Britania e Madhe: Uraniumi i varfëruar nuk është armë bërthamore
Ushtria britanike ka përdorur uranium të varfëruar në predhat e saj të blinduara për dekada të tëra. Rusia e di këtë, por qëllimisht po përpiqet të dezinformojë. Hulumtimi i pavarur nga shkencëtarë nga grupe të tilla si Shoqëria Mbretërore ka vlerësuar se çdo ndikim në shëndetin personal dhe mjedisin nga përdorimi i municioneve të uraniumit të varfëruar ka të ngjarë të jetë i ulët, tha Ministria e Mbrojtjes e Britanisë, shkruan Vërtetmatësi.
Disa media maqedonase në publikimet e tyre online, si dhe media që kanë shpërndarë lajme në Facebook, kanë përcjellë një pjesë të deklaratave të shtetasëve rusë dhe evropianë, të cilat i referohen synimit të Britanisë së Madhe për furnizimin e Ukrainës me municion.
“NJË HAP MË AFËR…
UKRAINA MERR ARMËT ME URANIUM TË PASUAR nga Britania”, shkruhet në postimin në të cilin portali Vecer.mk ndan informacionin në Facebook.
Teksti citon ministrin e Jashtëm rus Sergej Lavrov të ketë thënë se Britania ka humbur busullën e saj dhe se:
Planet për dërgimin e municioneve të uraniumit të varfëruar në Kiev tregojnë se Londra jo vetëm që është e përgatitur për të marrë rreziqe, por edhe për të kryer krime lufte.
Presidenti rus Vladimir Putin tha se Rusia do të “detyrohet të reagojë” nëse Britania dërgon predha të uraniumit të varfëruar në Ukrainë dhe akuzon Perëndimin për vendosjen e armëve me “komponent bërthamor”.
Ministria britanike e Mbrojtjes mohoi deklaratat e liderëve rusë. Ish-komandanti i brigadës së tankeve të Ushtrisë Britanike dhe eksperti i armëve kimike, kolonel Hamish de Breton-Gordon i quajti komentet e Putinit “dezinformim klasik”.
“Uraniumi i varfëruar është një komponent standard dhe nuk ka asnjë lidhje me armët bërthamore. Ushtria britanike ka përdorur uranium të varfëruar në predhat e saj të blinduara për dekada të tëra. Rusia e di këtë, por qëllimisht po përpiqet të dezinformojë. Hulumtimi i pavarur nga shkencëtarë nga grupe të tilla si Shoqëria Mbretërore ka vlerësuar se çdo ndikim në shëndetin personal dhe mjedisin nga përdorimi i municioneve të uraniumit të varfëruar ka të ngjarë të jetë i ulët”, tha Ministria e Mbrojtjes e Britanisë.
Koloneli Hamish de Breton-Gordon shpjegon për BBC se municioni i uraniumit të varfëruar të përdorur nga tanket Challenger 2 përmbante gjurmë të uraniumit të varfëruar, duke e bërë “qesharake” për të sugjeruar se municionet me uranium të varfëruar janë në çfarëdo mënyre të lidhura me armët bërthamore, të cilat përdorin uranium të pasuruar.
“Uraniumi i varfëruar është ajo që mbetet pasi uraniumi natyror është pasuruar, qoftë për prodhimin e armëve ose karburantin e reaktorëve. Është pak radioaktiv në formën e tij të ngurtë. Por është një substancë shumë e rëndë, 1.7 herë më e dendur se plumbi dhe përdoret për të ngurtësuar municionet në mënyrë që të mund të depërtojë në armaturë dhe çelik”, shpjegon de Breton-Gordon.
Përveç këtij shpjegimi, shtohet se kur një armë e bërë me një majë ose bërthamë të varfëruar të uraniumit godet një objekt të ngurtë, si ana e një rezervuari, ajo kalon drejt e përmes tij dhe më pas shpërthen në një re të djegur avulli. Avulli vendoset si pluhur, dhe është pak radioaktiv.
Mbretëria e Bashkuar planifikon të dërgojë predha të uraniumit të varfëruar në Ukrainë, zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse Maria Zakharova e quajti një “skenar jugosllav”
“Skenari jugosllav. Këto granata jo vetëm që vrasin, por edhe infektojnë mjedisin dhe shkaktojnë sëmundje onkologjike te njerëzit që jetojnë në këto zona”, ka shkruar Zakharova në “Telegram”.
Njëkohësisht, ajo vlerësoi se:
“Është naive të besosh se vetëm ata kundër të cilëve do të përdoret do të bëhen viktima.”
Municione të tilla të veshura me uranium të varfëruar janë përdorur vërtet në Ballkan dhe në Irak.
Ministri britanik i mbrojtjes tha se municioni është konvencional, ndërsa Rusia është i vetmi vend që flet për rritjen e rreziqeve bërthamore.
“Nuk ka përshkallëzim bërthamor. I vetmi vend në botë që flet për çështje bërthamore është Rusia. Nuk ka asnjë kërcënim për Rusinë, kjo është thjesht për të ndihmuar Ukrainën të mbrohet”, tha Cleverley, raportoi Reuters.
Në raportin e Programit të OKB-së për Mjedisin (UNEP) për vitin 2022 analizohet gjithashtu ndikimi i uraniumit të varfëruar në mjedis në Ukrainë.
“Uraniumi i varfëruar dhe substancat toksike në eksplozivët e zakonshëm mund të shkaktojnë acarim të lëkurës, dështim të veshkave dhe rrisin rrezikun e kancerit. Toksiciteti kimik i uraniumit të varfëruar konsiderohet një çështje më e rëndësishme sesa ndikimet e mundshme të radioaktivitetit të tij”, thuhet në raport.
