Vendi mori procedurën e parë operative për trajtimin e rasteve të helmimit të kafshëve të egra. Dhjetëra institucione, duke përfshirë Inspektoratin e Mbrojtjes së Mjedisit, Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe Bujqësisë, Pylltarisë dhe Menaxhimit të Ujërave, Agjencinë e Ushqimit dhe Veterinarisë dhe institucione të tjera kompetente për ndalimin e helmimeve të paligjshme të kafshëve të egra, si organet gjyqësore, gjykatat dhe prokuroritë publike më në fund morën udhëzimet dhe procedurat e sakta se si të veprohet në rastet kur në natyrë hasen kafshë të egra të helmuara, transmeton Portalb.mk.
Fatkeqësisht, kjo praktikë është ende shumë e përhapur në vendin tonë dhe përdoret si një mënyrë për të eliminuar ujqërit, por prek një gamë shumë më të gjerë të shpendëve, veçanërisht shkabave, të cilat janë në listën e kuqe të kafshëve të rrezikuara.
Inspektorati Shtetëror i Mjedisit bën me dije se këtë muaj është miratuar Procedura e parë Standarde operative për trajtimin e rasteve të helmimit të kafshëve të egra në vend. Ajo do t’u mundësojë institucioneve kompetente zbatimin e procedurave duke ndjekur një procedurë të standardizuar dhe duke aplikuar ndihma administrative dhe teknike dhe formularë që janë krijuar për të garantuar një shkallë të lartë transparence, objektiviteti dhe gjithëpërfshirëse. Procedura standarde e funksionimit përcakton saktësisht të gjitha institucionet kompetente në raste të tilla, organizatat civile dhe ndërkombëtare dhe personat përgjegjës dhe burimet në të gjitha këto institucione, të cilat do të përditësohen një herë në vit.
“Menaxhimi i duhur i procedurës në rastet e helmimit të kafshëve të egra është çelësi për rezultatin e mëtejshëm të procedurës. Këtu mbi të gjitha nënkuptojmë përdorimin e mjeteve administrative, përgatitjen e procesverbalit të gjetjeve nga vendi i inspektimit, mënyrën e mbledhjes së provave për parregullsitë e konstatuara, komunikimin zyrtar me organet e tjera kompetente, mënyrat e zbulimit të rasteve, hetimi në vendin e ngjarjes, transportimi i materialit të grumbulluar nga vendi i këqyrjes në laborator përkatës për analiza dhe ekzaminim, si dhe fillimi dhe zhvillimi i procedurës penale dhe kundërvajtëse ndaj autorëve”, thotë Darko Blinkov nga Inspektorati Shtetëror i Mjedisit dhe shton se procedurat e ndryshme dhe fazat e veçanta të procedurave në procedurën standarde do të shpjegohen në mënyrë të thjeshtë, hap pas hapi, me diagrame, ilustrime, modele dhe me udhëzime praktike.
Nga Shoqata Ekologjike Maqedonase thonë se në këtë projekt janë duke punuar që nga viti 2006, duke qenë se problemi i helmimit nga kafshët e egra është njohur si një nga kërcënimet më të mëdha për popullatën e shkabave në Maqedoni. Procedura operacionale u krijua në kuadër të projektit BalkanDetox LIFE dhe megjithëse ka ende aktivitete për t’u realizuar për shuarjen e plotë të këtij aktiviteti të paligjshëm, ky dokument do të shërbejë si shembull në krijimin e mjeteve ndihmëse për inspektorët dhe si bazë për bashkëpunim ndërsektorial të Inspektoratit Shtetëror të Kafshëve, Fakultetit për Siguri – Shkup dhe Shoqata e Juristëve të Rinj të Maqedonisë.
“Përveç ndërgjegjësimit të publikut për dëmet katastrofike të shkaktuara nga përdorimi i karremave helmues në natyrë, ShEM ka punuar gjatë viteve të fundit për forcimin e kapaciteteve shtetërore kombëtare, promovimin e metodave parandaluese dhe përmirësimin e bashkëpunimit dhe koordinimit ndërinstitucional i nevojshëm për çka nuk janë shqiptuar gjoba”, thonë nga Shoqëria ekologjike e Maqedonisë.
Ndryshe, helmimi i kafshëve të egra është një praktikë e zakonshme në vend dhe në Ballkan, por pavarësisht kësaj, më pak se 20 për qind e incidenteve të helmimit zbulohen dhe dokumentohen. Sipas Studimit për helimin e shkabave ballkanike të vitit 2022, ndikimi aktual i përdorimit të helmit në natyrë është ndoshta shumë më i madh, duke pasur parasysh se vetëm shtatë specie të egra janë regjistruar, raportuar tek autoritetet dhe janë hetuar si viktima të helmimit të mundshëm në 30 incidente të veçanta. Këta janë kryesisht shkaba, shqiponja, ujqër dhe arinj, gjegjësisht specie të mëdha.