Udhëheqësit e BE do të takohen në Bruksel të enjten (17 tetor) për bisedime të tensionuara dhe të vështira mbi menaxhimin e migracionit nga blloku. Dy nga çështjet më të ndërlikuara për t’u diskutuar do të jenë se si të rritet deportimi i migrantëve të parregullt dhe nëse do të zbatohet një rishikim tashmë i rënë dakord i ligjeve të BE-së për azilin dhe migracionin më herët se sa ishte planifikuar, raporton Euractiv, transmeton Portalb.mk.
Qeveritë kombëtare në të gjithë BE-në janë nën presion në rritje nga votuesit për të marrë një kontroll të fortë mbi imigracionin. Megjithatë, mosmarrëveshjet midis vendeve – veçanërisht për ndarjen e përgjegjësisë për kërkesat për azil – e bëjnë të vështirë për BE-në të mbajë një qasje të përbashkët ndaj problemit.
Diplomatët e BE-së kanë dyshime se samiti i Këshillit Evropian të së enjtes – i cili ka të ngjarë të zgjasë deri në mbrëmje vonë – do të jetë në gjendje të bjerë dakord për ndonjë gjë thelbësore për migracionin. Por samitet e BE-së mund të jenë të paparashikueshme dhe ka shpresë midis diplomatëve se bisedimet do të ndihmojnë në vendosjen e bazave për një lloj marrëveshjeje në samitin e ardhshëm në dhjetor.
Debati me dyer të mbyllura të liderëve për migracionin do të mbahet mes bisedimeve për Ukrainën dhe Lindjen e Mesme. Ky do të jetë samiti i fundit i BE-së që do të kryesohet nga presidenti në largim i Këshillit Evropian Charles Michel, i cili do të lërë detyrën në fund të nëntorit për t’i hapur rrugë ish-kryeministrit të Portugalisë António Costa, i cili merr detyrën më 1 dhjetor.
Marrëveshjet e samitit të Këshillit Evropian – të njohura zyrtarisht si konkluzione – janë në thelb udhëzime politike për punën legjislative të BE-së. Por ata kërkojnë mbështetjen e të 27 liderëve të BE-së për t’u miratuar.
Zbatimi i hershëm i ligjeve të reja të migracionit
Shtetet anëtare, duke përfshirë Gjermaninë, Francën dhe Spanjën, duan të përshpejtojnë zbatimin e të paktën disa pjesëve të Paktit të BE-së për Migracionin dhe Azilin, një rishikim i madh ligjor që u ra dakord në maj. Pakti ndryshon ligjet që rregullojnë çështje të tilla si përpunimi i të ardhurve në kufijtë e jashtëm të BE-së, trajtimi i kërkesave për azil dhe ndarja e barrës midis shteteve anëtare.
Në një letër të gjatë drejtuar udhëheqësve të BE-së të hënën (14 tetor), presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen shprehu entuziazmin e saj për “lëvizjen me shpejtësi në zbatimin e Paktit”.
Polonia, megjithatë, ka të ngjarë të kundërshtojë çdo përfundim për të çuar përpara zbatimin e paktit.
Vendi ka pranuar miliona refugjatë ukrainas, ndërsa regjimi i Aleksandër Lukashenkos në Bjellorusi po dërgon emigrantë përtej kufirit polak për të ushtruar presion mbi BE-në. Për Varshavën, marrja e më shumë emigrantëve nga diku tjetër nuk mund të diskutohet.
Drafti i fundit i kompromisit i konkluzioneve të Këshillit, i së mërkurës (16 tetor) – i hartuar nga Michel dhe i parë nga Euractiv – nuk e përmend fare paktin në mënyrë eksplicite. Megjithatë, dokumenti thekson “rëndësinë e zbatimit të legjislacionit të miratuar të BE”, një referencë e zhdrejtë ndaj paktit.
Një diplomat argumentoi se bisedimet e së enjtes mbi migracionin do të jenë më produktive në afat të gjatë, nëse udhëheqësit shmangin ngecjen nëse do të bien dakord ose jo për zbatimin e hershëm atje dhe më pas.
