim-me presion të vazhdueshëm nga shoqëria civile, me dëshmitë e grave si unë dhe me angazhimin real të mekanizmave ndërkombëtarë, mund të ndërtojmë një drejtësi që nuk hesht përballë krimeve të tilla, por i emëron, i ndëshkon dhe i njeh si pjesë e dhimbjes sonë kolektive.
Portalb.mk: Çfarë mesazhi do të dëshironit t’u përcillnit grave dhe vajzave që kanë përjetuar dhunë të ngjashme?
Vasfije Krasniqi: Mesazhi im për gratë dhe vajzat që kanë përjetuar dhunë të ngjashme është: Ju nuk jeni vetëm. Dhimbja juaj është reale, por ashtu është edhe forca që keni brenda vetes. Asnjëherë mos e ndjeni fajin për atë që keni përjetuar, sepse faji nuk është i juaji. Ju keni të drejtë të flisni, të kërkoni drejtësi dhe të jetoni me dinjitet. Zëri juaj ka fuqi edhe kur duket i dobët, ai mund të frymëzojë dhe të ndryshojë botën për më mirë. Mos e nënvlerësoni kurrë veten. Ne jemi shumë më të forta sesa na kanë lënë të besojmë.
Portalb.mk: Sa është shoqëria shqiptare e përgatitur për të krijuar një mjedis ku viktimat e dhunës seksuale ndihen të mbrojtura dhe të fuqizuara për të folur, dhe jo të gjykuara?
Vasfije Krasniqi: Shoqëria shqiptare ende nuk është plotësisht e përgatitur për të krijuar një mjedis ku viktimat e dhunës seksuale ndihen të mbrojtura dhe të fuqizuara për të folur. Ende ka shumë paragjykime, heshtje dhe stigmatizim ndaj grave që guxojnë të tregojnë përvojat e tyre. Në vend të mbështetjes, shpesh përballen me dyshim, turpërim dhe madje fajësim.
Megjithatë, kam parë se gjërat po lëvizin, ngadalë por sigurt. Ka më shumë zëra që flasin, më shumë media që trajtojnë këtë temë me seriozitet dhe më shumë organizata që i qëndrojnë pranë viktimave. Është e rëndësishme të vazhdojmë të sfidojmë mentalitetin e vjetër dhe të ndërtojmë një kulturë ku dëshmia e një viktime nuk paragjykohet, por dëgjohet, besohet dhe mbështetet.
Portalb.mk: Ju jeni mjaft e zëshme në këtë drejtim, çfarë ju motivon sot për të vazhduar të luftoni për të drejtat e viktimave të dhunës seksuale ?
Vasfije Krasniqi: Ajo që më motivon sot është e thjeshtë, por shumë e fuqishme: Të mos lejoj që asnjë grua apo vajzë të ndihet vetëm, E di sa e vështirë është të flasësh, sa e rëndë është të mbijetosh me një barrë që shoqëria shpesh nuk e kupton apo, edhe më keq, e mohon. Por kur unë flas, kur unë ngre zërin, nuk e bëj vetëm për veten time e bëj për të gjitha ato që ende nuk e kanë gjetur forcën për të folur. Çdo mesazh që marr nga një grua që ndjehet e fuqizuar sepse ka dëgjuar historinë time, më jep më shumë arsye për të vazhduar. Është një betejë për dinjitet, për drejtësi dhe për një shoqëri që nuk hesht përballë dhimbjes së grave të veta.
Portalb.mk: Cili do ishte mesazhi juaj për gjithë lexuesit tanë?
Vasfije Krasniqi: Mesazhi im për të gjithë lexuesit është që të mos heshtin përballë dhunës seksuale. Kjo është një plagë që nuk i përket vetëm viktimave, por gjithë shoqërisë. Është koha që të heqim paragjykimet, të dëgjojmë me zemër të hapur dhe të besojmë ata që kanë guximin të flasin. Çdokush prej nesh ka një rol qoftë duke mbështetur, duke ngritur zërin, apo duke kërkuar drejtësi. Vetëm atëherë kur të gjithë bashkë të qëndrojmë kundër heshtjes dhe indiferencës, mund të ndërtojmë një shoqëri ku askush nuk ka frikë të tregojë të vërtetën e vet dhe ku dhuna nuk mbulohet me turp, por dënohet me drejtësi.