Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës nënshkruan Memorandum Mirëkuptimi dhe Bashkëpunimi të Ndërsjellë në Fushat me Interes të Përbashkët. Ky dokument, i nënshkruar nga kryetarët e të dy gjykatave, Darko Kostadinovski dhe Nexhmi Rexhepi, hedh themelet për thellimin dhe institucionalizimin e bashkëpunimit midis gjykatave kushtetuese të të dy vendeve. Qëllimi i memorandumit është të mundësojë zhvillimin e vazhdueshëm të marrëdhënieve, promovimin e kapaciteteve profesionale dhe përmirësimin e cilësisë së praktikës gjyqësore dhe vendimeve të marra, transmeton Portalb.mk.
Në kuadër të bashkëpunimit, parashikohet të organizohen konferenca të përbashkëta shkencore, seminare dhe trajnime profesionale, si dhe shkëmbim përvojash, praktike gjyqësore, rezultatesh kërkimore dhe literature relevante.
Memorandumi i Mirëkuptimit i nënshkruar hyn në fuqi menjëherë dhe do të jetë i vlefshëm për pesë vjet, me mundësi zgjatjeje pas skadimit të asaj periudhe.
Në kuadër të vizitës, u mbajt një Konferencë me temë “Kontrolli Kushtetues i Ligjeve dhe akteve të tjera “, në të cilën u diskutuan sfidat dhe përvojat bashkëkohore në zbatimin e kontrollit kushtetues.
Kryetari i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Darko Kostadinovski, shprehu kënaqësinë për komunikimin dhe bashkëpunimin konstruktiv deri më tani dhe gjatë prezantimit të tij ndau disa nga praktikat e Gjykatës Kushtetuese, të cilat lidhen me kontrollin kushtetues.
“Sipas mendimit tim, vlerësimi i kushtetutshmërisë formale të ligjeve duhet të interpretohet në kuptimin më të gjerë, sepse nuk është çështje e vetme, por më tepër një gjendje e çështjeve. Unë shpesh flas për këtë temë dhe është e pashmangshme të përmend dy teoritë kundërshtare të interpretimit të Kushtetutës, nga njëra anë, origjinalizmi dhe qasja konservatore, dhe nga ana tjetër, kushtetutshmëria e gjallë. Unë jam mbështetës i kushtetutshmërisë së moderuar të gjallë, nuk mbështes asnjë formë ekstreme, pavarësisht nëse bëhet fjalë për kuptime konservatore apo tepër liberale që mund të shkaktojnë sudokraci. Në këtë drejtim do të theksoj dy vendime të Gjykatës Kushtetuese që e inkurajuan veten të vlerësonte ligje kontroverse, siç janë ndryshimet në Kodin Penal dhe Kodin Zgjedhor. Jo vetëm që arritëm në përfundimin se kishte mangësi nga një aspekt formal, siç është keqpërdorimi i flamurit evropian, pa bashkangjitur legjislacionin evropian si shembull në vetë ligjet, por u thelluam edhe në vlerësimin e procedurës, e cila bie ndesh me të drejtat themelore të njeriut, të mbrojtura nga Kushtetuta”, tha Kostadinovski.
Gjyqtarët e Gjykatës Kushtetuese nga Kosova shprehën interes për shqyrtimin kushtetues, çështjen e juridiksionit të gjykatave dhe mundësinë e vendosjes kur dy ligje bien ndesh. Kryetari i Gjykatës së Kosovës ndau shembuj nga vitet e fundit për të ilustruar ndryshimin në vendimmarrje dhe miratimin e vendimeve të guximshme në drejtim të sundimit të ligjit.
“Më kujtohet një diskutim me Robert Badinter dhe pyetja kryesore që u ngrit ishte, sa larg mund të shkojë Gjykata Kushtetuese në vendimmarrjen e saj? Kemi një dilemë, për një seancë shumë të rëndësishme në kontekstin politik dhe shoqëror, kur Gjykatës Kushtetuese iu drejtuan pyetje procedurale, dhe në atë kohë Kuvendi ishte i bllokuar dhe vendosëm të vendosnim se sa herë mund të votohet për një kandidat në një organ shtetëror. Ne morëm një vendim si kriter procedural, sipas të cilit një kandidat mund të votohet në maksimum tre raunde. Arritëm në këtë përfundim duke ndjekur frymën e tekstit të Kushtetutës, dhe Gjykata mbeti i vetmi organ që mori një vendim për këtë temë, që do të thotë se mblodhëm guximin dhe vendosëm. Pati kritika, por shumica e publikut, dhe madje edhe ata që kritikuan, e kuptuan qëllimin dhe kuptimin e asaj që u vendos”, tha Rexhepi.
Në kontekstin e interpretimit të Kushtetutës dhe sfidave bashkëkohore, disa nga gjyqtarët e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut patën prezantimin e tyre.
Vizita u zhvillua duke shkëmbyer mendime ekspertësh mbi rolin bashkëkohor të gjykatave kushtetuese në zhvillimin e demokracisë së Kosovës dhe Maqedonisë, mbi përvojën krahasuese dhe sfidat kushtetuese dhe gjyqësore me të cilat përballen të dyja gjykatat.