Por një tjetër tha se liderët do të debatojnë për këtë çështje, pavarësisht nëse ajo është e përcaktuar apo jo në projekt-konkluzionet e fundit të Michel.
Dëbimet dhe kthimet
Udhëheqësit do të diskutojnë gjithashtu sfidën shpesh të ndërlikuar të dëbimeve, si dhe idenë e diskutueshme të përpunimit të kërkesave për azil dhe riatdhesimeve në qendra ose “qendër kthimi” jashtë BE-së.
Letra e gjerë e Von der Leyen – e përshkruar nga një diplomat i BE-së si “biblik” – bën thirrje për marrëveshje me vendet në Afrikën e Veriut, Ballkanin Perëndimor dhe gjetkë për të gjetur mënyra për të reduktuar ardhjet dhe për të rritur kthimin e migrantëve të parregullt në vendin e tyre të origjinës.
Ajo gjithashtu u kërkoi udhëheqësve të BE-së që të “eksploronin rrugët e mundshme përpara në lidhje me idenë e zhvillimit të qendrave të kthimit jashtë BE-së, veçanërisht në funksion të një propozimi të ri legjislativ për kthimin”.
Kthimi i migrantëve të parregullt nuk trajtohet në paktin e ri. Përpjekja e fundit për të rishikuar rregullat e BE-së për këtë çështje në vitin 2018 ngeci në Parlamentin Evropian, ku ligjvënësit nuk ishin në gjendje të bien dakord.
Diplomatët e BE-së janë të shqetësuar për mënyrën se si do të funksionojnë qendrat e kthimit, apo edhe ku mund të vendosen ato.
Në letrën e saj, von der Leyen tha gjithashtu se BE mund të “nxjerrë mësime” nga një marrëveshje e fundit midis Italisë dhe Shqipërisë. Megjithatë, marrëveshja mbulon vetëm personat që shpëtohen në det dhe më pas dërgohen në territorin shqiptar, ku kërkesat e tyre për azil trajtohen nën juridiksionin italian. Aktualisht nuk lejon që askush të deportohet nga toka italiane në Shqipëri.
Mungesa e detajeve do të thotë se udhëheqësit nuk kanë gjasa të arrijnë një marrëveshje për qendrat e kthimit në samitin e së enjtes. Për më tepër, ndërsa diplomatët nga shumë shtete anëtare janë entuziastë për idenë në parim, të gjithë duhet të jenë pak a shumë në të njëjtën linjë që të ketë një marrëveshje samiti. Qeveria spanjolle, për shembull, është thellësisht skeptike për këtë ide.
Ndarja veri-jug
Gjermania dhe Holanda po kërkojnë gjithashtu konkluzione mbi zbatimin e rregullave ekzistuese: në veçanti, Rregullorja Dublin III, e cila kërkon që kërkesat për azil nga migrantët e parregullt të trajtohen nga vendi i parë i BE-së në të cilin ata mbërrijnë.
Kjo vendos një pjesë të madhe të barrës mbi vendet e Mesdheut, veçanërisht Greqinë dhe Italinë. Por ka shqetësime se shumë njerëz që mbërrijnë në këto vende përfundojnë duke kërkuar azil diku tjetër, një fenomen i njohur si migrimi dytësor.
Çështja vë në mosmarrëveshje veriun dhe jugun e Evropës: ndërsa gjermanët dhe holandezët duan konkluzione që aludojnë për problemin në këtë samit, disa qeveri mesdhetare duan një diskutim jo të përkushtuar për momentin – por diplomatët thonë se mund të jenë të hapur për të rënë dakord për diçka me shkrim në samitin e ardhshëm, në dhjetor.
Projekt-kompromisi i fundit i propozuar nga Michel do të theksonte rëndësinë e “zbatimit të legjislacionit ekzistues”, një shenjë e qartë për mosmarrëveshjen e Dublinit III.